Samochód opancerzony Oshkosh M-ATV

Choć waży ponad 12 ton, to można go prowadzić jedną ręką. Jest dynamiczny, zwrotny i doskonale sprawdza się nawet w bardzo trudnym terenie. Żołnierze polskich wojsk specjalnych od roku używają wozów typu M-ATV. Najwięcej tego typu pojazdów jest w wyposażeniu gliwickiej jednostki Agat.

Opis konstrukcji

Samochód opancerzony (ang. MRAP-All Terrain Vehicle) przeznaczony dla wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych, zaprojektowany dla zastąpienia wykorzystywanych w tej roli w Wojnie w Afganistanie XX w. opancerzonych wersji HMMWV. Pojazd osadzono na zmodyfikowanym podwoziu ciężarówki MTVR, opracowany z wykorzystaniem wcześniejszych doświadczeń przy używanych w Iraku i Afganistanie pojazdów odpornych na wybuchy min, głównie Cougar i International MaxxPro, które przy masie prawie 20 ton znacznie zwiększyły przeżywalność w zasadzkach z wykorzystaniem min-pułapek, ale były mniej mobilne na górzystych i nieutwardzonych drogach Afganistanu. Pojazd zapewnia ochronę STANAG 4569 na poziomie 4a i chroni przy wybuchu pod kołem miny o masie do 10 kg TNT, kabiny pojazdów dostarcza działająca w USA, izraelska firma Plasan.

Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych zamówiły 5219 pojazdów M-ATV, w tym 2598 dla US Army i 1565 dla US Marine Corps. Polska była pierwszym użytkownikiem spoza USA, pewną liczbę M-ATV wypożyczono PKW Afganistan. 21 grudnia 2011 roku pod polskim M-ATV eksplodował ładunek o masie nawet 100 kg, który zabił wszystkich pięciu żołnierzy znajdujących się w pojeździe. 25 lutego 2015 roku DoD podarował Wojskom Specjalnym 45 kilkuletnich wozów M1240A1 po służbie w składzie ISAF. Pojazdy przekazano do rozdysponowania Jednostce Wojskowej Nil. Po 1,5 rocznym remoncie pojazdy w liczbie 39 sztuk trafiło do Jednostki Wojskowej Agat, a sześć do JWK w Lublińcu.

M-ATV są produkowane w kilku różnych wersjach, ale ich cechą wspólną jest to, co ujęto w pełnej nazwie pojazdu: MRAP – All Terrain Vehicle. Czyli wspomniana zwiększona odporność na wybuchy min oraz fakt, że doskonale radzą sobie nawet w najtrudniejszym terenie. Bezpieczeństwo załodze gwarantuje m.in. specjalnie skonstruowana kabina i kadłub, którego mocno opancerzone podwozie jest ułożone w kształcie litery „V”. W wozie zamontowano fotele przeciwwybuchowe dla załogi, każdy żołnierz ma też pięciopunktowe pasy bezpieczeństwa. M-ATV są wyposażone także w system przeciwpożarowy obejmujący wnętrze kabiny, komorę silnika, koła oraz zbiornik paliwa.

Miejsce: Bitwa Wyrska 2018, Gostyń-Wyry

Bez wyposażenia i załogi M-ATV waży ponad 12 ton, ale jego ciężar można zwiększyć o kolejne 4 tony. Ma ponad 6 metrów długości, około 2,5 m szerokości i wysokość ponad 3 m. Po utwardzonej nawierzchni może poruszać się z prędkością przekraczającą 110 kilometrów na godzinę. Załogę wozu tworzy pięć osób: kierowca, dowódca i trzech operatorów. Za kabiną wozu znajduje się część bagażowa, w której można przewozić sprzęt wojskowy lub stworzyć dodatkowe miejsce dla kolejnych dwóch operatorów.

Uzbrojenie M-ATV stanowią: wielkokalibrowy karabin maszynowy 12,7 mm lub granatnik automatyczny kalibru 40 mm.

Polska armia pozyskała M-ATV w ramach amerykańskiego programu EDA (Excess Defense Articles – nadwyżka sprzętu obronnego), zgodnie z którym USA przekazują państwom sojuszniczym używany sprzęt wojskowy. Na początku 2015 roku Ministerstwo Obrony Narodowej podawało, że wartość oferowanych nam 45 MRAP – All Terrain Vehicles jest szacowana na 7,7 mln dolarów (za nowe pojazdy tego typu wojsko musiałoby zapłacić 25,8 mln dolarów). Egzemplarze te wcześniej były w wyposażeniu amerykańskich jednostek stacjonujących w Afganistanie, gdzie użyczano ich także Polakom. Przed zakończeniem misji ISAF rząd USA zdecydował o wycofaniu części sprzętu z eksploatacji. Wówczas zaproponowano, by kilkadziesiąt MRAP-ów trafiło do polskich jednostek specjalnych. Przebieg pojazdów waha się od 1 do 9 tysięcy kilometrów. Wyprodukowano je w latach 2009–2010. Amerykanie przekazali komandosom także dokumentację techniczną wozów, katalog części zamiennych i przeszkolili Polaków w ich obsłudze.

Użytkownicy wersji 4×4 (poza Stanami Zjednoczonymi)

Arabia Saudyjska – w 2013 zakupiono ok. 450 sztuk użyte podczas interwencji w Jemenie
Chorwacja – łącznie 172 sztuki przekazane bezpłatnie.
Polska – przekazano 45 sztuki
Unia Afrykańska – przekazano 20 sztuk
Uzbekistan – przekazano ok. 162 sztuki
Zjednoczone Emiraty Arabskie – od 2011 do 2013 zakupiono 849 sztuk

Mokra, gmina Kłobuck – Inscenizacja “80-lecia Bitwy pod Mokrą”

Dane podstawowe

Państwo: Stany Zjednoczone
Producent: Oshkosh Corporation
Typ pojazdu: MRAP M-ATV
Trakcja: kołowa 4×4
Załoga: pięciu żołnierzy
Produkcja wozów: od 2009 roku
Jednostka napędowa: silnik wysokoprężny Caterpillar C7 7200 cm³ o mocy 370 KM
Transmisja: typu Allison 3500SP
Długość wozu: 6,27 m
Szerokość: 2,49 m
Wysokość: 2,70 m
Masa własna: 12 500 kg
Masa całkowita: 14 700 kg
Prędkość maksymalna na drodze: 105 km/h
Maksymalny zasięg: do 510 km
Uzbrojenie wozu: 7,62 mm Karabin maszynowy M240, 12,7 mm Karabin maszynowy Browning M2 lub 40 mm Granatnik Mk 19