23 mm zestaw przeciwlotniczy ZUR-23-2KG Jodek-G

Historia konstrukcji

Polski dwulufowy sprzężony, ciągniony przeciwlotniczy zestaw rakietowo-artyleryjski kalibru 23 mm ZUR-23-2TG JODEK-TG, został opracowany w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Sprzętu Mechanicznego w Tarnowie przy współpracy ZAiUP AREX, ulokowanej w Gdańsku (gdzie stworzono napędy elektryczne) i Przedsiębiorstwa PREXER z łodzi (zastosowany celownik), powstałej na bazie zestawu przeciwlotniczego ZUR-23-2S JOD. Wówczas modernizacji poddano celownik tachometryczny, mechanizmy naprowadzania zestawu oraz wprowadzono nowe przeciwlotnicze pociski rakietowe oraz dla wersji artyleryjskiej stworzono nową amunicję z pociskami podkalibrowymi typu APDS-T i FAPDS-T. Uzbrojenie zestawu stanowią nadal dwie armaty artyleryjskie 2A14 kalibru 23 mm oraz dwie przeciwlotnicze wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych GROM. Pierwsze egzemplarze do uzbrojenia Wojska Polskiego wprowadzono w 1999 roku.

Zestaw przeciwlotniczy typu ZUR-23-2KG JODEK-KG znalazł się na wyposażeniu Wojska Polskiego w 2002 roku. Różnił się od zestawu ZUR-23-2TG JODEK-TG zastosowaniem nowego celownika tachometrycznego z rodziny CKE-2 (dokładnie CKE-2N). Natomiast w najnowszym wariancie zestawu przeciwlotniczego, oznaczonym jako ZUR-23-2PG JODEK-PG, wprowadzonym do śłużby w 2008 roku został zastosowany nowoczesny typ celownika kolimatorowego CP-1.

W położeniu bojowym, po zdjęciu kół i błotników, może być ustawiony na skrzyni ładunkowej samochodu ciężarowo-terenowego Star 266 Hibneryt lub na samochodach marki Jelcz i użytkowany bojowo jako samobieżny zestaw przeciwlotniczy.

W obecnie w opracowywaniu jest najnowszy wariant – zestaw przeciwlotniczy ZUR-23-2SP PILICA. Zastosowane mają zostać najnowsze przeciwlotnicze pociski kierowane PIORUN oraz jako nowoczesny system – głowica opto-elektroniczna z celownikiem dalmierzem laserowym i autotrakerem.

Opis konstrukcji

Część artyleryjska: Zestaw działa na zasadzie odprowadzania części gazów prochowych przez boczne otwory w lufach broni. Każda z armat jest zasilana z taśm nabojowych o pojemności 50 sztuk. Celowanie odbywa się za pomocą przyrządów optyczno-mechanicznych. Lufy są szybko wymienne, których wymiana w teorii trwa 14-15 sekund, ryglowanie broni przez zamek klinowy o ruchu pionowym. Zestaw wyposażony w optyczno-mechaniczny celowniki używane podczas strzelania do celów powietrznych są wymienione poniżej w poszczególnych wersjach oraz celownik optyczny typu T-3.
Część rakietowa: Zestaw składa się z jednostopniowego pocisku rakietowego w jednorazowej wyrzutni rurowej, mechanizmu startowego oraz naziemnego bloku zasilania. Pocisk rakietowy napędzany jest silnikiem na stały materiał pędny i wyposażony jest w układ samonaprowadzania na podczerwień. Fotodetektor wchodzący w skład układu śledzenia celu chłodzony jest ciekłym azotem. Zastosowane w układzie optycznym filtry pozwalają na wydzielanie właściwego celu z zakłóceń naturalnych i generowanych sztucznie. Zestaw Grom może być dokompletowany urządzeniem rozpoznawczym „swój-obcy” typu IKZ-02 produkcji Radwaru, a operator może korzystać – poprzez terminal komputerowy i indywidualne środki łączności – z danych o sytuacji powietrznej, uzyskanych za pośrednictwem systemu automatyzacji dowodzenia pododdziałów przeciwlotniczych REGA. Działanie w każdych warunkach atmosferycznych oraz w nocy możliwe jest po założeniu celownika termowizyjnego.

Zdjęcia – Dawid Kalka

Drzonów, Lubuskie Muzeum Wojskowe, Święto Wojska Polskiego 2020 rok

Ogólna charakterystyka broni

Przeznaczenie: do zwalczania celów powietrznych na wysokościach do 1500 m i odległościach do 2000 m oraz do zwalczania celów naziemnych. Za pomocą przeciwlotniczych pocisków rakietowych GROM, można zwalczać cele powietrzne na wysokościach 10-3500 m i odległościach 500-5500 m.
Zasada działania części artyleryjskiej: odprowadzanie gazów prochowych przez boczny otwór w lufie, ryglowanie zamkiem klinowym.
Zasilanie części artyleryjskiej: taśmowe, ze mocowanych bocznych skrzynek amunicyjnych o pojemności 50 nabojów, przy czym ostatni nabój z taśmy pozostaje w donośniku, zapewniając ciągłość ognia po przyłączeniu nowej skrzynki i podaniu taśmy (bez konieczności kolejnych przeładowań armaty).
Naprowadzanie zestawu: w płaszczyznach poziomej i pionowej – elektryczne oraz w trybie awaryjnym – ręczne.
Zastosowane podwozie: dwukołowe, zawieszone na wałkach skrętnych, w położeniu bojowym koła są składane na boki, a zestaw jest ustawiony na trzech podnośnikach śrubowych, stabilizujących zestaw podczas prowadzenia ognia.
Stosowane celowniki:
Zestaw ZUR-23-2TG – celownik tachometryczny, żyroskopowy typu GP-04, celownik optyczny T-3, który jest przeznaczony do ostrzału celów naziemnych.
Zestaw ZUR-23-2KG – celownik tachometryczny, programowalny typu CP-1, celownik optyczny T-3, który jest przeznaczony do ostrzału celów naziemnych.
Zestaw ZUR-23-2PG – celownik tachometryczny, programowalny typu CP-1, celownik optyczny T-3, który jest przeznaczony do ostrzału celów naziemnych.
Środek ciągu zestawu: samochody ciężarowo-terenowe marki Star lub Jelcz, samochody osobowo-terenowe UAZ-469B lub Honker.

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Kaliber zestawu lufowego: 23 mm
Długość lufy armaty 2A14: 210 mm z zainstalowanym tłumikiem płomienia
Długość armaty 2A14: 2555 mm
Liczba bruzd: 10
Skok bruzd: zmienny od 50 kalibrów przy wlocie do 30 kalibrów przy wlocie
Wymiary w położeniu marszowym: zestawy ZUR-23-2TG i ZUR-23-2KG – długość 4570 mm, szerokość 1830 mm, wysokość 1870 mm, zestaw ZUR-23-2PG – długość 4600 mm, szerokość 1830 mm, wysokość 2000 mm.
Wymiary w położeniu bojowym: wszystkie wersje zestawu – długość 4570 mm, szerokość – 2880 mm, wysokość 1220 mm.
Wysokość linii ognia: 620 mm
Prześwit: 360 mm
Masa zestawu przeciwlotniczego ZUR-23-2TG w położeniu bojowym/marszowym: 1050 kg
Masa zestawu przeciwlotniczego ZUR-23-2KG w położeniu bojowym/marszowym: 1270 kg
Masa zestawu przeciwlotniczego ZUR-23-2PG w położeniu bojowym/marszowym: 1237 kg
Masa armaty 2A14: 79 kg
Masa stosowanej jednej lufy: 27,2 kg
Masa skrzynki amunicyjnej z 50 nabojami: 35,5 kg
Prędkość początkowa wystrzeliwanych pocisków: typu OFZT i BZT – 970 m/s, typu APDS-T i FAPDS-T – 1170 m/s
Kąt ostrzału w płaszczyźnie pionowej: od -10 stopni do +75-80 stopni (według różnych danych)
Kąt ostrzału w płaszczyźnie poziomej: pełne 360 stopni
Szybkostrzelność teoretyczna (z dwóch armat): do 1800-2000 strz./min.
Szybkostrzelność praktyczna (z dwóch armat): do 400 strz./min.
Czas przejścia w położenie bojowe: 15 sekund
Czas przejścia w położenie marszowe: 25 sekund
Obsługa zestawu: 4 żołnierzy
Prędkość holowania zestawu: do 70 km/h

Stosowana amunicja do zestawów

Stosowane naboje: 23 mm x 152B mm
Rodzaje stosowanych pocisków: odłamkowo-zapalająco-smugowy OFZT, przeciwpancerno-smugowy BZT, przeciwpancerny podkalibrowy ze smugaczem APDS-T i FAPDS-T, nabój ślepy bez pocisku, nabój treningowy
Masa naboju z pociskami: OFZT i BZT 450 g, APDS-T 430 g, FAPDS-T 410 g
Masa pocisków: OFZT i BZT 190 g, APDS-T i FAPDS-T 130 g
Typ pocisków rakietowych: PPZR GROM
Masa pocisku rakietowego: 10,5 kg
Liczba amunicji do zestawu przeciwlotniczego: 2000 sztuk naboi kalibru 23 mm + 2 pociski rakietowe PZR GROM

Tytuł i sygnatura instrukcji

23 mm przeciwlotniczy zestaw artyleryjsko-rakietowy ZUR-23-2TG. Opis i użytkowanie, 23 mm przeciwlotniczy zestaw artyleryjsko-rakietowy ZUR-23-2KG. Opis i użytkowanie, 23 mm przeciwlotniczy zestaw artyleryjsko-rakietowy ZUR-23-2KG. Opis i użytkowanie, Cz. I, DWLąd 42/2012, Cz. II, DWLąd 42/2012,