G36 (Gewehr 36, oznaczenie fabryczne HK50) – niemiecki karabinek automatyczny skonstruowany przez Ernsta Maucha w firmie Heckler und Koch.
Historia konstrukcji
W połowie lat siedemdziesiątych podstawowym uzbrojeniem żołnierzy był karabin G3 (zmodernizowany, produkowany na licencji hiszpański CETME B). Był to karabin 7,62 x 51 mm NATO, jeden z lepszych, ale ciężki i o dużym odrzucie, praktycznie uniemożliwiającym strzelanie seriami.
W tym czasie popularność zaczęły zdobywać karabiny kalibru 5,56 x 45 mm, lżejsze i łatwiejsze do opanowania przy strzelaniu seriami. Konstruktorzy niemieccy opracowali wersję G3 tego kalibru (HK33), ale była ona produkowana wyłącznie na eksport. Na potrzeby Bundeswehry postanowiono opracować nową, rewolucyjną broń – karabin zasilany amunicją bezłuskową. Broń oznaczona symbolem G11 i amunicja do niej zostały opracowane, ale rozliczne problemy techniczne spowodowały, że do końca lat osiemdziesiątych nie udało się rozpocząć produkcji tego karabinu, a w latach dziewięćdziesiątych w zjednoczonych Niemczech zabrakło pieniędzy na wprowadzenie nowej, rewolucyjnej broni do uzbrojenia. Upadek programu karabinu G11 pociągnął za sobą bankructwo firmy Heckler und Koch.
Decyzja o zaniechaniu dalszych prac nad G11 sprawiła, że podstawowym karabinem Bundeswehry nadal był G3. Postanowiono więc choć w ograniczonym zakresie wprowadzić do uzbrojenia karabiny kalibru 5,56 mm. W tym czasie najnowszym karabinem tego kalibru produkowanym przez HK był G41. Karabin dobry, ale bardzo drogi – kosztował 1700$ za sztukę, a więc tyle co trzy karabiny średniej klasy. Zaciskającej pasa niemieckiej armii nie stać było na tak drogą broń. Pojawiła się propozycja zakupu austriackich karabinów Steyr AUG. Jednak opór przed przyjęciem do uzbrojenia zagranicznej broni był na tyle duży, że decyzję ciągle odwlekano.
Brak decyzji został wykorzystany przez firmę HK. Po bankructwie została ona kupiona przez koncern British Aerospace (obecnie BAe Systems). Nowe kierownictwo firmy przeprowadziło reformę firmy i w 1990 podjęło decyzję o rozpoczęciu prac nad nowym karabinem. Głównym konstruktorem broni, której zostało nadane oznaczenie HK50, był Ernst Mauch. Postawiono przed nim zadanie zbudowania karabinu, który będzie tani w produkcji, a jednocześnie zachowa zalety poprzednich karabinów firmy HK.
Zdecydowano się na odejście od dotychczasowego układu z zamkiem półswobodnym. Nowy karabin działał na zasadzie odprowadzania gazów prochowych przez boczny otwór lufy. W maksymalnym stopniu starano się stosować tworzywa sztuczne, dzięki czemu zmniejszyła się masa, a jednocześnie wzrosła odporność karabinu na korozję. W porównaniu do starszych karabinów HK, zdecydowanie spadła cena. Karabin bez celowników kosztował 800$, co w porównaniu do 1700$ za G41 było zdecydowanym postępem. Jednak cenę karabinów dla Bundeswehry podnosi do 1200$ wyposażanie każdego egzemplarza w celownik optyczny i kolimatorowy (eksportowa wersja z celownikiem optycznym jest oferowana za 890 $).
W 1996 roku HK50 został przyjęty do uzbrojenia Bundeswehry jako karabin G36. Jednocześnie do uzbrojenia przyjęto karabinek G36K i ręczny karabin maszynowy LMG36. Początkowo miał być uzbrojeniem żołnierzy jednostek sił szybkiego reagowania, ale szybko powiększane zamówienia sprawiły, że obecnie znajduje się na uzbrojeniu coraz większej liczby żołnierzy niemieckich.
W 1998 roku karabin G36 został wybrany jako podstawowa broń Hiszpańskich Sił Zbrojnych (zastąpił karabiny CETME L). Pierwsze dostawy zostały zrealizowane w 1999 roku. Podpisano także umowę licencyjną, na mocy której karabiny G36 są produkowane w fabryce FACOR w Hiszpanii.
W 2003 roku podjęto decyzję, że G36 stanie się podstawą do opracowania nowego karabinu dla żołnierzy amerykańskich M8 (program anulowano w 2005). Licencję na niektóre rozwiązania i technologie zastosowane w G36 zakupił także Meksyk. Wykorzystano je przy projektowaniu i produkcji karabinu FX-05 Xiuhcoatl.
W 2006 podjęto także decyzję o przyjęciu G36 do uzbrojenia armii łotewskiej. Karabiny przeznaczone dla armii łotewskiej posiadają długa szynę Picatinny zamocowaną nad grzbietem komory zamkowej. Na jej końcach znajdują się składane, mechaniczne przyrządy celownicze. Zasadniczym celownikiem ma być mocowany na szynie celownik kolimatorowy Aimpoint ComM3, w jednostkach specjalnych uzupełniany przystawką powiększającą Aimpoint 3XMag o powiększeniu 3x.
G36A1
G36A2
G36A3
G36K
G36K (K od Kurz) to odmiana wyposażona w krótszą lufę oraz krótsze łoże od tych z G36. Komora gazowa G36K znajduje się bliżej tylnej części lufy niż w G36. Karabinek G36K posiada lufę zakończoną zmodyfikowanym tłumikiem płomieni, broń nie jest wyposażona w zaczep do mocowania bagnetu oraz nie może wystrzeliwać granatów nasadkowych. Karabinek posiada znajdujący się w tylnej części chwytu celownik optyczny o powiększeniu 3x produkcji Hensoldta, umieszczony nad nim celownik kolimatorowy oraz mechaniczne przyrządy celownicze składające się z muszki i szczerbinki wykorzystywane po odłączeniu kolimatora. Odmiana G36KA1 stanowiąca uzbrojenie niemieckich oddziałów specjalnych KSK (Kommando Spezialkrafte) wyposażona jest w chwyt transportowy z umieszczoną na górnej powierzchni uniwersalną szyną montażową Picatinny. Wspomniana odmiana nie posiada celownika optycznego i kolimatorowego, jednak wyposażona jest w mechaniczne przyrządy celownicze. G36KA1 posiada wyposażone w 4 szyny montażowe Picatinny łoże RAS produkcji Knight Armament Corporation oraz krótszą kolbę. Odmiana G36KA2 posiada natomiast umieszczony w tylnej części chwytu transportowego celownik optyczny o powiększeniu 3x produkcji Hensoldta, uniwersalną szynę montażową Picatinny umieszczoną na górnej powierzchni chwytu transportowego oraz łoże z dłuższą szyną montażową Picatinny znajdującą się pod łożem.
G36KV3
G36C
MG36
Celownik optyczny
Celownik optyczny o powiększeniu 3x produkcji Hensoldta to podstawowy celownik wielu odmian karabinka automatycznego G36. Pole widzenia wspomnianego celownika wynosi 4 stopnie. Celownik optyczny umieszczony jest w tylnej części chwytu transportowego, nad celownikiem optycznym zazwyczaj znajduje się celownik kolimatorowy lub uniwersalna szyna montażowa Picatinny. Na dole umieściłem opis siatki celowniczej.
1) Punkt umożliwiający strzelanie do poruszającego się w prawo z niewielką prędkością (do 15 km/h) celu oddalonego o 200m
2) Punkt umożliwiający strzelanie do celu znajdującego się w odległości 200m
3) Okrąg ktorego wysokość odpowiada sylwetce stojącego człowieka w odległości 400m (przy założeniu że wzrost człowieka wynosi 1,75m)
4) Punkt umożliwiający strzelanie do poruszającego się w lewo z niewielką prędkością (do 15 km/h) celu oddalonego o 200m
5) Pozioma linia
6) Punkt umożliwiający strzelanie do celu znajdującego się w odległości 400m
7) Punkt umożliwiający strzelanie do celu znajdującego się w odległości 600m
8) Punkt umożliwiający strzelanie do celu znajdującego się w odległości 800m
9) Linie umożliwiające ocenę odległości na podstawie stojącego człowieka (przy założeniu że wzrost człowieka wynosi 1,75m). Przykładowo jeśli stojący człowiek mieści się pomiędzy liniami pod znakiem 6, oznacza to że znajduje się on w odległości 600m. Pozostałe znaki odpowiadają odległości 200m, 400m oraz 800m
G36 w Polsce
Pierwszym użytkownikiem tej broni w wersji G36 i G36K był GROM, który zakupił małą ilość tej broni pod koniec lat 90. Kolejnym wojskowym użytkownikiem jest Formoza, która wyposażona jest w karabiny wersji G36KV , również z podwieszanymi granatnikami H&K AG36. Jest to podstawowa broń długa tej jednostki. Oddział Specjalny Żandarmerii Wojskowej z Warszawy testował karabinki G36KV. Po tragicznych wydarzeniach w Magdalence, na skutek których śmierć poniosło dwóch policyjnych antyterrorystów, karabinki G36KA 1 i G36C weszły na wyposażenie Biura Operacji Antyterrorystycznych. Docelowo każdy operator tej jednostki ma mieć karabin: G36C i pistolet maszynowy: MP5. G36KA 1 są stosowane przez spotterów jako broń wsparcia (w tym celu część karabinów wyposażono w magazynki bębnowe i lunetę o dużym powiększeniu firmy Zeiss). Oprócz centralnej jednostki karabiny G36KA 1 trafiły również do Samodzielnego Pododdziału Antyterrorystycznego Policji (SPAP) w Katowicach i Łodzi, natomiast G36C do CBŚ. Subkarabinki G36C są również na wyposażeniu Biura Ochrony Rządu i V Wydziału Realizacji i Działań Antyterrorystycznych Departamentu Postępowań Karnych ABW (G36CV). Policyjne G36 zazwyczaj są wyposażone w celowniki holograficzne Eotech 552 i oświetlenie taktyczne firmy SureFire.
Dane taktyczno-techniczne
Wzór | G36, G36E | G36K, G36KE | G36C | MG36 |
Nabój | 5,56 × 45 mm NATO | 5,56 × 45 mm NATO | 5,56 × 45 mm NATO | 5,56 × 45 mm NATO |
Masa broni niezaładowanej (kg) | 3,63 | 3,30 | 2,80 | 3,88 |
Masa broni załadowanej (kg) | 4,11 | 3,78 | 3,28 | 4,36 |
Długość broni z kolbą rozłożoną (mm) | 1000 | 860 | 720 | 1000 |
Długość broni z kolbą złożoną (mm) | 758 | 618 | 478 | 758 |
Długość lufy (mm) | 480 | 320 | 228 | 480 |
Szybkostrzelność teoretyczna (strz/min) | 750 | 750 | 750 | 750 |
Prędkość początkowa pocisku (m/s)(V0) | 920 | 850 | 730 | 920 |
Energia początkowa pocisku (J)(E0) | 1693 | 1445 | 1066 | 1693 |
Zasięg efektywny (m) | 800 | 600 | 300 | 800 |