Most towarzysząco-szturmowy BLG-67M2

Rozkładanie przęsła

Historia i opis konstrukcji

Podjęcie na przełomie 1963, a 1964 roku produkcji seryjnej Polsce czołgów średnich T-55, umożliwiło rozpoczęcie prac konstrukcyjnych nad projektami pojazdów różnego typu wsparcia technicznego i logistycznego. Na początku lat 70.-tych XX wieku Polska Rzeczpospolita Ludowa nawiązała otwartą współpracę w Niemiecką Republiką Demokratyczną, w ramach której przeprowadzono modernizację niemieckiego gąsienicowego mostu towarzyszącego BLG-67 z przęsłem nożycowym do wariantu BLG-67P. Podwozie zmodernizowanego pojazdu bazowało na czołgu średnim T-55A, które było produkowane seryjnie w Polsce w Zakładach Metalowych Łabędy. Nożycową część mostową opracowano w niemieckich ośrodkach badawczych. W toku eksploatacji samobieżnych zestawów mostowych BLG-67 oraz BLG-67P były one w Polsce dalej modernizowane poprzez wymianę elementów hydraulicznych (pompy, złącza, przewody) produkcji niemieckiej i skrzyń przekładniowych pośrednich produkcji czechosłowackiej, na urządzenia produkcji polskiej. W 1973 roku powstała kolejna odmiana samobieżnego mostu gąsienicowego, oznaczona jako BLG-67M. W porównaniu do poprzedniej wersji, posiadała ona odchylane ramię, wzmocnione konstrukcyjnie, zastosowano dodatkowy mechanizm wspomagający wypychanie przęseł mostowych oraz zastosowano zmodyfikowane przęsła z zamkami kotwicznymi, umożliwiający układanie mostów złożonych z dwóch do nawet trzech przęseł. Nowe rodzaje przęseł w ramach prowadzonych modyfikacji, od 1974 roku były zakładane starsze odmiany samobieżnych mostów BLG. Na początku lat 80.-tych XX wieku kiedy w Polsce na dobre ruszyła seryjna produkcja pierwszych czołgów średnich T-72, do prac modernizacyjnych przystąpiono nad kolejną wersją mostów samobieżnych, oznaczonej jako BLG-67M2. W wozach tych zastosowano poszerzone przęsła mostowe oraz wzmocniono siłowniki hydrauliczne. Mosty, które były produkowane wcześniej, zostały zmodernizowane do wersji BLG-67MP. Poszerzając przęsła mostowe o dodatkowe 100 mm oraz wymieniając nawierzchnię z kompozytowej na metalową. Produkcja seryjna przęseł mostowych do BLG-67 trwała do końca lat 80.-tych, kiedy ostatecznie z powodu braków dalszych zamówień została ona wstrzymana.

BLG-67M

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Kalisz, XX Piknik Militarny – 18 czerwca 2022

Pojazd przeznaczony jest do pokonywania z marszu naturalnych i sztucznych przeszkód wodnych o szerokości do 19 000 mm oraz skarp i przeciwskarp o wysokości do 3500 mm. Koleinowe przęsło mostowe o nośności do 50 000 kg. Dla pojazdów kołowych obciążenie jednej osi może wynieść do 15 000 kg. Most został zbudowany na podwoziu czołgu średniego T-55. Całkowity czas układania przęsła w zależności od szerokości przeszkody wodnej wynosi między 3-4 minuty, a zdejmowania wynosi do 5 minut. Żywotność konstrukcji przęsła mostowego wynosi około 1000 przejazdów przy maksymalnym obciążeniu konstrukcji przęseł mostowych. Na szerszych przeszkodach wodnych można zbudować przy jego użyciu most dwu-przęsłowy lub trzy-przęsłowy z wykorzystaniem podpór. Do 36 metrów z użyciem dwóch przęseł powstaje most o nośności do 40 000 kg, natomiast z użyciem do zbudowania mostu z trzema przęsłami, posiada długość do 52 metrów i nośność do 40 000 kg. Dużą ciekawostką jest fakt, że w BLG-67M2 wykorzystano do stworzenia przepraw dla cywilów, gdzie same przęsła zostały wtedy odpowiednio dopasowane dla pojazdów kołowych.

W kompaniach saperów brygad zmechanizowanych i pancernych występuje pluton złożony z czterech pojazdów BLG-67M2. Nieco lepsza sytuacja panuje w czterech brygadach, które dysponują batalionami saperów, gdzie w każdym powinno się znajdować łącznie dziewięć wozów BLG-67M2, które dodatkowo wspiera podobna liczba gąsienicowych pojazdów amfibijnych PTS-M. Jego radzieckim odpowiednikiem jest most samobieżny typu MT-55/MT55A.

Warianty rozwojowe

BLG-67P – na podwoziu czołgu średniego T-55 (produkcja Bumar-Łabędy)
BLG-67M – most z hydraulicznym mechanizmem wypychania przęsła i możliwością tworzenia mostu z dwóch przęseł
BLG-67M2 – most z poszerzonymi na szerokość przęsłami i zmodernizowanym układem hydraulicznym, przystosowany do przejazdu dla czołgów średnich T-72M/M1 i PT-91
BLG-67MP – mosty towarzysząco-szturmoiwe odmian P i M poszerzonymi przęsłami, dostosowanymi do przejazdów czołgów rodziny T-72

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Podwozie;

Położone dwa przęsła mostowe

masa: 34 300 kg
napęd: silnik wysokoprężny W-55 o mocy 580 KM
prędkość maksymalna: 50 km/h
pojemność zbiorników paliwa: 500 litrów (zbiorniki wewnętrzne) + 475 litrów (zbiorniki zewnętrzne)
zasięg: na drodze do 450 km, w terenie do 280 km
maksymalny kąt wzniesienia: 30 stopni
maksymalne pochylenie boczne: 17 stopni
maksymalna szerokość pokonywanego rowu: 2700 mm
maksymalna głębokość pokonywanego brodu: 1400 mm

Przęsło;

BLG-67M2

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Wrocław, REKON 2023, Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych im. gen. Jakuba Jasińskiego

masa przęseł: 6000 kg
nośność: do 50 000 kg
długość: 10 400 mm/20 000 mm (złożone/rozłożone)
szerokość: 3250/3270 mm
wysokość: 1550/830 mm (złożone/rozłożone)

Jaka będzie ich przyszłość – zmiany jakie następują w wyposażeniu Wojska Polskiego mogą świadczyć, że za parę lat może się okazać, że posiadane czołgi podstawowe Wojska polskiego (Leopard 2A4/Leopard 2PL, Leopard 2A5, K2 Black Panther czy czołgi rodziny M1 Abrams) będą za ciężkie na stosowane teraz na wozach BLG-67 przęsła mostowe. Niestety trudno odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ niewielka ilość podobnych przęseł mostowych o większej nośności – MS-20 Daglezja nie rozwiązuje tego problemu. Wraz z dostawami sprzętu logistycznego dla czołgów M1A2 SepV-3 Abrams dla tych maszyn rozwiązuje ten problem, ale dla pozostałych maszyn?

Bibliografia

Jerzy Kajetanowicz, Prace nad rozwojem sprzętu pancernego w Polsce – lata 1955-1990, Czasopismo Poligon Nr. 5/2010, Magnum-X, Warszawa
Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych im. gen. Jakuba Jasińskiego
Ministerstwo Obrony Narodowej