Zuni Folding-Fin Aircraft Rocket (Zuni FFAR) – pocisk lotniczy o składanych stabilizatorach – niekierowany pocisk rakietowy klasy powietrze-ziemia, kalibru 127 mm (5 cali oznaczona jako MK-32) lu 132mm (5,12 cala i oznaczona jako MK-71) , używany przez siły zbrojne USA.

Niekierowana rakieta „Zuni” została opracowana przez amerykańskie firmy Douglas i Sperry w 1957 roku. W lotnictwie marynarki wojennej USA zastąpiła 5-calowe pociski rakietowe HVAR oraz 3-calowe rakiety „Holy Moses” z czasów II wojny światowej.

Początkowo dla Zuni opracowano kilka wyrzutni z różną liczbą pocisków. Najszerzej stosowanym jest LAU-10/A i jego modyfikacje z czterema przelotkami rurkowymi. Takie bloki można instalować na prawie wszystkich amerykańskich samolotach taktycznych.

Rakieta składa się z przedniego przedziału z układem sterowania i zapalnikiem, silnika rakietowego oraz bloku dyszowego. Silnik napędzany jest prochem nitroglicerynowym o masie 15,3 kg, który ma kanał wewnętrzny w kształcie gwiazdy. Zapłon paliwa następuje dzięki mieszance czarnego prochu z magnezem, a inicjacja odbywa się za pomocą dwóch elektrozapalników połączonych równolegle.

Czas pracy silnika wynosi 1,2 sekundy w zakresie temperatur od -34°C do +74°C.

Blok dyszowy ma jedną dyszę oraz stabilizator czteropiórowy (rozmiary piór: 58 × 300 mm). W pozycji złożonej stateczniki są utrzymywane przez plastikowy zatrzask, a po rozłożeniu blokowane za pomocą zatrzasków.

Ustawienie piór pod niewielkim kątem do osi podłużnej rakiety powoduje jej obrót w locie, co zapewnia stabilność toru lotu.

Niekierowana rakieta „Zuni” może być wyposażona w różne typy głowic bojowych, w tym:

• odłamkowo-burzącą,
• burzącą,
• kumulacyjno-odłamkową (zdolna do przebicia pancerza o grubości około 500 mm)
• oświetlającą,
• dymną.
• przeciw radarom

Rakiety „Zuni” są odpalane za pomocą elektrozapalników. Warto jednak zaznaczyć, że ich konstrukcja nie była w pełni niezawodna, co prowadziło do przypadkowych odpaleń rakiet, niekiedy skutkujących poważnymi stratami materialnymi i ofiarami śmiertelnymi.

29 lipca 1967 roku na amerykańskim lotniskowcu „Forrestal” doszło do samoczynnego odpalenia rakiety „Zuni” podwieszonej pod skrzydłem myśliwca F-4 Phantom, który przygotowywał się do startu. Rakieta trafiła w zbiornik paliwa znajdującego się przed nim szturmowego A-4 Skyhawk, co doprowadziło do pożaru trwającego 18 godzin.

W wyniku katastrofy:

• Zniszczonych zostało 29 samolotów,
• Uszkodzone zostały 42 samoloty,
• Zginęły 132 osoby,
• 64 osoby odniosły oparzenia i rany.

Około godziny 10:50 przygotowywano drugą falę do startu. Silniki były uruchamiane, a samoloty poddawane ostatnim kontrolom. W momencie, gdy pilot myśliwca F-4 Phantom, stojącego niemal na skraju rufy, przełączył zasilanie na wewnętrzne, zaskoczył go niespodziewany wystrzał niekierowanej rakiety Zuni spod skrzydła. Pocisk w mgnieniu oka pokonał kilkadziesiąt metrów, trafiając w stojący po drugiej stronie pokładu samolot szturmowy A-4 Skyhawk.

Zabezpieczenie głowicy rakiety zapobiegło eksplozji, jednak siła uderzenia oraz wstrząs spowodowały rozerwanie zbiorników paliwa w trafionym samolocie. Natychmiast pojawiły się płomienie. Uderzony A-4 miał pod skrzydłami dwie stare bomby AN-M65A1, które spadły na pokład i wpadły w płonące paliwo. Obok trafionego rakietą i pochłanianego przez ogień samolotu stał kolejny A-4, za którego sterami siedział młody John McCain, przyszły senator i kandydat na prezydenta USA. Widząc płynące w swoją stronę płonące paliwo i leżące w nim bomby, pilot natychmiast podjął decyzję o ucieczce.

Zaledwie minutę i 36 sekund po tym, jak ogień pojawił się na pokładzie, dwie bomby eksplodowały. Potężny wybuch wstrząsnął okrętem, zabijając na miejscu kilkunastu strażaków. Płonące szczątki i paliwo rozprzestrzeniły się po całym pokładzie, a samolot trafiony rakietą przestał istnieć. Pilot uwięziony w kabinie zginął, a maszyna McCaina została rozerwana na kawałki.

Pożar rozprzestrzeniał się błyskawicznie, pochłaniając większość samolotów na rufie. Zaczęły wybuchać kolejne bomby – w ciągu pierwszej godziny pożaru odnotowano dziewięć potężnych eksplozji. Ponieważ większość przeszkolonych strażaków zginęła w pierwszych wybuchach, do akcji musieli wkroczyć nieprzeszkoleni marynarze. Płonące paliwo wlało się do hangaru przez dziury w pokładzie, wywołując kolejne pożary. Wnętrze okrętu wypełniło się dymem, a dziesiątki marynarzy ginęło uwięzionych w pomieszczeniach na rufie.

Dwa lata później pożar na USS „Enterprise”, też spowodowany przez wadliwy pocisk Zuni, spowodował śmierć 27 ludzi

Drukuj

Udostępnij:

Powiązane wpisy:

N-37D UBT RBK-500