Wóz zabezpieczenia technicznego WZT-2

Wrocław, REKON 2019 – Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych im. gen. Jakuba Jasińskiego

Jest to bardzo oryginalna polska koncepcja wozu zabezpieczenia technicznego. Stanowi kontynuację wozów polskiej konstrukcji z rodziny WZT, opartych o podwozie gąsienicowe czołgu średniego rodziny T-55. Pomimo 40-letniej konstrukcji nadal spełnia on pewne wymagania NATO stawiane przed pojazdami WZT/ARV w swojej klasie. Z założenia przeznaczony jest do zabezpieczenia technicznego czołgów średnich z rodziny T-55/T-55A oraz T-72, jednak w praktyce używa się go również do zabezpieczenia remontów czołgów podstawowych PT-91 oraz niemieckich czołgów podstawowych Leopardów 2A4, znajdujących się na stanie Wojska Polskiego. WZT-2 jest nadal w Wojsku Polskim najpowszechniej używanym ciężkim gąsienicowym wozem zabezpieczenia technicznego.

Niezależnie od wykonywania zadań podstawowych, ciągnik/wóz zabezpieczenia technicznego WZT-2 jest niezbędnym elementem pomocniczym w trakcie przeprawy czołgów po dnie przeszkód wodnych. Ponadto może być używany jako środek obserwacji pola walki i dowodzenia grupami remontowo-ewakuacyjnymi.

Warszawa, wóz WZT-2 w służbie polskiego kolejnictwa

Charakterystyka wozu

Wóz zabezpieczenia technicznego WZT-2 jest szybkobieżnym pojazdem opancerzonym, zbudowanym na podwoziu czołgu średnim T-55A, przeznaczonym do ewakuacji oraz udzielania pierwszej pomocy technicznej pojazdom gąsienicowym uszkodzonym na polu walki, wykonywania prac montażowo-demontażowych z wykorzystaniem żurawia, wykonywania prac ziemnych, wykonywania remontów pojazdów, a także udzielania załogom wozów bojowych pierwszej pomocy medycznej i ewakuacji rannych z pola walki (3 rannych w pozycji leżącej). Po przygotowaniu pojazd ten może pokonywać przeszkody wodne po dnie. Prędkość jazdy podczas holowania uszkodzonego sprzętu wynosi 15 km/h.

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka\

Opole, Poligon Winów – Operacja Tarcza 2024

Ograniczenia techniczne wozów WZT-2

Ze względu na swój stosunkowo małą masę wozu, wynoszącą 34 000 kg, nadaje się do holowania pojazdów o masie nie większej niż do 40 000 kg
Prędkość maksymalna wozu jest zbyt mała, przez co możliwości zabezpieczenia technicznego pododdziałów wyposażonych w szybszy sprzęt są ograniczone

Wyposażenie wozu zabezpieczenia technicznego WZT-2

dwie radiostacje pokładowe typu R-123M
telefon wewnętrzny (interkom) typu R-124
dźwig uruchamiany hydraulicznie (z napędem, prowadzonym od silnika wozu)
wyciągarka (o maksymalnej sile uciągu 750 kN)
spychacz-lemiesz
zestaw do jazdy podczas głębokiego brodzenia
spawarka elektryczna
urządzenia do spawania gazowego
układ przeciwpożarowy
układ ochrony przed bronią masowego rażenia typu ABC
termiczna aparatura dymotwórcza
rentgenometr

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Państwo – Polska Rzeczpospolita Ludowa/III Rzeczpospolita Polska
Projekt wozu – OBRUM Gliwice
Producent wozu – Bumar-Łabędy, Gliwice
Typ pojazdu – wóz zabezpieczenia technicznego
Trakcja wozu – gąsienicowa
Załoga wozu – czterech żołnierzy (dowódca, kierowca-mechanik, dwóch operatorów-specjalistów), w razie potrzeby – trzech rannych żołnierzy na noszach
Prototypy wozu – 1973 rok
Produkcja seryjna wozu – lata 1973-1992
Liczba wyprodukowanych egzemplarzy – prawie 600 wozów, z czego 330 egzemplarzy trafiło na wyposażenie jednostek Wojska Polskiego
Napęd wozu – 12-cylindrowy silnik wysokoprężny W-55W o pojemności 38 880 cm³, chłodzony wodą o mocy 591 KM (441 kW)
Transmisja wozu – mechaniczna
Wymiary konstrukcji:
Długość – 6450 mm
Szerokość – 3270 mm
Prześwit kadłuba – 420 mm
Masa bojowa pojazdu – 34 000 kg
Moc jednostkowa wozu – 17,4 KM/t (13 kW/t)
Osiągi pojazdu:
Prędkość maksymalna – 50 km/h
Zasięg maksymalny pojazdu – 465 km
Pokonywanie przeszkód terenowych:
Brodzenie – do głębokości 1400 mm
Rowy/okopy – do szerokości 2700 mm
Ścianki – do wysokości 800 mm
Uzbrojenie wozu:
Wielkokalibrowy karabin maszynowy DSzK kalibru 12,7 mm
Ręczny granatnik przeciwpancerny RPG-7

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Wrocław, REKON 2019 – Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych im. gen. Jakuba Jasińskiego

Użycie

Z ogólnej liczby prawie 600 wyprodukowanych egzemplarzy, do struktur Wojska Polskiego w latach 1973-1992 dostarczono w sumie ponad 330 wozów zabezpieczenia technicznego typu WZT-2 (z czego większość w latach 1984-1988). Od roku 2004 w czynnej służbie w Wojsku Polskim pozostawało jeszcze 80 egzemplarzy wozów WZT-2. Ponadto część wozów zabezpieczenia technicznego eksploatowana jest przez Kolejowe Ratownictwo Techniczne, a także stanowi prywatną własność osób, które zakupiły je od wojska. Dziś, w 2025 roku WZT-2 nadal stanowi najliczniejszy pancerny pojazd ratowniczy na służbie Wojska Polskiego

Użytkownicy

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Wrocław, REKON 2024 – Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych im. gen. Jakuba Jasińskiego

Wóz zabezpieczenia technicznego WZT-2 był także stosunkowo atrakcyjnym towarem eksportowym. Wiele zostało zakupionych przez inne kraje lub zostały wyprodukowane w nich na licencji.

Indie: zakupionych zostało 196 egzemplarzy pojazdów,
Irak
Wojsko Polskie
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., na wyposażeniu Kolejowego Ratownictwa Technicznego
Jugosławia
Serbia, która po rozpadzie Jugosławii, nieznana liczba pojazdów trafiła do armii serbskiej

Bibliografia

Tomasz Szulc, T-55 produkowane i modernizowane poza ZSRR, Czasopismo Wojsko i Technika Historia Numer Specjalny 5/2018, ZBiAM, Warszawa
Janusz Magnuski, Wozy Bojowe LWP 1943-1983, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Wydanie I, Warszawa 1984 rok
Tomasz Szczerbicki, Pojazdy Ludowego Wojska Polskiego, Wydawnictwo VESPER Wydanie I, Poznań 2014 rok
Tomasz Szczerbicki, Czołgi i Samobieżne Działa Pancerne Wojska Polskiego 1919-2016, Wydawnictwo VESPER Wydanie I, Poznań 2017 rok
Jerzy Kajetanowicz, Prace nad rozwojem sprzętu pancernego w Polsce lat 1955-1990, Czasopismo Poligon Nr. 5/2010, Magnum-X, Warszawa
https://pl.wikipedia.org/wiki/WZT-2