
S-350 „Witjaz” (ros. С-350 «Витязь») – rosyjski mobilny system rakietowy obrony przeciwlotniczej średniego zasięgu, opracowany przez koncern Ałmaz-Antej. Został zaprojektowany jako nowoczesny odpowiednik starszych systemów S-300P oraz uzupełnienie wielowarstwowej obrony powietrznej Federacji Rosyjskiej. System może zwalczać samoloty, pociski manewrujące, pociski balistyczne krótkiego zasięgu oraz bezzałogowe statki powietrzne.
Historia rozwoju
Prace nad systemem rozpoczęto w latach 2000–2005, a ich celem było stworzenie mobilnego i nowocześniejszego następcy dla systemów S-300PS. W projekt zaangażowany był koncern Ałmaz-Antej – ten sam, który odpowiada za rozwój systemów S-400 i S-500. S-350 oparty został częściowo na rozwiązaniach technologicznych opracowanych dla systemu eksportowego KM-SAM (znanego również jako Cheongung), stworzonego dla Republiki Korei.
Prototyp systemu zaprezentowano publicznie po raz pierwszy w 2013 roku, a oficjalne testy państwowe zakończono w 2019 roku. W tym samym roku pierwszy zestaw trafił do służby w rosyjskich siłach zbrojnych. Wdrożenie systemu rozpoczęto od jednostek obrony powietrznej Wschodniego Okręgu Wojskowego.
Opis systemu
S-350 „Witjaz” składa się z kilku podstawowych komponentów:
-
Samobieżna wyrzutnia 50P6 – każda wyrzutnia wyposażona jest w 12 kontenerów z pociskami, z możliwością użycia rakiet 9M96 i 9M100.
-
Radar wykrywania i naprowadzania 50N6A – radar z aktywnym skanowaniem fazowym (AESA), zdolny do jednoczesnego śledzenia wielu celów.
-
Stanowisko dowodzenia 50K6A – moduł dowodzenia i koordynacji, zapewniający automatyczne kierowanie ogniem.
-
Zasilacze i systemy wsparcia logistycznego – pojazdy zapewniające energię i łączność.
System działa w pełni automatycznie, z możliwością ręcznego nadzoru. Przeznaczony jest do pracy zarówno samodzielnie, jak i w zintegrowanym środowisku obrony powietrznej z systemami takimi jak S-400 „Triumf” czy Pancyr-S1.



Zastosowanie operacyjne
System S-350 został przyjęty do uzbrojenia Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej w 2019 roku. Jego rozlokowanie rozpoczęto od jednostek Wschodniego Okręgu Wojskowego. S-350 stanowi część wielowarstwowego systemu obrony powietrznej Rosji, współpracując z zestawami Pancyr-S1, S-300 i S-400.
Według informacji przekazywanych przez rosyjskie źródła wojskowe, system był wykorzystywany operacyjnie w trakcie działań wojennych na Ukrainie. Doniesienia medialne (m.in. TopWar.ru) wskazują na jego rzekomą skuteczność w zwalczaniu rakiet dostarczanych Ukrainie przez państwa zachodnie, takich jak pociski manewrujące Storm Shadow, rakiety systemów HIMARS czy GLSDB. Brak niezależnych źródeł potwierdzających te informacje uniemożliwia ich weryfikację.
Znaczenie strategiczne

S-350 „Witjaz” stanowi istotny element modernizacji rosyjskiej obrony powietrznej, wypełniając lukę pomiędzy systemami krótkiego zasięgu a strategicznymi systemami typu S-400. Jego wprowadzenie zwiększa elastyczność reagowania na zagrożenia powietrzne, a mobilność umożliwia szybsze przemieszczanie zestawów na obszary zagrożone atakiem.
Pomimo pozytywnych ocen ze strony rosyjskich mediów, efektywność systemu w warunkach konfliktu zbrojnego pozostaje niejednoznaczna, a brak danych niezależnych utrudnia jednoznaczną ocenę jego skuteczności bojowej.
S-350 jest technologicznym następcą systemów S-300PS, przy czym cechuje się mniejszym zasięgiem od zestawów S-400, lecz większą mobilnością i szybszym czasem reakcji. Pod względem koncepcyjnym jest zbliżony do systemów takich jak:
-
NASAMS (Norwegia/USA),
-
Aster 15/30 (Francja/Włochy),
-
KM-SAM „Cheongung” (Korea Południowa), z którymi dzieli podobne założenia konstrukcyjne w zakresie zintegrowanej obrony powietrznej średniego zasięgu.
Dane techniczne
Parametr | Wartość |
---|---|
Producent | Ałmaz-Antej (Rosja) |
Typ pocisków | 9M96, 9M96E, 9M96E2, 9M100 |
Zasięg rażenia | do 60 km (9M96E), do 120 km (9M96E2) |
Pułap zwalczania celów | do 30 km |
Liczba pocisków na wyrzutnię | 12 |
Liczba celów śledzonych | do 16 jednocześnie |
Liczba celów ostrzeliwanych | do 32 pocisków jednocześnie |
Prędkość pocisku | do 5 Ma (dla 9M96E2) |
Rodzaj radaru | 50N6A AESA (aktywna antena z elektronicznym skanowaniem) |
Czas rozmieszczenia | ok. 5 minut |
Nośnik | Kołowy, oparty na podwoziu BAZ-6909 |