30 mm Armata łańcuchowa M230

Czechy, Ostrava, Dny NATO 2023

Działo automatyczne M230 to 30 mm (amunicja typu 30 mm × 113 mm), jednolufowe, automatyczne działo napędzane elektrycznie, wykorzystujące zewnętrzne zasilanie elektryczne (w przeciwieństwie do odrzutu lub rozprężającego się gazu generowanego przez strzelający nabój) do przełączania broni między strzałami. Zostało zaprojektowane i wyprodukowane pierwotnie przez Hughes Helicopters w Culver City w Kalifornii. Od 2019 roku jest produkowane przez Northrop Grumman Innovation Systems.

Historia konstrukcji

Ładowanie nabojów M789 HEDP kalibru 30 mm do karabinu AH-64D Longbow Apache w kwietniu 2007 roku

W 1972 roku w zakładach Hughes Helicopters rozpoczęło finansowane przez firmę, badania mające na celu zaprojektowanie działka automatycznego do strzelania pociskami M50 kalibru 20 mm w US Army. Do kwietnia 1973 roku program wystrzelił pociski testowe mocniejszej amunicji WECOM kalibru 30 mm z prototypu (model A). W styczniu 1975 roku dodano model C, wersję bezpołączeniową dla proponowanego zaawansowanego śmigłowca szturmowego YAH-64; śmigłowiec ostatecznie przyjęto na uzbrojenie jako AH-64 Apache, a model C był jego standardowym uzbrojeniem. Wersja z amunicją łączoną była przeznaczona do użytku w śmigłowcach AH-1S Cobra jako M230E1, ale później z niej zrezygnowano.

Działo łańcuchowe M230 jest używane w MH-60L Direct Action Penetrator. Jest to również system uzbrojenia w śmigłowcu szturmowym Boeing AH-64 Apache, zamontowanym na ruchomej wieżyczce pod „brodą”. Używa silnika elektrycznego o mocy 3 KM (1,8 kW) do wystrzeliwania amunicji bezpołączeniowej kalibru 30 mm z szybkością 625±25 pocisków na minutę. Praktyczna szybkostrzelność chłodzonego powietrzem działa wynosi około 300 pocisków na minutę z 10-minutowym okresem chłodzenia. Zużyte łuski są wyrzucane za burtę przez spód działa.

Montaż pod nosem śmigłowca bojowego AH-64 wykorzystuje wtórną hydraulikę do poruszania działem. Podniesienie jest zapewnione za pomocą pojedynczego siłownika hydraulicznego na linii środkowej działa tuż przed punktem obrotu. Działo jest sprężynowane, aby powrócić do pozycji złożonej w linii środkowej z lufą pod kątem około 11 stopni, jeśli nastąpi utrata zasilania hydraulicznego. Umożliwia to złożenie działa, które jest zamontowane poniżej stanowiska drugiego pilota, w przestrzeń między stanowiskami pilotów podczas twardego lądowania.

Apache może przenosić do 1198 sztuk naboi do broni w urządzeniu znanym jako 12-PAK, zaprojektowanym i wyprodukowanym przez Meggitt Defense Systems, Inc. Jednakże śmigłowce armii USA mogą przenosić także tylko 300 sztuk naboi, ponieważ mogą również przenosić specjalny wewnętrzny zbiornik paliwa, Robertson IAFS (znany załogom jako „Robby Tank”). Amunicja jest ładowana do Apache przez personel uzbrojenia przy użyciu specjalistycznego sprzętu wsparcia naziemnego: zamontowanej na samolocie zmotoryzowanej ładowarki i specjalnej tacy do obsługi amunicji.

Śmigłowiec bojowy AH-64D

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Czechy, Ostrava, Dny NATO 2023

Armata typu M230 może strzelać nabojami 30 mm × 113 mm używanymi w armacie ADEN i DEFA, chociaż amerykańskie śmigłowce bojowe AH-64 używają lekkich nabojów 30 mm wykonanych z lżejszego stopu niż łuski z mosiądzu (ADEN) lub stali (DEFA). Nabojów produkcji amerykańskiej dla działa M230 nie można wystrzelić z broni zaprojektowanej do nabojów ADEN lub DEFA. Lekkie naboje kalibru 30 mm występują w trzech odmianach: naboje typu M788, które mają niebieski pas w pobliżu nosa, M789 z żółtym paskiem na czarnym tle i model M799 z czerwonym paskiem na żółtym tle. Naboje typu M799 HEI nie są używane przez armię Stanów Zjednoczonych z powodu niebezpieczeństwa eksplozji naboju w lufie.

Wariant M789 to główny nabój taktyczny amerykańskiego śmigłowca AH-64, nabój amunicji High Explosive Dual Purpose (HEDP). Każdy nabój zawiera 21,5 gram ładunku wybuchowego zamkniętego w kumulacyjnym ładunku. Wkład zapada się w przebijający pancerz strumień metalu, który może przebić do 25-30 mm stali pancernej (RHA), z odległości 500 metrów. Pocisk jest również zaprojektowany tak, aby rozpadał się po uderzeniu, ciężko raniąc lub zabijając niechronione, stojące osoby w odległości do około 1,5 metra w optymalnych warunkach.

Prowadzenie ognia z śmigłowca bojowego AH-64D armii Izraelskiej

Specyfikacja

Szybkostrzelność – ok. 625 pocisków na minutę
Masa całkowita – 57,5 kilogramów
Jednostka ognia (na śmigłowcu AH-64) – 1198 sztuk amunicji
System zasilania – liniowy, bez łączenia nabojów
Stosowana amunicja:
M788 TP (Target Practice) – ćwiczebna,
M789 HEDP (High Explosive Dual Purpose) – odłamkowa podwójnego przeznaczenia,
M799 HEI (High Explosive Incendiary ) – odłamkowo-zapalająca.

Bibliografia

Michał Gajzler, Boeing AH-64 Apache – Narodziny (1), Nowa Technika Wojskowa Nr. 3/2019, Magnum-X, Warszawa
Michał Gajzler, Boeing AH-64 Apache – Rodzina Longbow (2), Nowa Technika Wojskowa Nr. 4/2019, Magnum-X, Warszwa
Michał Gajzler, Boeing AH-64 Apache – Guardian (3), Nowa Technika Wojskowa Nr. 5/2019, Magnum-X, Warszawa
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dzia%C5%82ko_M230
https://pl.wikipedia.org/wiki/Boeing_AH-64_Apache
http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/510/126/Boeing-AH-64-Apache2