Pistolet maszynowy M10 Ingram
Witoszów Dolny, gmina Świdnica – Muzeum Broni i Militariów
Amerykański pistolet maszynowy opracowany w 1964 roku w przedsiębiorstwie Military Armament Corporation.
Historia konstrukcji
Broń opracował w 1964 roku pracujący w Military Armament Corporation Gordon B. Ingram. Po ogłoszeniu upadłości przez Military Armament Corporation produkcję pistoletu maszynowego przejęła spółka RPB Industries Inc., ale wiele jego klonów powstawało też w wielu innych amerykańskich firmach, takich jak SWD Inc., Cobray i Jersey Arms. Broń była szczególnie chętnie używana w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Izraelu, Portugalii, Boliwii, Kolumbii, Gwatemali i Hondurasie.
Zakaz broni szturmowej w Stanach Zjednoczonych od 1994 roku
M10 Ingram użyty do zabicia ministra Rodrigiego Lary
Półautomatyczna cywilna wersja pistoletu MAC-10, która działa w inny sposób, niż jej wojskowy odpowiednik, podlegała zakazowi broni szturmowej z 1994 roku. Zakaz – który wygasł w 2004 oku. – ustanowił różne wymagania definiujące broń szturmową. MAC-10 został wymieniony bezpośrednio w zakazie i nie spełniał trzech wymagań:
-
Półautomatyczna wersja automatycznej broni palnej
-
Masa produkcyjna 50 uncji (1,4 kg) lub większa, gdy pistolet jest rozładowany. MAC-10 waży 100,16 uncji (2,84 kg)
-
Gwintowana lufa do mocowania przedłużki lufy, tłumika płomienia, rękojeści lub tłumika
Dodatkowo, pojemność magazynka wynosi 32 naboje. W odpowiedzi Wayne Daniel przeprojektował M-11, eliminując gwintowaną lufę i tworząc nowy zwalniacz magazynka, który pozwalałby na użycie tylko nowego magazynka na 10 naboi, zgodnie z nakazem zakazu broni szturmowej z 1994 roku. Nowa broń palna została nazwana PM11/9.
Opis konstrukcji
Jest to broń samoczynno-samopowtarzalna, działająca w oparciu o zasadę odrzutu swobodnego zamka. Broń strzela z zamka otwartego, co obniża jej celność. Pistolet zdolny jest do prowadzenia ognia zarówno ciągłego jak i pojedynczego, nie posiada ogranicznika długości serii. Ogólny układ broni jest podobny do czechosłowackiego pistoletu maszynowego Sa vz.48 lub izraelskiego Uzi, ale został on zaprojektowany o wiele później i jego konstrukcja, ani projekt nie pozostają w żadnym związku z powyższą bronią.
Podstawowymi elementami pistoletu maszynowego Ingram M10 są: lufa z osłoną, zamek, obudowa mechanizmu spustowego, rękojeść pistoletowa, magazynek i metalowa rozkładana kolba. Broń produkowano w wariantach z lufą kalibru 11,43 mm (0,45 cala) przystosowaną do naboju pistoletowego Colt (11,43 mm × 23 mm) lub 9 mm przystosowaną do naboju Parabellum (9 mm × 19 mm). Długość pistoletu zmniejszono dzięki temu, że w przednim skrajnym położeniu zamek teleskopowo nabiega na lufę. W celu stworzenia jednakowych warunków użytkowania pistoletu przez strzelców lewo- i praworęcznych, wszystkie urządzenia służące do tego celu umieszczone zostały w płaszczyźnie symetrii broni. Rękojeść do napinania zamka znajduje się na górze komory zamkowej, spełniając jednocześnie funkcję bezpiecznika, ryglując zamek w przednim położeniu (po obrocie rękojeści o 90 stopni). Drugi bezpiecznik – nastawny, do blokowania zamka w przednim i tylnym położeniu umieszczono przed kabłąkiem spustu. Przyrządy celownicze usytuowano na komorze zamkowej. Składają się z muszki umieszczonej w osłonie i stałego celownika przeziernikowego. Szczególną cechą broni jest tłumik dźwięku MAC nakręcany na wylot lufy.
Użytkownicy broni – dawni i obecni
Głównym powodem, dla którego oryginalny M10 znalazł uznanie, był jego rewolucyjny tłumik dźwięku zaprojektowany przez Mitchella WerBella III z Sionics. Tłumik ten ma dwustopniową konstrukcję, przy czym pierwszy stopień jest większy od drugiego. Ten wyjątkowo ukształtowany tłumik nadaje MAC-10 bardzo charakterystyczny wygląd. Jest również bardzo cichy, do tego stopnia, że można usłyszeć cykl zamka, wraz z tłumionym odgłosem wystrzału broni, choć tylko wtedy, gdy używane są naboje poddźwiękowe (standardowe naboje .45 ACP są poddźwiękowe). Tłumik, gdy jest używany z osłoną Nomex, tworzy miejsce do trzymania broni palnej drugą ręką, ułatwiając kontrolę. W latach 70.-tych XX wieku Stany Zjednoczone nałożyły ograniczenia na eksport tłumików, a wiele krajów anulowało swoje zamówienia, ponieważ skuteczność tłumika MAC-10 była jednym z jego głównych argumentów sprzedażowych. Był to jeden z czynników, który doprowadził do bankructwa Military Armament Corporation, innym był brak rozpoznania rynku prywatnego przez firmę.
Podstawowy sposób strzelania z pistoletu maszynowego Ingram przewiduje trzymanie broni z kolbą przyciśniętą do biodra i korygowanie ognia przez obserwację padania pocisków przy przełączniku ustawionym na ogień ciągły. Do trzymania broni drugą ręką służy rzemień umocowany w przedniej części komory zamkowej. Poza wariantem M10 (MAC-10) opracowano także pistolet maszynowy Ingram M11 (MAC-11) o identycznej konstrukcji, różniącej się wymiarami, masą i rodzajami stosowanych nabojów.
Podstawowe dane taktyczno-techniczne
-
Państwo – Stany Zjednoczone
-
Producent broni – Military Armament Corporation, RPB Industries Inc.
-
Rodzaj broni – pistolet maszynowy
-
Egzemplarze prototypowe – lata 1964-1965
-
Produkcja broni – od 1970 roku
-
Kaliber broni – 9 mm lub 11,43 mm
-
Zastosowany nabój – 9 mm x 19 mm Parabellum lub .45 ACP (11,43 mm x 23 mm)
-
Magazynek broni – nabój 9 mm x 19 mm o pojemności 30 sztuk lub 36 sztuk, nabój 11,43 mm x 23 mm o pojemności 32 sztuk
-
Wymiary konstrukcji:
-
Długość broni – z kolbą złożoną 280 mm, z kolbą rozłożoną 533 mm, długość tłumika 266 mm
-
Długość lufy – 146 mm
-
Masa broni – 2,84 kg bez magazynka, 3,52 kg z pełnym magazynkiem 36 nabojowym z nabojami 9 mm, 2,80 kg z pełnym magazynkiem 32 nabojowym z nabojem 11,43 mm
-
Masa tłumika – 0,54 kg
-
Prędkość początkowa pocisku:
-
Kaliber 9 mm – 366 m/s
-
Kaliber 11,43 mm – 280 m/s
-
Szybkostrzelność teoretyczna:
-
Kaliber 9 mm – 1090 strz./min.
-
Kaliber 11,43 mm – 1145 strz./min.
Użytkownicy
-
Boliwia – 160 sztuk pistoletów maszynowych MAC-10 kalibru 9 mm wyprodukowanych przez RPB Industries na potrzeby boliwijskiej służby celnej
-
Brazylia – używany przez GRUMEC
-
Chile
-
Kolumbia
-
Republika Dominikańska
-
Grecja
-
Gwatemala
-
Honduras
-
Iran – używany w małych ilościach przez agentów SAVAK
-
Izrael
-
Jordania – dawniej używany przez siły policyjne
-
Liban – dawniej używany przez siły policyjne
-
Malezja – dawniej używany przez Jednostkę Działań Specjalnych Królewskiej Policji Malezyjskiej
-
Meksyk – używany przez policję
-
Maroko – używane przez GISGR, DGST i DGED
-
Polska
-
Portugalia
-
Arabia Saudyjska
-
Korea Południowa – wydawany siłom specjalnym w latach 70.-tych XX wieku, później zastąpiony przez Daewoo K1
-
Hiszpania – używany przez różne siły policyjne
-
Tajlandia – dawniej używany przez siły policyjne
-
Zjednoczone Królestwo – używany przez oddziały SAS i 14 Intelligence Company podczas operacji w Irlandii Północnej
-
Stany Zjednoczone – używany przez siły specjalne, w tym LRRP i Navy SEALs , podczas wojny w Wietnamie i podczas inwazji na Grenadę, pistolety maszynowe MAC-10 znajdują się na wyposażeniu Delta Force i 492. Skrzydła Operacji Specjalnych
-
Urugwaj – dawniej używany przez ochroniarzy generałów, później zastąpiony przez Mini-Uzi
-
Wenezuela
-
Jugosławia – jeden z pierwszych nabywców (obok Chile)
bez magazynka, z założonym tłumikiem
Bibliografia
-
Żuk B. Aleksandr, Karabiny karabinki i pistolety maszynowe Encyklopedia długiej broni wojskowej XX wieku, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2016 rok
-
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:MAC-10
-
https://en.wikipedia.org/wiki/MAC-10#cite_note-jones2009-22