Rozpoznawczy samochód rozpoznawczy Daimler Ferret

Czechy, Muzeum obrněné techniky Smržovka

Daimler Ferret, to brytyjski samochód pancerny produkowany w latach 1952–1971. Przez British Army używany do lat do końca lat 90.-tych XX wieku, później zastąpiony przez samochód pancerny FV721 Fox.

Historia konstrukcji

Samochód pancerny Ferret w służbie USA z systemem ARPA podczas prób w Wietnamie Południowym, na przedniej płycie pancernej widnieje oznaczenie „09BB08”

Wóz Daimler Ferret to lekki samochód pancerny wykorzystywany był do prowadzenia rozpoznania i zadań łącznikowych, będącego swoistą wersją rozwojową samochodu pancernego Dingo. Konstrukcje nowego wozu opracowywano w latach 1947-1949 przy wykorzystaniu doświadczeń zebranych w czasie trwania II Wojny Światowej. Prototyp pojazdu w wersji łącznikowej (nie posiadający wieży), został opracowany w 1949 roku. Produkcja seryjna wozu rozpoczęła się w 1952 roku i trwała przez następne 19 lat, do 1971 roku. W tym czasie opracowano prócz podstawowych wersji, oznaczonej jako Mk. I (był to pojazd łącznikowy nie posiadający wieży), wariant Mk. II (wóz rozpoznawczo-patrolowy), kilka wariantów pojazdów specjalistycznych, w tym dwa typy niszczycieli czołgów, które zostały uzbrojone w wyrzutnie przeciwpancernych pocisków kierowanych.

Wozy Daimler Ferret, mimo że były małe i posiadały stosunkowo ciasne wnętrze, to były w większości lubiane przez swoje załogi, z uwagi chociażby na ich bardzo niską awaryjność, prostotę konstrukcji i wynikającą z niej dużą podatność remontową (większość napraw można było wykonać szybko w warsztatach polowych), a z powodu swoich rozmiarów (na które skarżyli się niektórzy użytkownicy eksportowi), pojazdy te okazały się bardzo dobre w działaniach zurbanizowanych (doświadczenia brytyjskie z działań . Były one jedynymi pojazdami pancernymi, które brytyjskie przepisy dopuszczały do ruchu na drogach publicznych, bez żadnych dodatkowych przeróbek i adaptacji. Wozy Daimler Ferret towarzyszyły brytyjskim żołnierzom w większości działań prowadzonych od połowy lat 50.-tych XX wieku. Wozy te znalazły się na Malajach, w Kenii i na Cyprze, wykorzystywane były podczas działań w Ulsterze i w 1991 roku nad Zatoką Perską. Zabrakło ich natomiast na Falklandach, ponieważ trudności z ich transporter oraz sam teren będzie zbyt trudny dla tych wozów.

Daimler Ferret Mk. 2/3 – pojazd w malowaniu sił pokojowych ONZ

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Czechy, Muzeum obrněné techniky Smržovka

Wraz z początkiem lat 80.-tych XX wieku przygotowywano projekt gruntownej modernizacji wozów pancernych Daimler Ferret. Zakładał on m.in.: zastąpienie silnika gaźnikowego wysokoprężną jednostką napędową, uzbrojenie wozu miała stanowić tutaj automatyczna armata szybkostrzelna kalibru 25 mm oraz dwie pojedyncze wyrzutnie przeciwpancernych pocisków kierowanych rodziny TOW (ulokowane po bokach wieży). Zarówno jednak kierownictwo brytyjskich sił zbrojnych, jak i użytkownicy zagraniczni uznali, że tak gruntowna rekonstrukcja pojazdów tkwiących swymi korzeniami jeszcze w latach II Wojny Światowej jest po prostu nieopłacalne i niecelowe. W armii brytyjskiej samochód pancerny Daimler Ferret zastąpił lekki wóz bojowy Fox.

Samochód pancerny Daimler Ferret okazał się dużym sukcesem eksportowym, nabywanym przez państwa pochodzące z większości kontynentów. W samej Europie, prócz sił zbrojnych Zjednoczonego Królestwa – wóz ten został wprowadzony przez Portugalię (był eksploatowany m.in. w Angoli oraz Mozambiku) czy w Finlandii (jako wyposażenie pododdziałów rozpoznawczych w kraju i podstawowy wóz patrolowy kontyngentów delegowanych w podporządkowaniu sił pokojowych ONZ).

Łącznie powstało 4409 egzemplarzy samochodów pancernych Daimler Ferret.

Wersje Daimler Ferret

Mk. 1

Wersja łącznikowa. Początkowo pozbawiona uzbrojenia. Jej odmianami były wersje Mk. 1/1 (z pogrubionym pancerzem stalowym) i Mk. 1/2 z podwyższonym przedziałem załogowym i słupkową podstawą dla karabinu maszynowego. W British Army montowano na niej początkowo ręczny karabin maszynowy Bren, później uniwersalny karabin maszynowy L7 (licencyjna wersja FN MAG). W innych armiach stosowano inne km-y, np. na wozach fińskich montowano wielkokalibrowe karabiny maszynowe DszK wz. 38/46.

Mk. 2

Jean Larrieu, dowódca 13. Pułku Dragonów Spadochronowych, paraduje na czele dywizjonu w Philippeville w Algierii, 29 października 1961 roku

Wersja rozpoznawcza. Od Mk. 1 różniła się obrotową wieżyczką przejętą z samochodu pancernego Alvis Saracen. W wieżyczce zamocowany był początkowo ciężki karabin maszynowy L3A4 (amerykański Browning M1919), później uniwersalny karabin maszynowy L7. Poza pierwszą wersją Mk. 1 produkowano wersje Mk. 2/1, Mk. 2/2, Mk. 2/3, Mk. 2/4 i Mk. 2/5 (kolejne odmiany miały coraz grubszy pancerz), Mk. 2/6 (oznaczony także jako FV703 rakietowy niszczyciel czołgów z dwoma wyrzutniami przeciwpancerny pocisk kierowany Vickers Vigilant), Mk. 2/7 (FV701, wozy wersji Mk. 2/6 pozbawione uzbrojenia rakietowego).

Mk. 4

Użytkownicy wozów – czerwoni: dawni/niebiescy: obecni

Zmodernizowany wóz rozpoznawczy. Od Mk. 2 różnił się wzmocnionym podwoziem. Wozy w tej wersji były też oznaczane jako FV711.

Mk. 5

Oznaczany także jako FV712 rakietowy niszczyciel czołgów. Uzbrojony w uniwersalny karabin maszynowy L7 i dwie wyrzutnie przeciwpancerny pocisk kierowany Swingfire.

Daimler Ferret Mk. 2/3

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Czechy, Lesany – Muzeum Techniki Wojskowej

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Kraj pochodzenia – Wielka Brytania
Producent wozu – Daimler Limitet Coventry
Wymiary konstrukcji:
Długość wozu – 3835 mm
Szerokość wozu – 1905 mm
Wysokość kadłuba (bez wieży) – 1879 mm
Prześwit kadłuba – 330 mm
Masa własna pojazdu – Mk. I 3604 kg
Masa bojowa pojazdu – 4400 kg
Napęd wozu – silnik gaźnikowy, 6-cylindrowy Rolls-RoyceB60 Mk. 6A o mocy 129 KM
Prędkość maksymalna – 93 km/h
Pojemność zbiorników paliwa – 96 litrów
Zasięg maksymalny na drodze – 306 kilometrów
Zdolność pokonywania przeszkód terenowych:
Brodzenie z marszu – do głębokości 910 mm
Brodzenie po przygotowaniu – do 1520 mm
Pokonywanie przeszkód pionowych – do wysokości 460 mm
Pokonywanie roków/okopów – do szerokości 2220 mm
Nachylenie stoku – do 30 stopni
Opancerzenie wozu – od 8 mm do 16 mm pancerza stalowego
Uzbrojenie wozu – wariantu z wieżyczką 7,62 mm karabin maszynowy (początkowo L3A4 – Browning Model 1919A4, następnie brytyjski L7) z zapasem 1000 sztuk naboi (w wersji Mk. II ATGW i Mk. VI ATGW dodatkowo wyrzutnie przeciwpancernych pocisków kierowanych Vigilant, następnie Swingfire, 2 x trzy wyrzutnie granatów (dymne, z gazem łzawiącym, oświetlające, błyskowe i przeciwpiechotne)
Załoga wozu – dwóch żołnierzy
W innych krajach uzbrojenie wozu było zazwyczaj odmienne od brytyjskiego. W wersji Mk. I, którą użytkowali Finowie, wozy te były wyposażone w wielkokalibrowe karabiny DSzK wz. 38/46 kalibru 12,7 mm
Użytkownicy wozów – Wielka Brytania, Finlandia, Bahrajn, Burkina Faso, Birma, Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Gambia, Indonezja,Jordania Kuwejt, Liban, Madagaskar, Malawi, Malezja, Nepal, Nowa Zelandia, Nigeria, Portugalia, Katar, Republika Południowej Afryki, Sri Lanka, Sudan, Jemen, Zjednoczone Emiraty Arabskie