Bojowy wóz piechoty BWP-2000

BWP-2000

Bojowy Wóz Piechoty BWP-2000 to prototyp gąsienicowego bojowego wozu piechoty konstrukcji polskiej z lat 90.-tych. W zamyśle miał zastąpić używane do tej pory w Wojsku Polskim radzieckie bojowe wozy piechoty BWP-1. Ostatecznie wyprodukowano tylko dwa egzemplarze prototypowe.

Historia konstrukcji

Gąsienicowy ciągnik produkcji radzieckiej MT-S

BWP-2000 to bojowy wóz piechoty opracowywany w latach 90.-tych XX wieku w Polsce przez OBRUM (Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Mechanicznych). Konstrukcja powstała na bazie ciągnika gąsienicowego SPG-1 Kalina (powiązanego konstrukcyjnie z radzieckim ciągnikiem artyleryjskim MT-S). Pojazd zaprojektowany jako środek transportu i walki pododdziału piechoty. Dwa prototypy BWP-2000 powstały w 1997 roku, jeden z nich wyposażony był w pełni funkcjonalną (również prototypową) wieżę Oto Melara T60/70A.

Pomimo, że konstrukcja polskiego bojowego wozu piechoty BWP-2000 powstała w latach 90.-tych XX wieku, to większość zastosowanych technologii użytych do jego budowy pochodziło z lat 80.-tych XX wieku (ciągnik MT-S, silnik czołgowy W-46-6 z czołgu średniego T-72, zawieszenie czołgu, koła nośne, napinające, napędowe oraz wałki skrętne). Wóz bojowy posiadał duże wymiary, stosunkowo dużą masę oraz oferował zdecydowanie zbyt niski poziom ochrony w stosunku do zachodnich bojowych wozów piechoty o podobnej masie (amerykańskiego M2A3 Bradley, niemieckiego Marder 1 czy szwedzkiego CV90). Nietypowe było również uzbrojenie (zapewne wymaganie tak dużego kalibru wynikało z zapatrzenia w podstawowy, radziecki bojowy wóz piechoty – BWP-1), większość bojowych wozów piechoty z tego okresu uzbrojona była w małokalibrowe armaty automatyczne (kalibru 20 mm – 40 mm).

Prototyp przy demonstracji publicznej – przód wozu i widoczny przedział napędowy

Opis konstrukcji

Pojazd BWP-2000 ma typowy układ klasycznego bojowego wozu piechoty. Przedział kierowania ze stanowiskiem kierowcy znajduje się po lewej stronie przedniej części kadłuba. Przedział silnikowy znajduje się po prawej stronie przedniej części kadłuba. Przedział bojowy znajduje się wraz z wieżą w centralnej części kadłuba. Przedział desantowy znajduje się z tyłu kadłuba. Pojazd posiada trzyosobową załogę składającą się z kierowcy, działonowego oraz dowódcy. Pojazd wykorzystuje szereg elementów podwozia z transportera/ciągnika gąsienicowego typu MT-S. Podwozie opracowane w Polsce nazwano SPG-1 Kalina. Kadłub wykonany jest w całości ze spawanej stali pancernej. Chroni pojazd przed pociskami APFSDS-T o kalibrze do 35 mm na przodzie kadłuba (choć dane nie są potwierdzone, a widoczne zdjęcia, przedstawiające przód kadłuba, w tym otwarty przedział silnikowy sugerują wprost, że maksymalna wytrzymałość zaś uderzenia pociskami przeciwpancernymi kalibru 12,7 mm). Strop kadłuba i boki chronią go przed pociskami 12,7 mm wystrzeliwanymi z odległości 100 metrów. Pozostałe powierzchnie pancerza chronią go przed pociskami przeciwpancernymi 7,62 mm z dowolnej odległości i pod dowolnym kątem. Zarówno kadłub, jak i wieża mogą być wyposażone w dodatkowy pasywny lub wybuchowy (reaktywny) pancerz, który miał zostać specjalnie opracowany dla pojazdu. Należy pamiętać, że te dwa pojazdy były tylko demonstratorami technologii, nawet nie prototypami, więc ich wygląd z czasem mógł się znacząco zmienić (co jak wiadomo nigdy nie nastąpiło). Kierowca posiada jednoczęściową pokrywę włazu, która podnosi się i otwiera w prawo (jak w radzieckim BWP-1). Przed włazem kierowcy znajduje się peryskop szerokokątny, który można zastąpić pasywnym urządzeniem noktowizyjnym do użytku w warunkach nocnych. Pakiet napędowy to żaluzje wlotu/wylotu powietrza w dachu i wylot spalin po prawej stronie. Wieżę stanowi włoska OTO Melara T60/70A, która jest zwykle uzbrojona w stabilizowaną 60 mm bruzdowaną armatę automatyczną (stosowane naboje 60 mm x 410 mm dwóch typów – przeciwpancerne klasy APFSDS-T o przebijalności do 120 mm na odległości do 2000 metrów oraz odłamkowo-burzące typu HE), 7,62 mm współosiowy karabin maszynowy oraz w razie potrzeby, także w 12,7 mm przeciwlotniczy wielkokalibrowy karabin maszynowy, instalowany na stropie wieży. Dodatkowe uzbrojenie miały stanowić dwie wyrzutnie przeciwpancernych pocisków kierowanych (w tym okresie rozważano przeciwpancerne pociski kierowane TOW-2A). Wewnątrz wieży znajdują się stanowiska zarówno strzelca, jak i dowódcy. 60 mm armatę automatyczną można zastąpić różnymi działami, od działek automatycznych kalibru 25 mm do dział czołgowych kalibru 105 mm. Wieżyczka jest wyposażona w dwa zestawy, każdy po cztery elektrycznie sterowane wyrzutnie granatów dymnych po każdej stronie wieży. Przedział desantowy może przewozić do ośmiu w pełni wyposażonych żołnierzy. Podobnie jak w radzieckim bojowym wozie piechoty BWP-1 żołnierze wchodzą i wychodzą z pojazdu przez tył pojazdu przez dwoje drzwi ale w BWP-2000 robią to za pomocą rampy sterowanej elektrycznie (w razie potrzeby są tam zamontowane drzwiczki). Zastosowany silnik W-46-6 pochodzi z czołgu średniego T-72 o mocy 582 kW (780 KM). System kierowania ogniem składał się z dzienno-nocnego, panoramicznego, stabilizowanego celownika dowódcy oraz dzienno-nocnego, termalnego celownika działonowego wyposażonego w dalmierz laserowy. Pojazd nie posiadał zdolności amfibijnych.

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Państwo – III Rzeczpospolita Polska
Producent prototypów – OBRUM, Bumar-Łabędy
Typ pojazdu – bojowy wóz piechoty
Trakcja wozu – gąsienicowa
Załoga wozu – trzech żołnierzy (dowódca, działonowy, kierowca) + ośmiu żołnierzy desantu
Historia konstrukcji – egzemplarze prototypowe – druga połowa lat 90.-tych
Ilość wozów – dwa egzemplarze prototypowe
Zastosowany napęd – silnik wysokoprężny, 12-cylindrowy typu W-46-6 o mocy 780 KM (582 kW)
Wymiary konstrukcji:
Długość maksymalna – 7300 mm
Szerokość kadłuba – 3250 mm
Wysokość do stropu wieży – 2500 mm
Masa własna wozu – 25 000 kg
Masa bojowa wozu – 29 000 kg
Osiągi wozu:
Prędkość maksymalna wozu – do 70 km/h
Zasięg maksymalny wozu – do 500 km
Pokonywanie przeszkód terenowych:
Brodzenie – do głębokości 1500 mm
Rowy/okopy – do szerokości 2500 mm
Ścianki – do wysokości 1000 mm
Kąt podjazdu – 60 stopni
Przechył boczny – 40 stopni
Zastosowane uzbrojenie:
1 armata automatyczna kalibru 60 mm
1 sprzężony z armatą karabin maszynowy kalibru 7,62 mm
2 wyrzutnie przeciwpancernych pocisków kierowanych TOW-2A
Możliwość montażu na stropie wieży wielkokalibrowego karabinu maszynowego kalibru 12,7 mm

Demonstracja opuszczenia przez żołnierzy przedziału desantowego

Ostateczny los

Przyczyną klęski programu był brak decyzji o zamówieniu powodowany ograniczonymi środkami – w tym samym czasie realizowane były inne, ważniejsze programy jak program czołgu podstawowego PT-91 Twardy lub śmigłowca W-3 Sokół. Gwoździem do trumny BWP-2000 było podjęcie strategicznej decyzji o zaangażowaniu Polski w misje międzynarodowe czego bezpośrednim efektem było dostosowanie uzbrojenia do prowadzenia misji pod postacią mi. in. programu KTO Rosomak. Z perspektywy czasu wydaje się to decyzją słuszną, lżejszy kołowy wóz bojowy Rosomak lepiej odpowiada potrzebom misji takich jak Czad czy Afganistan niż ciężki gąsienicowy bojowy wóz piechoty. Duże znaczenie miało także zastosowanie już mocno przestarzałej technologii pochodzącej z większości z lat 80.-tych XX wieku.

Bibliografia

OBRUM Gliwice
https://pl.wikipedia.org/wiki/BWP-2000
https://en.wikipedia.org/wiki/BWP-2000
https://gdziewojsko.wordpress.com/wozy-bojowe/bwp-2000/
https://www.reddit.com/r/TankPorn/comments/1ic3xhd/polish_bwp2000_ifv_prototype/
https://tech.wp.pl/od-bwp-1-do-borsuka-czyli-30-lat-bez-modernizacji-polskich-bewupow,6781120254839680a
https://otvaga.narod.ru/Otvaga/armour-polsk/a_bwp2000.htm