ZPU-2

14,5 mm zestaw przeciwlotniczy ZPU-2 (PKM-2)

Historia konstrukcji

Zestaw przeciwlotniczy ZPU-2 w Wojsku Polskim nosił oznaczenie PKM-2 (Przeciwlotniczy Karabin Maszynowy – 2).

W 1944 roku inżynier Siemion W. Władymirow opracował całkowicie nowy typ przeciwlotniczego wielkokalibrowego karabinu maszynowego, który został dostosowany do nowego pocisku 14,5 mm. Zostały w następnym czasie liczne warianty przeciwlotnicze z pojedynczym, podwójnym oraz poczwórnym zestawie z zamontowanymi wielkokalibrowymi karabinami KPW, umieszczonych na przeróżnych podstawach, głównie kołowych jedno- lub dwuosiowych. Prace nad wersją zestawu przeciwlotniczego ZPU-2 trwały w pierwszych latach po zakończeniu wojny w 1945-1949. Projekt łoża opracowali S. W. Władymirow, wspólnie z wysiłkiem G. P. Markowa oraz osobna praca przedstawiona przez Fiodorowa W. Tokariewa. Po przedstawionych projektach, finalnie przyjęto zestaw, który posiadał opracowane łoże Władymirowa i Markowa.

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Skarżysko-Kamienna, Muzeum im. Orła Białego

Opis konstrukcji

Zastosowana amunicja

Przeciwpancerna 14,5-мм с бронебойно-зажигательной пулей образца 1932 года (Б-32):

  • Długość naboju: 154,5-156 mm

  • Długość pocisku: 65,5-66,7 mm

  • Masa naboju: 195-205 g

  • Masa pocisku: 62,6-64,65 g

  • Masa ładunku miotającego: 30 g

  • Prędkość wylotowa: 965 m/s

Pocisk pełnopłaszczowy B-32 ze stalowym rdzeniem i umieszczoną w przedniej części (pod płaszczem) masą zapalającą.

Przebijalność pancerza (płyta ustawiona pionowo):

odległość: grubość

  • 100 m: 40 mm

  • 300 m: 35 mm

  • 500 m: 30 mm

Przeciwpancerna 14,5-мм с бронебойно-зажигательной пулей образца 1941 года (БС-41)

  • Długość naboju: 154,5-156 mm

  • Długość pocisku: 49-51 mm

  • Masa naboju: 195-205 g

  • Masa pocisku: 62,5-64,5 g

  • Masa ładunku miotającego: 30 g

  • Prędkość wylotowa: 970 m/s

Pocisk pełnopłaszczowy BS-41 z rdzeniem z węglika wolframu i umieszczoną w przedniej części (pod płaszczem) masą zapalającą.

Przebijalność pionowego pancerza wynosiła 30 mm z odległości 500 m.

Przeciwpancerno-zapalająca ze smugaczem 14,5-мм с бронебойно-зажига-тельно-трассирующей пулей (БЗТ)

  • Długość naboju: 154,5-156 mm

  • Długość pocisku: 68,7 mm

  • Masa naboju: 195-205 g

  • Masa pocisku: 59,4 g

  • Masa ładunku miotającego: 30 g

  • Prędkość wylotowa: 995 m/s

Pocisk pełnopłaszczowy BZT ze stalowym rdzeniem i umieszczoną w przedniej części (pod płaszczem) masą zapalającą. W części dennej znajdował się smugacz.

Zapalająco-odłamkowa 14,5-мм с зажигательной пулей мгновенного действия (МДЗ)

  • Długość naboju: 154,5-156 mm

  • Długość pocisku: 70,6 mm

  • Masa naboju: 195-205 g

  • Masa pocisku: 60 g

  • Masa materiału wybuchowego: 2,5 g

  • Masa ładunku miotającego: 30 g

  • Prędkość wylotowa: 1000 m/s

Ślepa 14,5-мм холостые

  • Długość naboju: 118 mm

  • Masa naboju: 126 g

  • Masa ładunku miotającego: 18 g

  • Amunicja szkolna.

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Gdynia, Muzeum Marynarki Wojennej

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

  • Masa zestawu w położeniu bojowym: 639 kg

  • Długość z położeniu bojowym: 2870 mm

  • Szerokość z położeniu bojowym: 1280 mm

  • Wysokość w położeniu bojowym: 1510 mm

  • Maksymalna prędkość naprowadzania w płaszczyźnie poziomej: 48 stopni w sekundę

  • Pojemność skrzynek amunicyjnych: 2 skrzynki, każda po 150 sztuk naboi

  • Kąt ostrzału w płaszczyźnie poziomej: 360 stopni

  • Przejście z położenia marszowego do bojowego: 18-20 sekund

  • Masa zestawu w położeniu marszowym: 994 kg

  • Długość z położeniu bojowym: 3710 mm

  • Szerokość z położeniu bojowym: 1900 mm

  • Wysokość w położeniu bojowym: 1925 mm

  • Maksymalna prędkość naprowadzania w płaszczyźnie pionowej: 31 stopni w sekundę

  • Szybkostrzelność teoretyczna zestawu: 1100-1300 strzałów na minutę

  • Kąty ostrzału w płaszczyźnie pionowej: -7 stopni do +90 stopni

  • Prześwit podwozia: 380 mm

  • Kaliber zestawu: 2 x 14,5 mm

  • Długość lufy KPW: 1348 mm

  • Donośność pionowa: do 3000 metrów

  • Donośność pozioma: do 5000 metrów

  • Zasięg skuteczny: do 1400 metrów do celów powietrznych, do 2000 metrów – cele naziemne

  • Obsługa: pięciu żołnierzy (dowódca, celowniczy, celownikowy, dwóch ładowniczych)

Bibliografia

  1. Muzeum im. Orła Białego, Skarżysko-Kamienna
  2. Muzeum Marynarki Wojennej, Gdynia
  3. Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa