7,92 mm Karabin powtarzalny Zhong Zheng Shi Typ 24

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka
Kraków, Kraków, Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa “Nila”
Broń z kolekcji Dr. Stanisława Wcisło

Historia chińskich karabinów powtarzalnych

Cesarstwo Chińskie już w latach 70.-tych XIX wieku zaczęły coraz większy import uzbrojenia strzeleckiego pochodzącego z krajów zachodniej Europy, tutaj głównie z rynku niemieckiego, choć Chiny jako kraj, który nie był mocno skonsolidowany, gdzie w wielu rejonach władze sprawowali wojskowy watażkowie, broń była sprowadzana z całego świata. Czok jakie Cesarskie Chiny w wojnie z 1894 roku z Japonią sprawił, że zaczęto podejmować pierwsze kroki w kierunku przeprowadzenia odpowiedniej modernizacji armii i jej uzbrojenia i przejęcia jako broni podstawowej – karabinu powtarzalnego. W Cesarskich Niemczech została zakupiona znaczna ilość karabinów Gewehr 88, w większości jej ulepszonej eksportowej odmiany, nie posiadającej bardzo charakterystycznej dla tej broni osłony lufy. Broń ta została przyjęta do uzbrojenia chińskiej armii jako Typ 88. W 1907 roku zakupionych było karabiny bazujące na długim karabinie Mauser Gewehr 98. Broń była początkowo dostosowana do podstawowego chińskiego naboju karabinowego 6,8 x 57 mm, konstrukcji dyrektora fabryki karabinów w Henjangu – generała Liu, potem przerabiane były na standardowy nabój systemu Mausera – 7,92 x 57 mm, który od początku lat 20. XX wieku stał się podstawowym modelem naboju karabinowego armii chińskiej. Nadal trwał bardzo intensywny import broni strzeleckiej, przede wszystkim karabinów Mauser Gewehr 98, ale także broni strzeleckiej produkcji zakładów belgijskich oraz czechosłowackich. Broń ta była kupowana nie tylko przez rząd centralny, ale także przez licznych lokalnych watażków wojskowych. Kiedy w latach 30. XX wieku zaczął się organizować chiński przemysł zbrojeniowy, którego głównymi produktami była przede wszystkim broń strzelecka, która stanowiła kopię zachodnich konstrukcji. Jednym z nich była kopia Mausera wz. 98 – chińska kopia, karabin „Nowa Azja”.

W okresie lat 1936-1949 podstawowym uzbrojeniem chińskiej armii – Kuomintangu – krótki karabin (karabinek), który nosił nazwę od nazwiska przywódcy Kuointangu – generalissimusa Czang Kaj-Szeka, oznaczanej według współczesnej nomenklatury – Zhong Zheng Shi. Broń była bardzo podobna do niemieckiego krótkiego karabinu Mauser Kar 98k, poza zaczepami do pasa na dole broni i prostą rączkę zamkową. Po japońskiej inwazji z 1937 roku, Chiny zakupiły bardzo dużą ilość egzemplarzy broni palnej, także z Niemiec, gdzie trafiło kilkadziesiąt egzemplarzy karabinów Mauser Kar 98k, które zostały wyprodukowane przez niemieckie zakłady DWM w Berlinie-Borsigwalde, które zostały oznaczone cywilnym logo Mausera. Po zakończeniu II Wojny Światowej w ręce chińskie wpadła wielka liczba japońskich karabinów rodziny Arisaka (niemal wszystkich typów). Karabiny Arisaka, wraz z niemieckimi Mauserami i lokalnymi kopiami stanowiły one podstawowe uzbrojenie w armii Kuomintangu, jak i strony komunistycznej, których konflikt został wznowiony po klęsce Cesarstwa Japońskiego . Ostatecznie w 1949 roku oddziały komunistyczne zwyciężyły, zakładając Chińską Republikę Ludową, która teraz zakupiła licencję na produkcję wielu typów uzbrojenia pochodzącego z Związku Radzieckiego, uruchamiając produkcję karabinów Typ 53 – czyli karabin Mosin obr. 1891/30 gg oraz karabinków Typ 56, czyli Mosin obr. 1944 g.

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka
Kraków, Kraków, Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa “Nila”
Broń z kolekcji Dr. Stanisława Wcisło

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

7,92 mm Karabin powtarzalny Zhong Zheng Shi Typ 24
Kaliber: 7,92 mm
Amunicja: 7,92 × 57 mm Mauser
Masa: własna 4,08 kg
Długość całkowita: 1100 mm
Długość lufy: 600 mm
Zasilanie: magazynek wewnętrzny na 5 naboi

Dawid Kalka

Bibliografia

http://www.dws-xip.pl/encyklopedia/kbzhongzheng-cn/
Karabiny karabinki i pistolety maszynowe Encyklopedia długiej broni wojskowej XX wieku – Żuk Aleksandr B.