7,62 mm uniwersalny karabin maszynowy UKM-2000P Zmod.

UKM-2000 – polski uniwersalny karabin maszynowy, używany obecnie w Siłach Zbrojnych RP.

Historia broni

Polski 7,62 mm uniwersalny karabin maszynowy serii UKM-2000 został opracowany przez Wojskową Akademię Techniczną i H. Cegielski-Poznań S.A., w ramach projektu celowo finansowanego przez Komitet Badań Naukowych. Trwające prace nad wprowadzeniem do Wojska Polskiego następcy uniwersalnego karabinu maszynowego PKM, dostosowanym do standardowej amunicji karabinowej NATO oraz możliwości stosowania taśmy nabojowej rozsypnej z otwartymi ogniwami typu M13. Prace te rozpoczęto w 1998 roku. W wyniku głęboko przeprowadzonej modernizacji karabinu maszynowego PKM, opracowano nowe rodzaje broni, której celem bazowym został UKM-2000P, przeznaczony dla jednostek piechoty oraz wojsk zmechanizowanych. Dla pododdziałów powietrznodesantowych i jednostek specjalnych skonstruowano pierwotnie odmianę broni, posiadającą drewnianą kolbę, składaną na bok, broń oznaczona jako UKM-2000D. Zasadnicza zmiana w konstrukcji UKM-2000P dotyczyła zmiany mechanizmu zasilania, w którym zasilanie pośrednie, bardzo charakterystyczna dla radzieckich konstrukcji PK/PKM, zastąpiono zasilaniem bezpośrednim, a donośnik dźwigniowy, zastąpiono donośnikiem przesuwakowym. Wymagało to odpowiedniego wydłużenia komory zamkowej, dodania osobistej pokrywki rygla lufy i zmiany konstrukcji suwadła z zamkiem. Pozostałe mechanizmy broni i jej wyposażenie pozostały bez zmian.

Badania kwalifikacyjne karabinów zakończono w 2002 roku, po czym całościową dokumentację i oprzyrządowanie na broń spółka H. Cegielski-Poznań S.A. przekazała Zakładom Mechanicznym „Tarnów” S.A., gdzie broń została wdrożona do produkcji. W 2005 roku karabin maszynowy UKM-2000P został przyjęty do uzbrojenia Wojska Polskiego, ale jego produkcję rozpoczęto jednak dwa lata później po wyposażeniu broni w odłączaną szynę celowniczą, w standardzie Picatinny.

Na podstawie zebranych doświadczeń z eksploatacji w jednostkach Wojska Polskiego, w Tarnowie podjęte zostały prace modernizacyjne karabinu maszynowego UKM-2000P, ukierunkowane na podniesienie jego niezawodności i trwałości oraz poprawę ergonomii i technologiczności samej broni. Badania „zmodyfikowanego” standardu nowego UKM-2000P, zakończone zostały w drugiej połowie 2015 roku, a pierwsze dostawy nowych egzemplarzy rozpoczęto w następnym 2016 roku. W ramach przeprowadzonego programu modernizacji usztywniono komorę zamkową, dodano zaczepy taśmy oraz zatrzask ustalający pokrywę komory zamkowej w położeniu otwartym, a także przekonstruowane zostało suwadło, wprowadzając chowaną rolkę suwadła oraz iglicę, zmieniając jej sposób połączenia z suwadłem. Do urządzenia powrotnego dodano zderzak sprężynowy, rozpraszający energię uderzenia suwadła w tylec. Zmieniona została konstrukcja tłumika płomienia, regulatora gazowego oraz rękojeści lufy. W rurze gazowej zostało umieszczone łoże z dwiema bocznymi szynami akcesoryjnymi oraz wprowadzono nowy chwyt pistoletowy, dodatkowy chwyt przedni, kolbę składaną na bok, z regulacją jej długości i wysokości podpoliczka. Teraz zamiast blaszanych skrzynek amunicyjnych, zastosowane zostały miękkie pojemniki wykonane z materiału, mieszczące po 100 nabojowe taśmy amunicyjne.

W 2015 Inspektorat Uzbrojenia poinformował o podpisaniu umowy z Zakładami Mechanicznymi „Tarnów” na zakup 378 kolejnych karabinów maszynowych UKM-2000P kalibru 7,62 mm. Wartość kontraktu wynosi 24 759 000 złotych łącznie z VAT (23%). Istnieje możliwość modyfikacji starszych UKM-2000P do wersji zmodernizowanej. W 2017 Inspektorat Uzbrojenia poinformował o prowadzonych rozmowach dotyczących zakupu i dostarczenia w latach 2017–2019 ponad 2 tysięcy sztuk karabinów maszynowych UKM-2000P dla potrzeb pododdziałów Wojsk Obrony Terytorialnej.

Opis konstrukcji broni

7,62 mm uniwersalny karabin maszynowy UKM-2000P jest zespołową bronią samoczynną. Zasada działania oparta jest o odprowadzanie gazów prochowych przez boczny otwór w lufie. Ryglowanie broni następuje przez obrót zamka. Mechanizm spustowy umożliwia tylko prowadzenie ognia ciągłego. Łuski naboi wyrzucane na lewą stronę. Zasilanie broni odbywa się z rozsypnej metalowej taśmy nabojowej typu M13 lub polskiego modelu GSM-01, niedopuszczalne w broni jest stosowanie niemieckiej metalowej taśmy rozsypnej typu DM13, pomimo że także i ona jest w standardzie ze STANAG. Mechanizm zasilania wzorowany jest częściowo na modelu stosowanym w niemieckim karabinie maszynowym Maschinengewehr 42, natomiast z uwagi na wzorcowym dla UKM-2000 – radzieckim PKM, taśma jest podawana z prawej strony, bardzo odmienne od standardowych konstrukcji używanych w krajach NATO. Jeżeli sam karabin jest używany w roli ręcznego karabinu maszynowego, przyłączona jest taśma nabojowa o pojemności 100 naboi, które są przechowywane w metalowej skrzynce nabojowej, przyłączonej pod komorą zamkową broni. Masa skrzynki z pełną taśmą nabojową wynosi 3,9 kg. Odpowiednio dobre wyważenie dla konstrukcji, zapewnia dobrą celność. Jeżeli sama broń miała być stosowana jako tzw. ciężki karabin maszynowy, stosowana jest większa metalowa skrzynka amunicyjna, ustawiana tuż obok broni o pojemności taśmy wynoszącej 200 naboi, a jej masa wynosi 8,1 kg. Karabin jest wyposażony w szybko wymienną lufę, zakończoną szczelinowym tłumikiem płomienia. Przyrządy celownicze składają się z muszki stałej i nastawnego celownika krzywkowego.

Producent broni

• Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A. w Tarnowie

Tytuł i sygnatura instrukcji broni