Suchoj Su-22M4

Samolot myśliwsko-bombowy Suchoj Su-22M4

Su-22M4, nr taktyczny 8207, nr seryjny 28207

Zdjęcie – Dawid Kalka, Witoszów Dolny – Muzeum Broni i Militariów

Samolot szkolno-treningowy Suchoj Su-22UM3K

Su-22UM3K nr taktyczny 506, nr seryjny 17532368506

Zdjęcie – Dawid Kalka, Warszawa – Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej

Historia konstrukcji

Przewlekłe i nie do końca przezwyciężone problemu z integracją awioniki i uzbrojenia samolotu Suchoj Su-17M3 spowodowały, że jeszcze w marcu 1977 roku OKB Suchoja otrzymało zadanie budowy kolejnej wersji samolotu wyposażonej w zintegrowany kompleks celowniczo-nawigacyjny PrNK-54 Zaria. Na prototypy nowego samolotu, oznaczone S-54, przebudowano trzy seryjne Su-17M3. Oblot pierwszego prototypu wykonano w 1978 roku. Próby państwowe Su-17M4 zrealizowano od początku 1980 roku do listopada 1982 roku, samolot oficjalnie przyjęto do uzbrojenia we wrześniu 1983 roku, choć produkcja seryjna była już uruchamiana od 1980 roku i do 1988 roku zbudowano tylko 231 egzemplarzy Są to oficjalne dane producenta, podczas gdy prawdopodobnie liczba ta oscyluje w granicach 373 egzemplarzy Su-17M4. W efekcie całkowita produkcja seryjna mogła się zamknąć nawet liczbą 2864 egzemplarzy, a nie jak podaje producent: 2522 egzemplarzy

Zintegrowany kompleks celowniczo-nawigacyjny PrNK-54 uprościł pracę pilota i zwiększył dokładność nawigacji i ataku. Obiekty powierzchniowe o znanych koordynatach mogły być bombardowane w każdych warunkach atmosferycznych i o dowolnej porze doby. Unowocześniono też wyposażenie elektroniczne oraz rozszerzono asortyment uzbrojenia. W wyniku zbierania doświadczeń afgańskich, od 1984 roku Su-17M4 stopniowo doposażono w zwiększoną liczbę wyrzutni ASO-2W z flarami termicznymi. Od 1987 roku wprowadzono ulepszony model ASO-2WM, poprawiono opancerzenie spodu kadłuba samolotu itp. Analogiczne zmiany zrealizowano na Su-17M3, dodatkowo zabudowując na ich pokładzie RSDN-10. Część samolotów Su-17M4 Związek Radziecki na własne potrzeby wykonał w odmianie rozpoznawczej. Obok zasobnika KKR-1 mogły one także przenosić także zmodyfikowany zasobnik KK-1T i zasobnik modułowy KKR-1/2 (KKR-2).

Polskie Suchoje Su-22M4 w locie

Samoloty myśliwsko-bombowe Su-17M4 weszły na uzbrojenie wielu radzieckich pułków myśliwsko-bombowych. Były one używane na równi z Su-17M3. Stosowane były bojowo w czasie wojny w Afganistanie, wykonując loty rozpoznawcze i bombowe. W Afganistanie Su-17M4 poniosły jednak straty, m. in. zestrzelono samolot tego typu w dniu 06. 07. 1989 roku.

W 1983 roku zapadła decyzja o skierowaniu na eksport najnowszych odmian Su-17, tj. Su-17M4 i Su-17UM3. Otrzymały one oznaczenia Su-22M4 (S-54K) i Su-22UM3K (S-52UM3K). Tym razem dysponowały one bazowym silnikiem AL-21F3, minimalnymi zmianami w elektronice i w praktyce pełnym asortymentem przenoszonych lotniczych środków rażenia dla sojuszników z Układu Warszawskiego, i tylko nieznacznie ograniczonym: dla pozostałych. Według dostępnych danych ogółem do 1990 roku wyprodukowano 166 Su-22M4 i 41 Su-22UM3K, według oficjalnych danych producenta, ale liczby te wydają się mało wiarygodne. Według przybliżonych danych faktycznie wyprodukowano około 347 Su-22M4 i 60 Su-22UM3K. Samolot Su-22M4 (S-54K został wybrany w pierwszej połowie lat 1980-tych przez Komitet Doradczy przy Dowództwie Układu Warszawskiego na standardową maszynę tej kategorii dla lotnictw państw Układu Warszawskiego i został zakupiony przez:

  • Bułgarię

  • Czechosłowację: weszły na wyposażenie 47. Pułku Rozpoznawczego oraz Pułków Myśliwsko-bombowych o numerach: 6. i 22.

  • Niemiecka Republika Demokratyczna: weszły na wyposażenie 77. Pułku Myśliwsko-Bombowego oraz 28. Pułku Lotnictwa Morskiego. Po zjednoczeniu Niemiec samoloty zostały przejęte przez Luftwaffe Bundeswehry.

  • Węgry

Samoloty eksportowe Su-22M4 (Czechosłowacka Republika Socjalistyczna, Niemiecka Republika Demokratyczna) były także przystosowane do przenoszenia zasobników rozpoznawczych KKR-1/ KKR-1T.

Poza Układem Warszawskim samoloty Su-22M4 otrzymały

  • Afganistan: dysponował nimi co najmniej jeden pułk. Używane były z dużą intensywnością do lotów bojowych i rozpoznawczych przeciw mudżahedinom.

  • Irak: otrzymał ok. 36 egzemplarzy Su-22M4K. Maszyny te wzięły udział w końcowej fazie wojny z Iranem.

  • Według niektórych źródeł, pewną ilość Su-22M4 otrzymała Syria i Wietnam.

W latach 1982-1984 podjęto próbę dalszej modernizacji samolotu. Konstruktor prowadzący Nikołaj Zyrin opracował projekt S-54N, w którym zamierzano zrezygnować ze skrzydła o zmiennej geometrii, zastępując je stałym o kącie skosu 45 stopni z przykadłubowymi napływami. Samolot taki miałby mniejszą prędkość maksymalną (spadek z prędkości Ma 1,7 do Ma 1,2), ale miałby mniejszą masę startową i byłby znacznie zwrotniejszy. Postęp w aerodynamice pozwalał na zachowanie podobnych charakterystyk przy starcie i lądowaniu jak u samolotu o zmiennej geometrii skrzydeł. Z kolei zapas masy uzyskany w wyniku modernizacji można było wykorzystać na montaż nowego wyposażenia i zwiększenie zapasu paliwa. Do budowy prototypu jednak nie doszło, przedstawiciele wojska nie chcieli zgodzić się na spadek prędkości samolotu. Prace jednak trwały dalej, kolejny wariant oznaczony Su-17M5 (S-56) miał mieć stałe skrzydło, silnik dwuprzepływowy AL-31F o większym ciągu, a także nowe wyposażenie radioelektroniczne zapewniające przenoszenie nowych typów uzbrojenia m.in. pocisków rakietowych Ch-31A/P, Ch-59, Ch-35 oraz bomb kierowanych. Jednak produkcję samolotów na potrzeby Rosji zakończono i wszelkie prace nad modyfikacjami Su-17 wstrzymano. Zyrin odszedł na emeryturę, nowym konstruktorem prowadzącym Su-17 został Alieksandr Slieziew.

Dwumiejscowy Su-22UM3K lotnictwa Sił Zbrojnych NRD

W pierwszych latach 90.-tych OKB Suchoja przedstawiło propozycję kompleksowej modernizacji zagranicznych samolotów Su-22M/M3/ M4, pod umownym oznaczeniem Su-22M5. Przewidywano m.in. zabudowę w stożku centralnym stacji radiolokacyjnej Komar/Kopjo, z j wyniesieniem stacji laserowej pod przód kadłuba, nowy procesor, wielofunkcyjne wyświetlacze ciekłokrystaliczne itp. W czasie wystawy ILA’94 w Berlinie, konstruktor generalny OKB Suchoja Michaił Simonow zapowiedział pokazanie zmodernizowanego Su-22M5, opracowanego w kooperacji francusko-rosyjskiej, na salonie Le Bourget w roku następnym, skończyło się jednak tylko na zapowiedzi. W kolejnych latach OKB Suchoja wielokrotnie ponawiało swoją ofertę dla indywidualnych użytkowników, ale ostatecznie do 2004 roku z nikim kontraktu na modernizację nie podpisano.

Wersje samolotu. W 1966 roku powstało rozwinięcie samolotu Su-7B. Prototyp otrzymał oznaczenie Su-7IB. Od Su-7B różnił się zmienną geometrią skrzydeł:

  • Su-17 – wersja produkcyjna przejściowa (lata 1970-1973) od prototypu różniła się przeprojektowanym przodem. Był to jednomiejscowy samolot szturmowo-bombowy. Napęd stanowił silnik Saturn/Lulka AI-21F3 (6670/9420 daN) – kilka pierwszych egzemplarzy posiadało silnik AI-7F1. Uzbrojenie przenoszono na ośmiu pylonach pod kadłubem i stałą częścią płata.

  • Su-17M – wersja docelowa (lata 1973-1975) z silnikiem AL-21F3 (7650/10990 daN). Zwiększony zapas paliwa, zbiorniki dodatkowe 2x 1150 dm³, 2x 800 dm³, kpr H-23 (z Delta-NG) i R-3S/R-13M. Od Su-17 różniły ją dodatkowe grzebienie na grzbiecie skrzydła.

  • Su-17R – rozpoznawcza wersja Su-17M.

  • Su-17M2 i Su-17M2D – zmodyfikowany Su-17M o przedłużonym przodzie kadłuba. Była to pierwsza wersja z laserowym dalmierzem w stożku.

  • Su-17UM – szkolno-treningowa wersja dwumiejscowa.

  • Su-17UM3 – szkolno-treningowa wersja dwumiejscowa Su-17M3 o zmienionych sterach wysokości i wymontowanym jednym z dwóch stałych działek kalibru 30 mm.

Su-22 w locie

  • Su-17M3 – kolejna wersja z obniżonym przodem kadłuba i nowocześniejszą awioniką.

  • Su-17M4 – jednomiejscowa wersja ze zintegrowanym systemem nawigacyjno-celowniczym i nieregulowanym wlotem powietrza.

  • Su-20 – wersja eksportowa Su-17M/M2 Używana kiedyś m.in. przez Wojsko Polskie, obecnie wycofana ze służby.

  • Su-20U – eksportowa wersja Su-17UM.

  • Su-20R – eksportowa wersja Su-17R.

  • Su-22M – eksportowa wersja Su-17M3.

  • Su-22UM2K – dwumiejscowa wersja szkolno-bojowa będąca modyfikacją Su-17M2, bez urządzeń radiolokacyjnych w stożku i lewego działka.

  • Su-22UM3K – eksportowa wersja Su-17UM3.

  • Su-22M3 – wersja Su-17M3 o zwiększonej pojemności zbiorników paliwa (do 6270 litrów).

  • Su-22M4 – eksportowa wersja Su-17M4.

  • Su-22M5 – rozważana modyfikacja w kooperacji francusko-rosyjskiej.

Suchoj Su-22M4, nr taktyczny 8511, nr seryjny 28511

Zdjęcia – Dawid Kalka

Drzonów, Lubuskie Muzeum Wojskowe

W Siłach Lotniczych Wojska Polskiego

Samolot Su-22 (S32M2K) oferowany był również dla lotnictwa polskiego, nie został jednak zakupiony, podobnie jak proponowany nam w 1983 roku Su-22M (S52K).

Polska była największym użytkownikiem samolotów Suchoj Su-22 wśród państw Układu Warszawskiego. W latach 1984-1988 dotarło do naszego kraju 90 maszyn typu Su-22M4 (serie 23, 24, 27, 28, 29, 30, 37, 38) oraz 20 dwumiejscowych samolotów szkolno-bojowych Su-22UM3K (S-52UM3K), posiadających także możliwość wykonywania w ograniczonym stopniu działań bojowych. Samoloty te weszły w Polsce na uzbrojenie: 6. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego z Piły, 8. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego z Mirosławca oraz 40. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego ze Świdwina, w których zastąpiły samoloty myśliwsko-szturmowe Lim-6M/Lim-6bis. Czwartym pułkiem, który maszyny te otrzymał był 7. Pułk Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego bazujący w Powidzu, w którym Su-22M4 i Su-22UM3K uzupełniły samoloty myśliwsko-bombowe Suchoj Su-20MK. W dniu 31. 12. 1998 roku nastąpiło rozformowanie 6. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego i przekazanie jego sprzętu pozostałym pułkom.

W 1993 lub 1994 roku firmy z Izraela (koncern IAI) wystąpiły z propozycją modernizacji samolotów Su-22. Samolot byłby poddany kompleksowej modernizacji, otrzymałby nowe systemy nawigacyjne z GPS i żyroskopem laserowym, nowe wyposażenie kabiny pilota ze wskaźnikiem przeziernym, monitorami CRT itp., termowizyjny system obserwacji i kierowania uzbrojeniem, środki walki radioelektronicznej, a także środki łączności. Samoloty w wersji Su-22UM3K miały stać się maszynami rozpoznania i wskazywania celów i być wyposażone w kontener ze stacją radiolokacyjną obserwacji powierzchni ziemi/wody. Nowe wyposażenie pozwalałoby na zastosowanie nowych typów uzbrojenia. W 1995 roku z propozycją modernizacji wystąpiło OKB Suchoja wraz z francuską firmą Sextant Avionique. Jej istotą była poprawa własności bojowych samolotu i przystosowanie go do działań w każdych warunkach atmosferycznych. Zmodernizowany samolot mógłby dodatkowo przenosić bomby kierowane KAB 500T, pociski rakietowe powietrze-woda Ch-31A, a także powietrze-powietrze R-73, R-77 i R-27, oraz wybrane typy uzbrojenia produkcji zachodniej. Obie propozycje nie doczekały się realizacji.

Samolot myśliwsko-bombowy Suchoj Su-22M4 (9409) Polskich Sił Powietrznych

W 1997 roku w służbie pozostawało ok. 80 Su-22M4 i ok. 15 Su-22UM3K. Kilkanaście samolotów utracono w ciągu ponad 10 lat ich intensywnej eksploatacji. W 1997 roku zaczęto na Su-22 montować nowy system swój-obcy produkowany w Radwarze na licencji francuskiej firmy Thomson, pięć Su-22 doraźnie przystosowano do przenoszenia zasobników rozpoznawczych KKR-1D używanych dotychczas przez (już wycofane) samoloty Su-20. W tym samym roku OKB Suchoja złożyła ponownie ofertę kompleksowej modernizacji samolotu. Samoloty miałyby posiadać zwiększoną żywotność płatowca, nową awionikę oraz wymienione systemy ostrzegania o opromieniowaniu i zainstalowany system aktywnych zakłóceń. W kolejnym etapie miałaby zostać przeprowadzona modernizacja kabiny oraz systemów uzbrojenia samolotu. Modyfikacje pozwoliłyby na dwukrotne zwiększenie efektywności wykorzystania dotychczasowego uzbrojenia i zastosowanie nowych np. bomb KAB-500Kr oraz pocisków powietrze-powietrze R-73 lub ich zachodnich odpowiedników. Przewidywano również montaż pokładowej stacji radiolokacyjnej: w stożku wlotowym lub w podwieszanych zasobnikach (system radiolokacyjny RLPK-22, wykorzystujący stację radiolokacyjną rodziny Kopjo). Samolot wyposażony w stację radiolokacyjną byłby optymalizowany do zwalczania celów morskich za pomocą kierowanych pocisków przeciwokrętowych. Stacja systemu RLPK-22 ma także możliwość wykrywania celów powietrznych i naprowadzania rakiet R-77 i R-27roku Również i ta modernizacja nie doczekała się realizacji.

W dniu 01. 01. 2000 roku rozformowano dotychczasowe pułki tworząc w ich miejsce Bazy Lotnicze i eskadry lotnictwa taktycznego (podlegające Brygadom Lotnictwa Taktycznego). Su-22 otrzymały: 6. Eskadra Lotnictwa Taktycznego z Powidza (powstała na bazie 7. Pułku Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego), 7. Eskadra Lotnictwa Taktycznego z Powidza (powstała na bazie 7. Pułku Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego), 8. Eskadra Lotnictwa Taktycznego z Mirosławca (powstała na bazie 8. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego), 39. Eskadra Lotnictwa Taktycznego ze Świdwina (powstała na bazie 40. Pułku Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego) i 40. Eskadra Lotnictwa Taktycznego także ze Świdwina (powstała na bazie 40. Pułku Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego). W końcu wrześniu 2002 roku Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej posiadały na stanie 78 Su-22M4 i 16 Su-22UM3K. W dniu 31. 12. 2003 roku rozformowano 39. Eskadra Lotnictwa Taktycznego ze Świdwina, jej sprzęt rozdysponowano.

W maju 2001 roku WZL nr 2 i izraelska firma IAI Lahav Division podpisały porozumienie o przygotowaniu demonstratora modernizacji samolotu Su-22M4. Propozycja adresowana była do Wojsk Lotniczych Obrony Powietrznej. Modernizacja miała na celu zmianę jego wyposażenia, pozwalającą na zwiększenie zdolności bojowych, umożliwiających wykonywanie misji w każdych warunkach atmosferycznych. Demonstrator modernizacji (wypożyczony z lotnictwa egzemplarz Su-22M4) był prezentowany we wrześniu 2001 roku na targach MSPO w Kielcach. Polskie lotnictwo z oferty jednak nie skorzystało.

Użytkownicy – dawni: czerwoni/obecni: niebiescy

W latach 90.-tych XX w. polskie Su-22 nie przechodziły istotniejszej modernizacji, jedynie doposażono je w nowe systemy nawigacyjne i zwiększające bezpieczeństwo lotów (lampy antykolizyjne, odbiorniki systemów TACAN i VOR/ILS, odbiornik cywilnego systemu GPS Trimble, transponder systemu identyfikacji swój-obcy Supraśl).

Aktualnie jedynym miejscem stacjonowania Su-22 jest 21. Baza Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie. W 2012 roku Ministerstwo Obrony Narodowej ogłosiło, że zostaną one wycofane ze służby do 2014 roku. W czerwcu 2012 roku, MON przedstawiło swoje plany: zamiast samolotów załogowych, w miejsce Su-22 wprowadzone zostaną UCAV. Planowana ich liczba to 30 jednostek.

Ponad połowę ze 110 Su-22 wycofano w latach 1999–2005. W 1999 roku stan tych maszyn wynosił 98 sztuk jednomiejscowych i dwumiejscowych. 19 sierpnia 2003 doszło do omyłkowego zestrzelenia samolotu (nr. boczny 9307) nad poligonem w Ustce przez zestaw 2K11 Krug. W 2005 roku stan tych maszyn to już tylko 48 sztuk, a w 2012 roku – 32. W lutym 2014 roku Minister Obrony Narodowej Tomasz Siemoniak obwieścił, że samoloty Su-22 pozostaną na wyposażeniu Sił Powietrznych dłużej, niż wcześniej planowano. Podjęto decyzję o modernizacji 18 samolotów (w tym sześciu dwumiejscowych) w WZL-2 w Bydgoszczy, tak aby umożliwić i pełnienie służby przez kolejne dziesięć lat.

Decyzja o pozostawieniu ich w służbie spowodowana jest odłożeniem w czasie zakupu nowego samolotu szturmowego dla Sił Powietrznych. Ostatecznie podjęto decyzję o weryfikacji stanu technicznego i remoncie 12 jednomiejscowych Su-22M4 i 4-6 Su-22UM3K, co przedłuży ich służbę o dalsze 10 lat. Umowę na remont pierwszych sześciu w WZL-2 w Bydgoszczy zawarto 9 lutego 2015. Z przyczyn ekonomicznych nie zdecydowano się na modernizację samolotów, oprócz instalacji dodatkowej radiostacji RS-6113-2 C2M produkcji Unimor Radmor z anteną płetwową na grzbiecie oraz zmiany rosyjskich opisów przyrządów na standardowe w NATO anglosaskie. Remontowane samoloty ponadto otrzymują nowe malowanie kamuflażowe w odcieniach szarości. Nieremontowane samoloty mają być wycofane do 2018 roku. Obecnie samoloty Su-22 są już przestarzałe, nie dysponując środkami bojowymi pozwalającymi na precyzyjne rażenie celów naziemnych, oraz nowoczesnymi systemami samoobrony.

Su-22M-3K lotnictwa Libii

Konstrukcja samolotu myśliwsko-bombowego Su-22M4

Jednomiejscowy średniopłat o zmiennej geometrii skrzydeł. Konstrukcja metalowa. Skrzydło samolotu o konstrukcji całkowicie metalowej, półskorupowej. Konstrukcyjnie dzieli się na część ruchomą i nieruchomą. Część nieruchoma, o skosie krawędzi natarcia 63 stopni podzielona jest konstrukcyjnie żebrami i dźwigarami na przedziały uzbrojenia, goleni podwozia głównego, noskowy, kesonowy i pusty. Na górne) powierzchni nieruchomej części skrzydła zabudowane są dwa grzebienie aerodynamiczne ustateczniające przepływ powietrza. Pod nieruchomą częścią skrzydła zabudowane są belki uzbrojenia. Na nieruchomej części skrzydeł zabudowane są klapy szczelinowe typu Fowler, które mają konstrukcję połskorupową. Zewnętrzna, ruchoma część skrzydła ma możliwość zmiany kąta skosu od 30 stopni do 63 stopni. Kąt skosu 30 stopni wykorzystywany jest w czasie startu i lądowania oraz lotów z małą prędkością, kąt 45 stopni wykorzystuje się do lotów z maksymalnym zasięgiem, kąty: 45 stopni i 63 stopni do lotów bojowych i wyższego pilotażu, kąt 63 stopni do lotów z prędkością ponaddźwiękową. Płaszczyzny sterowania zabudowane na ruchomej części skrzydła to sloty i lotka. Obie konstrukcji metalowe), półskorupowej.

Kadłub ma konstrukcję połskorupową o przekroju kołowym. Konstrukcyjnie składa się z 58 wręg, pokrycia i podłużnic. Dodatkowymi, istotnymi elementami wchodzącymi strukturalnie w skład kadłuba są: przedstatecznik pionowy, stanowiący płynne przejście od owiewki grzbietowej do statecznika pionowego oraz pionowa powierzchnia ustateczniająca (w dolnej części kadłuba). Kabina zakryta, hermetyzowana. Wyposażona w fotel wyrzucany typu K-36 DM (w dwóch wersjach), który zapewnia bezpieczne opuszczenie samolotu podczas lotu i w czasie rozbiegu lub dobiegu, pod warunkiem, że prędkość samolotu przekracza 75 km/h.

Usterzenie poziome jest wykonane w układzie płytowym bez podziału na ster i statecznik. Konstrukcja metalowa, półskorupowa. Usterzenie pionowe konstrukcji metalowej, wykonane zostało w układzie klasycznym- nieruchomy statecznik i ruchomy ster kierunku. Statecznik podzielony jest konstrukcyjnie na trzy części: noskową, keson i końcówkę. Ster kierunku konstrukcji metalowej, pórskorupowej.

Su-22M3K w barwach 7. Eskadry Lotnictwa Taktycznego

Podwozie w układzie trójpodporowym z kołem przednim. Samolot wyposażony w spadochron hamujący.

Uzbrojenie samolotu myśliwsko-bombowego Su-22M4: 2 stałe działka NR-30 kalibru 30 mm zamontowane w skrzydłach. Uzbrojenie podwieszane na 8 belkach nośnych, m.in.: kierowane pociski rakietowe klasy powietrze-powietrze R-60, kierowane pociski rakietowe klasy powietrze-ziemia Ch-25MP/MR/ML, Ch-29T/L, przeciwradiolokacyjny Ch-58. Niekierowane pociski rakietowe S-5 (192 sztuk) w sześciu wyrzutniach UB-32A, S-8 (80 sztuk) w czterech wyrzutniach B-6M, S-24 (6 sztuk) na wyrzutniach APU-68UM3, S-25 (2 sztuk) na wyrzutniach O-25. Zasobniki z działkami SPPU-22-01, bomby o masie od 50 kg do 500 kg, zasobniki zapalające ZB-500, zasobniki bomb małych wagomiarów KM-GU-2, i wiele innych. Samolot był przystosowany do przenoszenia taktycznej broni jądrowej, w postaci dwóch bomb typu RN-28 o masie 300 kg lub RN-40 o masie 370 kg. Masa uzbrojenia podwieszanego: maksymalnie do 4000 kg.

Wyposażenie Su-17M4: radiostacja pokładowa R-862, magnetofon, system nawigacyjno-celowniczy PrNK-54, stacja podświetlania celów i pomiaru odległości Klon-54, system sterowania bronią SUO, radiotechniczny system bliskiej nawigacji RSBN-7S, radiotechniczny system dalekiej nawigacji RSDN-10, urządzenie rozpoznawcze SRO-2, stacja ostrzegania o opromieniowaniu, urządzenie aktywnej odpowiedzi, stacja zakłóceń aktywnych KDS, wyrzutnie flar termicznych ASO-2W, później ASO-2WM.

Zdjęcia – Dawid Kalka

Muzeum Lotnictwa w Kosicach, Słowacja

Podwieszane zasobniki rozpoznawcze: KKR-1, KKR-1T (w którym stację ogólnego rozpoznania radioelektronicznego SRS-9 zastąpiła SRS-13 Tangaż) oraz zasobnik modułowy KKR-1/2 (KKR-2) w którym stałym był moduł fotograficzny do zdjęć perspektywiczno-panoramicznych z aparatami AFA-39 i AP-402, natomiast moduły z kamerą telewizyjną Czibis lub Aist i przekazem obrazu w czasie realnym, termowizorem Zima i stacją Tangaż- były wymienne, w zależności od potrzeb bieżących.

Stosowane instalacje: elektryczna, pneumatyczna, hydrauliczna, tlenowa, klimatyzacyjno-ciśnieniowa kabiny, przeciwpożarowa,

Zastosowany napęd – silnik odrzutowy

  • Su-17M4: Lulka AL-21F3 o ciągu 76,49 kN bez dopalania i 109,8 kN z dopalaniem. Według innych danych Lulka AL-21F3 o ciągu 78,0 kN bez dopalania i 111,5 kN z dopalaniem.

  • Su-17M5 (S-56): silnik dwuprzepływowy Lulka AL-31F o ciągu 76,45 kN bez dopalania i 122,55 kN z dopalaniem.

Dane taktyczno-techniczne: Su-17M4

  • Rozpiętość skrzydeł ustawionych pod kątem 30 stopni – 13 680 mm

  • Rozpiętość skrzydeł ustawionych pod kątem 63 stopni – 10 025 mm

  • Długość całkowita samolotu – 19 026 mm

  • Długość kadłuba samolotu – 15 572 mm

  • Wysokość całkowita samolotu – 5129 mm

  • Powierzchnia nośna samolotu przy skrzydłach ustawionych pod kątem 30 stopni – 38,49 m2

  • Powierzchnia nośna samolotu przy skrzydłach ustawionych pod kątem 63 stopni – 34,45 m2

  • Masa własna samolotu – 10 640 kg (według innych danych 12 161 kg)

  • Masa startowa samolotu w konfiguracji gładkiej – 15 040 kg

  • Maksymalna masa startowa samolotu – 19 400 kg

  • Prędkość maksymalna samolotu na wysokości 200 metrów – 1350 km/h

  • Prędkość maksymalna samolotu na wysokości 11 000 metrów – 1850 km/h

  • Prędkość minimalna samolotu podczas lotu – 300 km/h

  • Prędkość lądowania samolotu – w zależności od danych 280-290 km/h

  • Maksymalne wznoszenie samolotu – 230 m/s

  • Pułap maksymalny – w zależności od danych 15 200 – 15 400 metrów

  • Zasięg maksymalny samolotu z zbiornikami integralnymi paliwa – do 1615 km

  • Zasięg maksymalny samolotu z dodatkowymi (podczepianymi) zbiornikami paliwa – 2550-2650 km

Bibliografia

  1. http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/2789/126/Suchoj-Su-17M4-Su-22M4
  2. https://www.valka.cz/Suchoj-Su-22-kod-NATO-Fitter-F-t179655
  3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Su-17

21 stycznia 2023

Ostatnia aktualizacja 2 lata

image_pdfimage_printDrukuj
Udostępnij:
Pin Share
Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments