RPO Trzmiel (РПО Шмель) – radziecki/rosyjski rakietowy miotacz ognia.
Historia
W 1975 roku Armia Radziecka wprowadziła do uzbrojenia rakietowy miotacz ognia RPO Ryś. Mimo to, prace nad tego rodzaju bronią w Związku Radzieckim nie zostały zakończone wraz z jego wprowadzeniem.
W 1976 roku zaprojektowano nowy rakietowy miotacz ognia. W odróżnieniu od Rysia pocisk zapalający był wystrzeliwany z jednorazowej wyrzutni o uproszczonej konstrukcji. Wewnątrz wyrzutni były umieszczone pociski o konstrukcji identycznej jak w Rysiu (zapalające Z i dymne D).
W latach 1984–88 powstała wersja RPO-A z głowicą termobaryczną (paliwowo-powietrzną). Głowica tego typu po trafieniu rozpyla swoją zawartość w aerozolowy obłok, a następnie detonuje tak powstałą mieszaninę łatwopalnej substancji i powietrza.
W latach dziewięćdziesiątych pojawiły się doniesienia o odmianie Trzmiela z głowicą dwustopniową kumulacyjno-paliwowo-powietrzną. Pierwszy wybucha ładunek kumulacyjny, a przez otwór wytworzony tym wybuchem do wnętrza celu wnika głowica termobaryczna. Tego rodzaju pociski są szczególnie skuteczne w użyciu przeciwko umocnionym punktom oporu w czasie walk w mieście.
Użycie bojowe
Pociski z głowicami termobarycznymi zostały użyte po raz pierwszy w czasie wojny w Czeczenii (lata 1994-96).
Trzmiele używane były także podczas II wojny czeczeńskiej (lata 1999-2009).
We wrześniu 2005 roku, po akcji odbijania zakładników w szkole w Biesłanie, miejscowi mieszkańcy zdołali ukryć przed śledczymi z Federalnej Służby Bezpieczeństwa pozostałości łusek z dział czołgowych oraz miotaczy ognia Trzmiel. Zużyte wyrzutnie tych miotaczy znaleziono m.in. na dachu budynku naprzeciwko szkoły, gdzie znajdowały się pozycje komandosów z oddziału Alfa. Mieszkańcy byli oburzeni faktem użycia miotaczy ognia do ostrzału budynku, w którym przebywało 1200 zakładników i jedynie 32 porywaczy. W lipcu 2005 roku, zastępca prokuratora generalnego Rosji, Nikołaj Szepel, przyznał, że podczas ataku Specnaz korzystał z miotaczy Trzmiel, dodając jednocześnie, że „pociski nie były zapalające” i nie mogły wywołać pożaru. Jednak w trakcie walk wielu zakładników zginęło, gdy ogień objął i doprowadził do zawalenia się dachu sali gimnastycznej, gdzie przetrzymywano ludzi. Władze rosyjskie twierdziły, że pożar wywołały wybuchy bomb podłożonych przez terrorystów. Krewni ofiar nadal nie otrzymali odpowiedzi na pytanie, dlaczego podłoga sali gimnastycznej nie została również spalona.
Opis techniczny
Rakietowy miotacz ognia Trzmiel jest bronią jednostrzałową. Składa się z prostej wyrzutni, będącej jednocześnie pojemnikiem transportowym, i pocisku rakietowego o kalibrze 93 mm. Do wyrzutni mocowane są przyrządy celownicze (celownik przeziernikowy, możliwość zamocowania celownika optycznego OPO-1) i mechanizm spustowo-odpalający. Po naciśnięciu spustu następuje uruchomienie silnika rakietowego pocisku. Silnik kończy pracę zanim pocisk opuści wyrzutnię.
Wersje
- RPO-Z – wersja z głowicą zapalającą, zawierająca 2,1 litra napalmu.
- RPO-D – wersja wyposażona w głowicę dymną, w której znajduje się 2,3 litra substancji tworzącej dym.
- RPO-A – wariant z głowicą termobaryczną.
- RPG-M – ulepszona wersja RPO-A, cechująca się mniejszą masą (8,8 kg) oraz większą mocą ładunku.
- RPO-? – wersja z głowicą tandemową kumulacyjno-termobaryczną.
Miotacz ognia RPO-A Trzmiel służy do eliminowania siły żywej ukrytej za osłonami lub w lekko opancerzonych pojazdach. Opracowano wiele jego modyfikacji, w tym RPO-Trzmiel-M, który wyróżnia się obniżoną masą i zwiększonym zasięgiem, sięgającym nawet 1700 metrów.
Dane taktyczno-techniczne
| Wzór | RPO Trzmiel |
| Kaliber (mm) | 93 |
| Długość wyrzutni (mm) | 920 |
| Masa (kg) | ~11 |
| Masa ładunku bojowego (kg) | 2,1 (RPO-Z) 2,3 (RPO-D) 2,1 (RPO-A) |
| Prędkość początkowa (m/s) | 125 |
| Zasięg skuteczny (m) | ~600 (cele powierzchniowe) |