Wyrzutnia granatów przeciwpancernych PIAT

Żołnierz z brytyjskiej 7. Dywizji Pancernej – 28 grudnia 1944 roku

Historia konstrukcji

Granatnik przeciwpancerny PIAT zaprojektował brytyjski inżynier Millis R. Jefferis. Wykorzystał on koncepcję miotacza granatów 29 mm Spigot Mortar (Blacker Bombard). Prace projektowe rozpoczęto w 1941 roku, a rok później rozpoczęto produkcję seryjną. Wyprodukowano około 111,5 tysiąca egzemplarzy.

Nowa broń została po raz pierwszy użyta podczas desantu na Sycylię w 1943 roku. Dużą zaletą była możliwość operowania bronią w zamkniętych pomieszczeniach, co pozwalało prowadzić ogień przez okna pomieszczeń. Brak chmury gazów wylotowych nie zdradzał przeciwnikowi położenia stanowiska strzeleckiego.

Żołnierze brytyjscy w Normandii – 9 lipca 1944 roku

Z kolei wadą nowej broni było trudne przygotowanie jej do oddania pierwszego strzału, podskakiwanie broni podczas strzału oraz niska prędkość wylotowa pocisku limitująca niewielki praktyczny zasięg.

Dane techniczne

Masa: własna 14,5 kg

Długość całkowita: 991 mm

Długość lufy: 254 mm

Opis konstrukcji

Zastosowano bardzo uproszczoną technologię produkcji obejmującą wytłaczanie oraz zgrzewanie arkuszy blachy stali niskostopowej. Poszczególne elementy były ze sobą skręcane za pomocą śrub.

Tylna część mieszcząca sprężynę miała kształt rury, długość 610 mm, a średnicę 76,2 mm. Na jej końcu umieszczono otwór przez który wychodził trzpień zakończony płytą oporową służącą do naciągnięcia sprężyny przed pierwszym strzałem. Do wstępnego napięcia sprężyny (przesunięcia trzpienia o około 30 cm) była potrzebna siła ok. 90 kg. Mechanizm spustowy ze spustem dostosowanym do operowania całą dłonią lub dwoma palcami (wskazującym i środkowym).

Wyrzut pocisku siłą sprężyny był wspomagany spalaniem ładunku prochowego odpalanego pod sam koniec ruchu trzpienia prowadzącego pocisk do przodu. Siła gazów ładunku miotającego działająca na trzon oraz odrzut opuszczającego lufę pocisku były wykorzystywane do ponownego napięcia sprężyny. Czasami broń nie była trzymana zbyt pewnie przez strzelca i energia odrzutu nie mogła być w całości wykorzystywana do ponownego napięcia sprężyny, a w warunkach bezpośredniego kontaktu z przeciwnikiem skryte napięcie sprężyny było praktycznie niemożliwe.

Powstanie warszawskie: Żołnierze z Batalionu „Czata 49” wyciągają z zasobników zrzutowe granatniki PIAT

Obsługę broni stanowiło 2 żołnierzy: celowniczy (przenosił broń) oraz amunicyjny (przenosił 6 pocisków).

Zastosowana amunicja

1. Przeciwpancerna Bomb HE/AT

Masa: 1,36 kg (3 funty)

Średnica: 82,5 mm (3¼ cala)

Długość: korpusu 381 mm (15 cali), całkowita z zapalnikiem 422 mm

Prędkość wylotowa: 137 m/s

Donośność: skuteczna 100 jardów (91 m), maksymalna ok. 350 jardów (320 m)

Pocisk z nadkalibrową głowicą kumulacyjną pobudzaną głowicowym zapalnikiem uderzeniowym typu No. 425 lub typu No. 426. Malowany na kolor zielony. Przebijalność pancerza wynosiła około 83 mm (3,3 cala).

2. Szkolna Bomb Practice Intert / AT

Pocisk szkolny służący do nauki strzelania do celu – pozbawiony ładunku wybuchowego, ale o tej samej masie i balistyce jak pocisk przeciwpancerny. Malowany na kolor czarny.

3. Szkolna Bomb Drill / AT

Pocisk szkolny używany do nauki ładowania. Malowany na kolor czarny z żółtym pasem. Ponieważ był pusty w środku nie można było do wykorzystywać do nauki strzelania do celu.

4. Szkolna Shot Practice / AT

Pocisk szkolny służący do nauki procesu odpalania broni – wymagał włożenia do lufy adaptera dla pocisków mniejszego kalibru niż przewód lufy. Malowany na kolor biały.