Okręt podwodny projektu 717 – radziecki projekt podwodnego okrętu desantowego i stawiacza min o napędzie atomowym.
Okręty przeznaczone były do skrytego dostarczania do 800 żołnierzy piechoty morskiej i 4 transporterów, transportu uzbrojenia, amunicji, paliw i zaopatrzenia, lub 250 żołnierzy jednostek specjalnych i 10 czołgów pływających oraz 10 transporterów, a także do ewakuacji wojsk oraz rannych oraz do prowadzenia działań minowych. W czasie projektowania z wypornością nawodną pierwotnie 17.600 ton, był to projekt największych ówcześnie okrętów podwodnych świata. Napęd jednostek stanowić miały dwie siłownie jądrowe, o łącznej mocy 39.000 koni mechanicznych.
Historia
W Ministerstwie Obrony ZSRR przez długi czas była bardzo popularna idea zbudowania podwodnych okrętów desantowo-transportowych, które miały możliwość skrytego przerzutu sił desantu morskiego z techniką wojskową w dowolny rejon oceanu światowego. W szczególności opracowywano możliwość wykorzystywania tego typu okrętów do przerzutu grup dywersyjnych wraz z techniką na teren USA i Kanady pod lodami Arktyki. Okręty tego typu mogły skrycie stawiać zagrody czy łachy min. Dla takich założeń projektowano różne okręty. Jednym z nich jest atomowy okręt podwodny desantowo-transportowy – stawiacz min projektu 717. W sierpniu 1967 roku prace nad projektem tego okrętu rozpoczęło CKB „WOŁNA”.
Według założeń taktyczno-technicznych był on przeznaczony do:
• skrytego przerzutu i wysadzenia desantu morskiego na nieprzygotowany
brzeg potencjalnego przeciwnika;
• zabrania desantu morskiego, rannych z izolowanego brzegu i przetransportowanie ich do portów macierzystych;
• zaopatrzenia w środki bojowe, żywność i inne środki materiałowe zabezpieczenia wojsk działających na nadmorskim kierunku;
• stawiania aktywnych zagród minowych.
Podobnie jak w projekcie 748 kadłub okrętu charakteryzował się płaską formą z kadłubem lekkim i trzech kadłubów sztywnych położonych w jednej płaszczyźnie horyzontalnej w formie podwójnej ósemki. Takie rozwiązanie pozwalało racjonalnie rozmieścić siły desantu i techniki bojowej na okręcie. W środkowym kadłubie sztywnym, tak jak w projekcie 748, rozmieszczono wyrzutnie torpedowe, stację hydroakustyczną, pomieszczenia mieszkalne dla załogi, mechanizmy główne, główne stanowisko dowodzenia okrętem i systemy łączności. Zewnętrzne kadłuby przewidziano dla załadunku sił desantu morskiego. W częściach rufowych tych kadłubów zamontowano specjalne wyrzutnie/zrzutnie dla min morskich, a w części dziobowej rampy desantowe. Dzięki trójkadłubowej i płaskiej konstrukcji okręt uzyskał stosunkowo niewielkie zanurzenie w stosunku do swoich rozmiarów, ale takie rozwiązanie zwiększyło jego szerokość. Zanurzenie maksymalne 300 m, prędkość podwodna 18 węzłów. Planowana autonomiczność okrętu (z desantem) to 30 dni. Okręt w swoich wyrzutniach/zrzutniach mógł zabrać od 378 do 400 dennych min morskich. Dzięki takiemu uzbrojeniu minowemu okręt projektu 717 mógłby na przykład zablokować bazę morską Norfolk, gdzie stacjonują okręty amerykańskie 6 Floty.
W trakcie projektowania okrętu zmieniano jego elementy, poprawiano ładownie desantu, dostosowując je do nowej techniki bojowej. Zmieniono i poprawiono także elementy napędowe, aby zmniejszyć poziom szumów oraz wyeliminować zakłócenia wpływające na pracę własnych urządzeń hydroakustycznych. W latach 1976–1977 biuro projektowe „WOŁNA” wprowadziło wszelkie korekty do projektu okrętu. Nie uchroniły one jednak od przerwania prac nad okrętem projektu 717.
W 1977 roku Stocznia Siewmasz poczyniła przygotowania do budowy 5 jednostek tego projektu, budując w tym celu m.in. pełnoskalowe makiety pomieszczenia kontroli, przestrzeni ładunkowej i innych części okrętów, jednakże z uwagi na ograniczoną liczbę odpowiednio dużych pochylni, zrezygnowano z budowy tych okrętów, poświęcając je na rzecz budowy strategicznych okrętów podwodnych projektu 941 (NATO: Tajfun). Atomowe okręty podwodne projektu 941 są jak na razie największymi eksploatowanymi atomowymi okrętami podwodnymi na świecie.
Ogólne dane okrętu:
• wyporność:
– normalna – 17 600 ton,
– podwodna – 25 100 ton;
• wymiary:
– długość – 189,7 metra,
– szerokość – 23 metry,
– zanurzenie – 6,8 metra;
• głębokość zanurzenia:
– robocza – 240 metrów,
– graniczna – 300 metrów;
• napęd – dwa reaktory o mocy łącznej 150 MW;
• prędkość:
– podwodna – 18 węzłów,
– nawodna – 12 węzłów;
• załoga etatowa okrętu – 111 osób;
• autonomiczność:
– dla załogi bez desantu – 75 dób,
– dla desantu – 30 dób,
– dla wojsk – 10 dób,
– transport rannych – 10 dób;
• uzbrojenie:
– artyleryjskie – 1 podwójna armata SM-24ZIF kalibru 57 mm,
– torpedowe – 6 dziobowych wyrzutni torpedowych kalibru 533 mm (bojowy
zapas 18 torped),
– minowe – 2 rufowe wyrzutnie/zrzutnie dla min morskich (bojowy zapas –
378 min morskich).
Możliwości transportowe okrętu:
– 256 żołnierzy desantu, 10 czołgów pływających PT-76, 10 transporterów
opancerzonych BTR-70,
– lub 20 średnich czołgów T-62 lub T-72,
– lub 800 żołnierzy piechoty,
– lub 400 rannych z personelem medycznym,
– lub 1200 t środków bojowych dla wojsk.
Opracowano na podstawie 23 Zeszytu Naukowego ASzWoj nr 4(109) 2017 mgr Beata MIŚNIK, kmdr dr Witold KUSTRA
