152 mm haubicoarmata wz. 1937 (MŁ-20)

Haubicoarmata MŁ-20 w Fińskim Muzeum Artylerii

Historia konstrukcji

Radziecka haubicoarmata opracowana w latach 1936-1937. Była jednym z podstawowych dział Armii Czerwonej podczas II wojny światowej. W latach 1937-1946 wyprodukowano prawie 7 tys. egzemplarzy tej broni. Służyła przez wiele lat po wojnie w wielu armiach świata, w tym w Wojsku Polskim (po drobnych zmianach służy dziś jako 152 mm haubicoarmata wz. 1937/1985). Była używana w wielu konfliktach zbrojnych drugiej połowy XX wieku. W 1936 roku w biurze konstrukcyjnym przy Fabryce Nr 172 kierowanym przez Fiodora Pietrowa skonstruowano 152 mm haubicoarmatę która otrzymała zakładowe oznaczenie MŁ-20. Po porównaniu z konkurencyjna haubicoarmatą MŁ-15 została ona przyjęta do uzbrojenia we wrześniu 1937 roku jako następca niezbyt udanej armaty wz. 1910/34.

Już latem 1941 roku haubicoarmaty kal. 152 mm udowodniły swoje wysokie walory bojowe i uniwersalność. Nadawały się doskonale zarówno do niszczenia artylerii przeciwnika, obezwładniania odległych celów grupowych, jak i niszczenia fortyfikacji polowych przeciwnika. Haubicoarmaty były holowane z wykorzystaniem dwukołowego przodka przez ciągniki gąsienicowe różnych typów. W haubicoarmatę uzbrojone były działa samobieżne SU-152 i ISU-152.

Zdobyczne działa tego typu używane przez Wehrmacht nosiły oznaczenie 15.2 cm KH 433/1 (r). Finlandia zdobyła 37 dział, a dalsze 27 zakupiła od Niemiec w 1944, i używała je pod oznaczeniem 152 H/37.

Opis konstrukcji

Lufa stalowa o 48 gwintach. Produkowano lufy trzech rodzajów: jednolite-niewzmocnione, z wymienną rurą rdzeniową oraz wzmocnione płaszczem. W każdym przypadku wylot lufy zakończony jest akcyjnym, szczelinowym hamulcem wylotowym o masie 90 kg. Zamek śrubowo-zawiasowy był wyposażony w mechanizm ręcznego otwierania i zamykania, bezpiecznik przed przedwczesnym odpaleniem oraz kurkowy mechanizm odpalający uruchamiany sznurem. Masa zamka z obsadą zamkową 60 kg. Zastosowano hydrauliczny opornik i dwa hydropneumatyczne powrotniki o skoku 845-1250 mm. Ze względu na długość i dużą masę lufy, była ona równoważona dwoma sprężynowymi odciążaczami typu pchającego. Kołyska typu korytkowego w kształcie litery U. Tarcza ochronna o grubości 3,5 mm. Mechanizm kierunkowy z przekładnią ślimakową znajduje się z lewej strony działa, natomiast mechanizm podniesieniowy o podobnej konstrukcji z prawej strony. Celownik umieszczony jest z lewej strony działa a w jego skład wchodzi kątomierz działowy PG-1 i kolimator K-1. Łoże dolne, dwuogonowe, rozstawne ze skrzynkowymi ogonami (początkowo nitowanymi, a następnie spawanymi) zakończonymi lemieszami. Zawieszenie kół za pomocą resorów, wyłączanych ryglem podczas zajmowaniu stanowiska bojowego. Trakcja motorowa za samochodem ciężarowym lub ciągnikiem gąsienicowym z wykorzystaniem przodka (masa 780 kg) i po cofnięciu do tyłu zespołu odrzutowego lufy – prędkość holowania do 25 km/h. Koła metalowe z nawulkanizowanym bandażem gumowym. Obsługa działa liczyła 9 żołnierzy.

Skarżysko-Kamienna – Muzeum im. Orła Białego

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Kaliber: 152,4 mm

Amunicja:v152vxv260R mm

Masa: na stanowisku 7270 kg, w transporcie 7930 kg (z przodkiem)

Masa lufy: 2250 kg

Wymiary: 8175 x 2345 x 2270 mm

Wysokość linii ognia: 1515 mm

Odrzut lufy: do 1250 mm

Długość lufy: z zamkiem 4925 mm (bez hamulca wylotowego 4405, w tym część gwintowana 3467 mm)

Kąt ostrzału w elewacji: od -2° do +65°

Kąt ostrzału w azymucie: 58°

Szybkostrzelność: praktyczna do 4 strz./min.

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Bibliografia

Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994
Ireneusz Wojciechowski: 152 mm haubicoarmata wz. 1937. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987