Gąsienicowy ciągnik artyleryjski Mazur-D350

Polski gąsienicowy ciągnik artyleryjski z końca lat 50.-tych XX wieku.

Ciągnik gąsienicowy Mazur D-350 z zaczepioną lekką haubicą polową M-30 kalibru 122 mm

Drzonów, Lubuskie Muzeum Wojskowe, zdjęcia – Dawid Kalka

Historia konstrukcji

Prace nad projektem polskiego ciągnika artyleryjskiego rozpoczęto w 1956 roku w Zakładach Mechanicznych w Łabędach, przy wykorzystaniu podzespołów czołgu T-54A, którego produkcję licencyjną tam wdrażano. Ciągnik zunifikowany był w około 75% z czołgiem T-54A. W 1957 roku powstały dwa prototypy, oznaczone początkowo ACS Mazur D-300. W 1958 roku powstały dwa ulepszone prototypy i w tym samym roku ciągnik skierowano do produkcji, która trwała do 1960 roku (według innych informacji, od 1960 do 1961 roku). Montaż ciągników odbywał się w Łabędach, gdzie wytwarzano nadwozie, układ przeniesienia napędu i koła nośne, natomiast podwozia i zawieszenie były produkcji Huty Stalowa Wola, a silniki były wytwarzane przez PZL Wola. Pomimo dobrych osiągów produkcję ciągnika szybko zakończono. Powodem była unifikacja ciągników artyleryjskich w siłach Układu Warszawskiego i wprowadzenie radzieckiego ciągnika ATS-59, produkowanego w Polsce na licencji.

Opole – Poligon Winów

Pojazd – Eksponat ze zbiorów: Muzeum Historii i Uzbrojenia, Opole.

Stowarzyszenie “10 Sudecka”

X Zlot Grup Rekonstrukcyjnych “Tarcza 2021”

W Wojsku Polskim ciągniki artyleryjskie Mazur używane były do końca lat 70. Pewna liczba na początku lat 60. została sprzedana do Czechosłowacji (według czeskich informacji, dostarczono ich 218 i miały być potocznie znane jako “zemsta Gomułki” (Gomulkova pomsta)). Niewielka liczba tych ciągników została przekazana armii Północnego Wietnamu i używana przez nią podczas wojny wietnamskiej. Część wycofanych z wojska ciągników używana była następnie m.in. przez kolej w pociągach ratunkowych i w służbie leśnej.

Siła pociągowa na haku wynosiła 12,5 ton, maksymalna masa przyczepy 25 ton.

Ciągnik Mazur D-350, technicznym rodowodem dla sił zbrojny Wietnamu Północnemu

Skarżysko-Kamienna, Muzeum im. Orła Białego

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Państwo: Rzeczpospolita Polska Ludowa
Typ pojazdu: ciągnik artyleryjski
Trakcja: gąsienicowa
Załoga: kierowca/mechanik + obsługa działa (1+8)
Prototypy: 1957-1958
Produkcja: 1958-1961
Silnik: jeden silnik wysokoprężny, 4-suwowy, 12-cylindrowy W-54 o mocy 350 KM przy 1800 obr./min.
Transmisja: mechaniczna
Długość: 5810 mm
Szerokość: 2890 mm
Wysokość: 2690 mm
Prześwit: 460 mm
Masa: 13 500 kg bojowa, 12 500 kg ładowność skrzyni ładunkowej, 25 000 kg masa holowanej przyczepy lub działa
Prędkość: 53 km/h (droga bita)
Zasięg: maksymalnie do 490 km (z ładunkiem i przyczepą)
Brody o głębokości: 800 mm
Kąt podjazdu: 30 stopni
Przechył boczny: 35 stopni
Użytkownicy:
Polska, Czechosłowacja, Wietnam Północny