9 mm Pistolet maszynowy Maschinenpistole 28.II
Historia konstrukcji
W okresie między dwoma wojnami światowymi bracia Hans i Hugo Schmeisserowie pracowali w firmie C. G. Haenel w Suhl, gdzie na przełomie lat 20. i 30. XX wieku pracowali nad nową konstrukcją „nowego” pistoletu maszynowego, który mocno wzorował się na MP 18.I. Tak powstał MP 28.II – pierwotne oznaczenie MP 18.IV. Głównymi różnicami w konstrukcji obu broni, było użycie sprężyny powrotnej dużej średnicy nawojowej, które eliminują poważny problem podczas składania swojego poprzednika, przejście na magazynek pudełkowy – dwurzędowy z jedno pozycyjnym wyprowadzeniem, dodanie przetykowego przełącznika rodzaju ognia oraz zastąpienie prostego celownika przerzutowego, nowym ramieniowo-krzywiznowym, nastawnym w zakresie od 100 do nawet 1000 metrów. Oczywiście żadna broń strzelająca nabojami pistoletowymi jest bardzo mało skuteczna na odległościach powyżej 200 metrów. Sama broń była produkowana w wersji na nabój pistoletowy 9 x 19 mm Parabellum, sam peem był też produkowany w odmianach na innego typu naboje pistoletowe: 7,63 x 25 mm Mauser, 7,65 x 22 mm Parabellum czy 9 x 23 mm Largo, a nawet powstało kilka sztuk, które były dostosowane na nabój pistoletowy – amerykański .45 ACPI (11,43 mm). Nowe, zastosowane w broni magazynki były prostsze w konstrukcji i o wiele bardziej niezawodne, a przede wszystkim lżejsze, a ich płaska forma ujawniła noszenie ich w ładownicach. Nowy magazynek bardzo szybko doceniło wojsko i starsze pistolety maszynowe MP 18.I, które znajdowały się na wyposażeniu oddziałów policji oraz w tajnych magazynach wojskowych – były wyposażane w tego typu magazynki, bez potrzeby przekonstruowania gniazda na magazynki ślimakowe. Pistolety maszynowe serii MP 28.II cieszył się nawet dużym powodzeniem komercyjnym. Sama broń była kupowana przez państwa Ameryki Południowej oraz Chin. Sama broń uczestniczyła w takich starciach jak wojna o Gran Chano, podczas wojny domowej na terytorium Hiszpanii (lata 1936-1939), wojnie Japońsko-Chińskiej z lat 1937-1945. Sama broń znajdowała się także na uzbrojeniu hitlerowskich Niemiec przetrwał całą II Wojnę Światowej, mimo wyparcia ich z produkcji po 1938 roku przez bardziej nowoczesne i mniej pracochłonne konstrukcje strzeleckie. Broń ta nie znalazła się jednak w większej ilości na wyposażeniu niemieckiej armii, a to z powodu dużej ceny samej broni. Mimo, że niemieckie władze miały dać słowo, że po odrzuceniu obciążeń związanych z Traktatem Wersalskim, odradzające się siły niemieckie pod szyldem Wehrmacht – miała się rozpocząć jego masowa produkcja. Trwały ówcześnie spory, co do konstrukcji i taktycznego użycia broni, w tym pistoletów maszynowych na przyszłą wojnę.
Pacyfikacja Powstania w Getcie Warszawskim
Dlatego nie mogąc rozpocząć produkcji seryjnej broni peemu MP 28.II w Niemczech, rozpoczęto jego produkcję za granicą, w zakładach zbrojeniowych Pieper w Herstal w Belgii. Powstawała tam licencyjna wersja, która była dostosowana do naboju 9 x 23 mm Bayard – oznaczenie belgijskie broni Mitrallette. Szybko stając się przepisowym pistoletem maszynowym belgijskiej oraz holenderskiej armii. Po czerwcu 1940 roku zdobyte egzemplarze broni znalazły się na wyposażeniu przede wszystkim niemieckich sił okupacyjnych.
Opis konstrukcji
Pistolet maszynowy typu MP 28.II jest indywidualną bronią strzelecką samoczynno-samopowtarzalną. Zasada działania broni opiera się o odrzut swobodny zamka. Strzelanie odbywa się z zamka otwartego – ogniem pojedynczym lub seriami. Przełącznik rodzaju ognia w postaci kółka nad językiem spustowym. Zasilanie magazynkowe (magazynki pudełkowe o pojemności 20, 32 oraz 50 naboi., Magazynki pudełkowe dołączane są do gniazda, ulokowanego po lewej stronie broni (od strzelca). Lufa w dodatkowej osłonie metalowej, na części egzemplarzy znajduje się także zainstalowany zaczep na bagnet (zazwyczaj instalowany pod lub z prawej strony osłony lufy – widok od strzelca). Celownik broni składa się z stałej muszki oraz celownika krzywiznowego o nastawach od 100 do 10000 metrów. Pistolet maszynowy MP 28.II można zabezpieczyć tylko przy zamku napiętym.
Żołnierze oddziału Waffen-SS walczącego z oddziałem partyzanckim na terytorium okupowanej Jugosławii
Zastosowana amunicja
1. Zwykła 9 mm Pistolenpatrone 08:
- Długość naboju: 29,7 mm
- Długość pocisku: 15,7 mm
- Masa naboju: 10,90 g (łuska stalowa) lub 12,35 g (mosiężna)
- Masa pocisku: 8 g
- Masa ładunku miotającego: 0,36 g Nz.Stb.P. n/A. (0,8*0,8)
- Prędkość wylotowa: 310 m/s
- Donośność: praktyczna 50 m
- Pocisk Pistolengeschoß 08 pełnopłaszczowy z ołowianym rdzeniem.
- Przebijalność z odległości 25 m wynosi ok. 15 cm drewna sosnowego lub z odległości 15 m ok. 25 cm worek z piaskiem
2. Zwykła 9 mm Pistolenpatrone 08 mit Eisenkern:
- Długość naboju: 29,7 mm
- Długość pocisku: 15,7 mm
- Masa naboju: 10,79 g
- Masa pocisku: 6,4 g
- Masa ładunku miotającego: 0,38 g Nz.Stb.P. n/A. (0,8*0,8)
- Prędkość wylotowa: 400 m/s
- Donośność: praktyczna 50 m
- Pocisk Pistolengeschoß 08 m. E. pełnopłaszczowy z rdzeniem z żelaza
3. Szkolna Exerzier-Pistolenpatrone 08:
- Amunicja używana do celów szkoleniowych.
Wrocław, Arsenał – Muzeum Militariów
Podstawowe dane taktyczno-techniczne
- Państwo: Republika Weimarska, III Rzesza Niemiecka
- Projektant: Hans i Hugo Schmeisser
- Producent broni: Waffen und Fahrradfabrik C.G. Haenel
- Rodzaj broni: pistolet maszynowy
- Projekt prototypu: rok 1928
- Produkcja seryjna broni: lata 1928-1940
- Kaliber broni: 9 mm (dla niemieckiego odbiorcy)
- Zastosowany nabój: pistoletowy 9 x 19 mm Parabellum (dla niemieckiego odbiorcy)
- Długość broni: 815 mm
- Długość zastosowanej lufy: 200 mm
- Masa broni (niezaładowanej) 4,00-4,10 kg (w zależności od różnych danych)
- Prędkość początkowa wystrzelonego pocisku: 380 m/s
- Szybkostrzelność (teoretyczna): ok. 500 strz./min
- Szybkostrzelność (praktyczna): ok. 200 trz./min.
- Skuteczny zasięg broni: do 200 metrów
Autor: Dawid Kalka
Bibliografia
- Karabiny karabinki i pistolety maszynowe Encyklopedia długiej broni wojskowej XX wieku – Żuk Aleksandr B.
- Witold Głębowicz, Roman Matuszewski, Tomasz Nowakowski: Indywidualna broń strzelecka II wojny światowej, Warszawa 2010
- Leszek Erenfeicht, MP 40: jak to ze ‘szmajserem’ było, “Strzał”, 9/2005
- Polskie Narodowe Archiwum Cyfrowe
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Pistolet_maszynowy_MP_28_II
Niemiecki konstruktor Hugo Schmeisser zaprojektował pistolet maszynowy Maschinenpistole 28.II (MP.28.II) w oparciu o wcześniejszy pistolet maszynowy MP Schmeisser I. będący rozwinięciem MP.18.I (Jeden egzemplarz sn. 2 znajduje się w Rosji, nie wiadomo czy jest to zakup do testów z lat 30, czy zdobycz wojenna. Oznaczenia na egzemplarzu – „M.P. Schmeisser I.” „D.R.P. UND AUSLAND – PATENTE” „C.G. HAENEL SHUL WAFFENFABRIK” „2”). Głównym producentem broni była niemiecka fabryka C.G. Haenel w Suhl, ale w latach 30-tych w celu obejścia ograniczeń traktatu wersalskiego był również produkowany na licencji w Belgii i na n/n warunkach jako Modelo 1929 w Hiszpanii. Firma Anciens Etablissements Pieper z siedzibą w Herstal uzyskała około 1930 roku licencję na produkcję i eksport MP28.II od firmy Haenel. W rzeczywistości belgijska fabryka była zadowolona z montażu broni produkowanej w Niemczech. W ten sposób otrzymuje zlecenie na 1000 PM z paryskiej komendy policji. Podobnie armie belgijska i holenderska przyjmują Mitraillette 1934, który różni się bardzo nieznacznie od broni niemieckiej (2 cm krótszy i 100 g cięższy, prosta rękojeść napinania zamka). Broń nie odniosła dużego sukcesu komercyjnego przed II wojną światową, ale została sprzedana do Hiszpanii, Portugalii, Holandii i kilku krajów Ameryki Południowej. Nie był sprzedawany, wbrew obiegowym opiniom, do Japonii i Chin, te państwa używały SIG Bergmann 1920, a Japonia dodatkowo Solothurn S1-100.
Produkcja w roku 1939 wyniosła 1850szt, a w 1940 1650szt. W styczniu 1940 Wehrmacht posiadał 1150szt. MP.28.II, a w 1942 Wehrmacht miał na stanie 7000szt. MP.18 i 28.II
Schmeisser MP28/II Le pistolet-mitrailleur, Le pistolet-mitrailleur et ses variante
La Gazette des armes n°317
Belgia przyjęła w 1935 roku MP 28/II kalibru 9 mm Parabellum dla swojej armii pod nazwą „pistolet maszynowy model 34”. Broń ta została wyprodukowana na licencji (a może po prostu zmontowana z części wyprodukowanych w Niemczech, jeśli sądzić po cytowanym nieco dalej fragmencie raportu) przez starą firmę Pieper z Herstal. Na szczycie gniazda magazynka nad komorą nabojową umieszczono grawerowane oznaczenia „Mle 34, licencja Schmeisser Bayard, monogram królewski i wzmianka o patencie Schmeissera”. To wyjaśnia, dlaczego broń jest często nazywana pistoletem maszynowym „Schmeisser Bayard” w Belgii. Identyfikator producenta: „ANCIENS ETABLISSEMENTS PIEPER HERSTAL BELGIQUE”, grawerowane po lewej stronie komory zamkowej wzdłuż łoża. Popychacz selektora ognia nosi litery „A” dla automatycznego i „C” dla strzału pojedynczego. Poza oznaczeniami i zamontowaniem pasa nośnego pod kolbą, broń jest identyczna z modelem niemieckim. We Francji w archiwach uzbrojenia zachował się tajny raport sporządzony w latach 30-tych przez szefa sztabu batalionu piechoty po powrocie z misji w Belgii, gdzie broń została mu przekazana przez władze belgijskie.
(…) fabryki Piepera dostarczają obecnie armii belgijskiej zamówienie na 1500 sztuk broni (w cenie 1350 franków belgijskich za sztukę) komora do naboju 9 mm Parabellum. Oczekuje się późniejszego większego zamówienia. Części są produkowane w Niemczech, montaż odbywa się w fabrykach Pieper. Broń jest bardzo przyjemna i składana, działa idealnie i ma bardzo dobrą precyzję. Jej główną wadą jest zbyt duża waga (…)
Standardowym pistoletem maszynowym w Holandii był eksportowy MP28 II. znany jako Schmeisser M/1938. Marynarka Wojenna jako pierwsza zainteresowała się zakupem pistoletów maszynowych dla swoich marines. Zakupiła 150 sztuk Schmeisser M.P.28 II, oznaczonych jako M38 w kalibrze 9×19 Para. W KNIL był znany jako M/39 kal. 7,63×25 Mauser, wydawany od 1939 roku. KNIL zamówiła 2420 sztuk.