9 mm Pistolet maszynowy Maschinenpistole 18.I

Historia konstrukcji

Pierwszy niemiecki pistolet maszynowy, oznaczony jako MP 18.I pojawił się w ostatnim okresie I Wojny Światowej jako pierwszy użyty bojowo. Dziś błędnie bywa nazywany Bergmannem – podczas gdy jego konstruktorem jest znakomity rusznikarz Hugo Schmeisser, a sama broń była jedynie produkowana przez firmę założoną przez Theodora Bergmanna – Bergmann Industriewerke. Nowy pistolet maszynowy został opatentowany w grudniu 1917 roku i bardzo szybko zamówiony przez niemiecką armię w liczbie 50 000 egzemplarzy, których do końca wojny powstało około 35 000 sztuk. Sama broń była niewielkich rozmiarów i świetnie nadawała się podczas szturmowania okopów sił nieprzyjaciela, ponieważ obsługiwany przez jednego człowieka, przy maksymalnym zasięgu do 200 metrów, posiadał szybkostrzelność karabinu maszynowego.

W odróżnieniu od włoskiego pistoletu maszynowego OVP – MP 18.I był bronią jednolufową, o klasycznej konfiguracji karabinowej, z lufą o perforowanej osłonie i drewnianym łożem zakończonym kolbą, z zainstalowanym gniazdem na magazynek z lewej strony broni – te cechy na kilka następnych lat mocno wyznaczyły kierunek na powstawania konstrukcji pistoletów maszynowych na terytorium Europy. Sama broń działała na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, a niemiecka konstrukcja posiadała szybkostrzelność o połowę niższą od włoskiej konstrukcji, była także lżejsza i poręczniejsza. Do zasilania broni służył skomplikowany magazynek ślimakowy o pojemności 32 naboi pistoletowych kalibru 9 x 19 mm Parabellum. Po zakończeniu I Wojny Światowej posiadane pistolety maszynowe MP 18.I, z powodu restrykcji jakie zostały nadane dla niemieckiej armii, wymusiły przejęcie posiadanej broni przez oddziały policyjne oraz jednostki wojskowe stacjonujące na terytorium Niemiec, które musiały pilnować wewnętrznego porządku. Zaczęto w nich stosować nowe magazynku pudełkowe patentu Schmeissera – dwurzędowe i pojemności 20, 32 oraz 50 naboi pistoletowych.

Magazynek

Na drewnianym łożu z kolną zawiasowo mocowana była cylindryczna komora zamkowa, przechodząca w perforowaną osłonę lufy. Magazynek był dołączany był z prawej strony horyzontalnie (od strony strzelca była to lewa strona), samo gniazdo magazynka było ulokowane lekko ukośnie w tył broni (wersja MP 18.I) lub prostopadle (w nowej wersji MP 18.I n/A). Mechanizm spustowy umożliwiał wyłącznie strzelanie ogniem ciągłym. Sama broń strzelała z zamka otwartego i działała na zasadzie odrzutu zamka swobodnego. Celownik broni typu przerzutowego w muszką i dwiema szczerbinami do strzelania, wyskalowane na odległości 100 metrów oraz 200 metrów. Jedynym zabezpieczeniem broni było odgałęzienie szczeliny rękojeści zamka, pozwalające zablokować go w tylnym położeniu.

Zastosowana amunicja

1. Zwykła 9 mm Pistolenpatrone 08:

Długość naboju: 29,7 mm
Długość pocisku: 15,7 mm
Masa naboju: 10,90 g (łuska stalowa) lub 12,35 g (mosiężna)
Masa pocisku: 8 g
Masa ładunku miotającego: 0,36 g Nz.Stb.P. n/A. (0,8*0,8)
Prędkość wylotowa: 310 m/s
Donośność: praktyczna 50 m
Pocisk Pistolengeschoß 08 pełnopłaszczowy z ołowianym rdzeniem
Przebijalność z odległości 25 m wynosi ok. 15 cm drewna sosnowego lub z odległości 15 m ok. 25 cm worek z piaskiem

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka
Poznań, Park Cytadela – Muzeum Uzbrojenia – Oddział Wielkopolskie Muzeum Niepodległości

2. Zwykła 9 mm Pistolenpatrone 08 mit Eisenkern:

Długość naboju: 29,7 mm
Długość pocisku: 15,7 mm
Masa naboju: 10,79 g
Masa pocisku: 6,4 g
Masa ładunku miotającego: 0,38 g Nz.Stb.P. n/A. (0,8*0,8)
Prędkość wylotowa: 400 m/s
Donośność: praktyczna 50 m
Pocisk Pistolengeschoß 08 m. E. pełnopłaszczowy z rdzeniem z żelaza.

3. Szkolna Exerzier-Pistolenpatrone 08:

Amunicja używana do celów szkoleniowych

Opis konstrukcji

Pistolet maszynowy MP 18.I jest indywidualną bronią samoczynną. Zasada działania konstrukcji jest oparta na odrzucie zamka swobodnego. Strzelanie wyłącznie seriami z zamka otwartego. Zasilanie odbywa się z magazynków – pierwotnie został użyty magazynek typu ślimakowego (pudełkowo-bębnowy – takie oznaczenie też można odnaleźć) o pojemności 32 naboi pistoletowych. Pochodzi on z wersji pistoletu P08. Później były stosowane magazynki pudełkowe o pojemności 20, 32 oraz 50 naboi pistoletowych 9 x 19 mm Parabellum. Przyrządy celownicze składają się z muszki i celownika przerzutowego (dwóch szczerbin) o nastawach 100 metrów oraz 200 metrów.

Francja 1918 rok

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Państwo: Cesarstwo Niemieckie
Projektant: Hugo Schmeisser
Producent broni: Theodor Bergmann Industriawerke
Rodzaj broni: pistolet maszynowych
Projekty prototypów: lata 1916-1917
Produkcja: od końca 1917 roku do początku 1919 roku
Wyprodukowano: około 35 000 – 40 000 egzemplarzy
Kaliber broni: 9 mm
Zastosowany nabój: pistoletowy 9 x 19 Parabellum
Długość broni: 815 mm
Długość zastosowanej lufy: 200 mm
Masa broni (niezaładowanej): 4,11 kg
Prędkość początkowa wystrzelonego pocisku: 340-360 m/s
Szybkostrzelność broni (teoretyczna): 400-450 strz./min.
Skuteczny zasięg broni: do 200 metrów

Autor: Dawid Kalka

Bibliografia

Karabiny karabinki i pistolety maszynowe Encyklopedia długiej broni wojskowej XX wieku – Żuk Aleksandr B.
Witold Głębowicz, Roman Matuszewski, Tomasz Nowakowski: Indywidualna broń strzelecka II wojny światowej, Warszawa 2010
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:MP18
Polskie Narodowe Archiwum Cyfrowe
Leszek Erenfeicht, MP 40: jak to ze “szmajserem” było, Strzał 9/05