7,65 mm Pistolet maszynowy MAS 38

Powstanie Warszawskie: Grupa żołnierzy batalionu „Czata 49” na Woli dokonuje inspekcji angielskiej broni przeciwpancernej „PIAT” . Andrzej Maringe „Andrzej” stoi trzeci od lewej, a Stanisław Potworowski „Potwór” siedzi pośrodku. Na zdjęciu widoczny pistolet maszynowy MAS 38

Historia konstrukcji

Choć łamana linia między lufą, a kolbą nadawała pistoletowi maszynowemu MAS 38 (rozwojowa wersja eksperymentalnego pistoletu maszynowego MAS 35) dość niezgrabny wygląd, w rzeczywistości była to udana konstrukcja w francuskim arsenale. Jednakże sama konstrukcja nie podbiła rynków Europejskich, a konstrukcja choć celna (na odległości do 50 metrów), to jednak wadą okazał się nabój w niej stosowany, czyli 7,65 x 20 mm French Long, który nie posiadał odpowiedniej siły na odległościach powyżej 50-100 metrów. Był także wytwarzany jedynie w Francji. W wykorzystującym energię odrzutu swobodnego zamka pistolet maszynowy MAS 38, pocisk miał stosunkowo długą drogę do pokonania, a sprężyna powrotna rozciągała się na całej długości drewnianej kolby. Odrzut broni nie był jednak zbyt silny, ponieważ siła zastosowanego naboju była mała, a nietypowe ustawienie kolby broni, względem lufy peemu niwelowało odrywanie broni podczas strzelania. Użytecznymi rozwiązaniami była rączka napinająca, oddzielająca się od zamka w czasie oddania strzału i zamocowania na zawiasach klapka zamykająca się po usunięciu magazynka.

Dwa egzemplarze MAS 38 z Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa

Pistolet maszynowy MAS 38 był indywidualną bronią samoczynną. Zasada działania automatyki oparta o odrzut swobodny zamka. Strzelanie z zamka otwartego seriami. Oś zamka i sprężyny powrotnej odchylona od osi lufy. Zasilanie z magazynków pudełkowych o pojemności 32 naboi. Broń była zabezpieczana przez przesunięcie języka spustowego do przodu. Lufa wkręcona w komorę zamkową zakończona podstawą muszki. Łoże i chwyt pistoletowy z bakelitu. Kolba drewniana, stała.

Pomimo przyjęcia do uzbrojenia w 1938 roku produkcję rozpoczęto w dopiero w 1939 roku. Do ataku niemieckiego w czerwcu 1940 wyprodukowano ich niewiele, dostarczono jeszcze mniej na wyposażenie francuskiej armii. Po zajęciu Saint-Étienne przez Niemców produkcję wznowiono. Pistolet maszynowy MAS 38 otrzymał niemieckie oznaczenie 7,65 mm MP. 722(f). Po wyzwoleniu Saint-Étienne przez aliantów produkcję pistoletów maszynowych MAS 38 kontynuowano do 1946 roku. Po II Wojnie Światowej MAS 38 był używany przez wojska francuskie w czasie I Wojny Indochińskiej.

Poznań, Park Cytadela – Muzeum Uzbrojenia – Oddział Wielkopolskie Muzeum Niepodległości

Opis konstrukcji

1956 rok, Algieria, na jednym zdjęciu dewa pistolety maszynowe: po lewej MAS 38 oraz MAT 49

Pistolet maszynowy miał opinię broni celnej, ale zastosowany nabój (7,65 Long) sprawiał że był mało skuteczny. Dlatego zarówno Francuzi jak i Niemcy używali go głównie do samoobrony. Francuzi zastąpili go pistoletem maszynowym MAT 49 (kalibru 9 x 19 mm Parabellum).

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Kraj produkcji: Francja
Kaliber: 7,65 mm
Nabój: 7,65 x 20 mm French Long
Produkcja: lata 1938-1949
Długość broni: 734 mm
Masa: załadowanej broni 2,87 kg
Lufa: 224 mm, cztery bruzdy prawoskrętne
Sposób zasilania: 32 nabojowy magazynek pudełkowy, dołączany
Zasada działania: odrzut zamka swobodnego
Szybkostrzelność teoretyczna: do 600 strz./min.
Prędkość wylotowa pocisku: 351 m/s
Zasięg skuteczny: według danych do 150 metrów

Bibliografia

Karabiny karabinki i pistolety maszynowe Encyklopedia długiej broni wojskowej XX wieku – Żuk Aleksandr B.
Witold Głębowicz, Roman Matuszewski, Tomasz Nowakowski: Indywidualna broń strzelecka II wojny światowej, Warszawa 2010
Muzeum Wojska Polskiego
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:MAS-38