Krążowniki rakietowe projektu 1144 (kod projektu: Orłan, w kodzie NATO: Kirov) – typ radzieckich krążowników rakietowych o napędzie atomowym przeznaczonych do zwalczania żeglugi nawodnej i podwodnej nieprzyjaciela. W latach 1974–1989 zbudowano cztery jednostki tego typu, w tym prototypowy „Kirow” projektu 1144 i trzy ulepszone okręty projektu 11442.
Opis
Typ Kirov został zaprojektowany jako duży okręt wojenny mający za zadanie lokalizowanie i zwalczanie okrętów podwodnych nieprzyjaciela, lecz później jego rola została rozszerzona również do zwalczania jednostek nawodnych oraz do zapewnienia ochrony przeciwlotniczej sojuszniczym okrętom. Należą do największych na świecie okrętów wojennych pozostających w służbie, wielkością ustępują jedynie lotniskowcom.
Napęd krążowników typu Kirov stanowią dwa reaktory atomowe (według niektórych źródeł cztery) współpracujące z dwiema turbinami parowymi oraz dodatkowo dwa kotły parowe jako napęd pomocniczy na wypadek awarii reaktorów. Turbiny o mocy 70 000 KM każda pozwalają na rozwijanie prędkości do 31 węzłów. Na napędzie pomocniczym okręt może płynąć z prędkością około 14 – 17 węzłów, a jego zasięg w takim wypadku jest ograniczony do około 1600 km.
Name | Nr burtowy | Nr budowy | Stoczia | Położenie stępki | Wodowanie | Wcielenie do służby | Los | Mod |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
„Admirał Uszakow”
|
092 | 800 | Leningrad (St. Petersburg) | 26/3/1974 | 27/12/1977 | 30/12/1980 | złomowany 3/2004 | Projekt 1144 |
„Admirał Łazariew”
|
150 | 801 | Leningrad (St. Petersburg) | 26/7/1978 | 26/5/1981 | 31/10/1984 | czeka na decyzję (2019) |
Projekt 11442 |
„Admirał Nachimow”
|
080 | 802 | Leningrad (St. Petersburg) | 17/5/1983 | 25/4/1986 | 30/12/1988 | w służbie | Projekt 11442 |
„Piotr Wielkij”
|
099 | 803 | Stocznia Bałtijska Nr 189 | 25/10/1986 | 29/4/1989 | 19/4/1998 | w służbie | Projekt 11442 |
Z powodu problemów gospodarczych przed i po upadku Związku Radzieckiego, wcielenie okrętu do służby znacznie się opóźniło. Po przejściu prób morskich w 1996 roku i ukończeniu budowy w stoczni w Siewieromorsku, „Piotr Wielki” wszedł do czynnej służby w 1998 roku jako okręt flagowy Floty Północnej.W sierpniu 2000 roku „Piotr Wielki” brał udział w manewrach Marynarki Rosyjskiej na Morzu Barentsa, podczas których doszło do zatonięcia okrętu podwodnego „Kursk”. W trakcie ćwiczeń „Piotr Wielki” pełnił rolę celu „Kurska”, a także zabezpieczał obszar katastrofy podczas operacji podnoszenia wraku w 2001 roku.19 kwietnia 2004 roku krążownik został zadokowany celem przeprowadzenia konserwacji i malowania kadłuba oraz wykonania napraw systemu napędowego. Prace zostały ukończone w sierpniu tego samego roku.W trakcie służby „Piotr Wielki” nosił dwa numery burtowe: 183 i 099.
Uzbrojenie
- Kompleks przeciwokrętowych pocisków dalekiego zasięgu 4K90 P-700 Granit umieszczonych w 20 wyrzutniach zamontowanych pod kątem 60 stopni pod głównym pokładem.
- Podwójna wyrzutnia MS-82 rakietotorped 85RU systemu URK-5 Rastrub-B z zapasem 10 pocisków (tylko na pierwszej jednostce).
- 12 pionowych wyrzutni B-203A systemu 3M41 S-300F Fort z zapasem 96 pocisków przeciwlotniczych 5W55RM, mogących zwalczać również cele nawodne. Na jednostce „Piotr Wielikij” w ich miejsce użyto pocisków 48N6 i udoskonalonego systemu S-300 FM Fort-FM.
- 2 podwójne wyrzutnie Osa-MA z zapasem 40 pocisków przeciwlotniczych 9M33. Na jednostce „Piotr Wielikij” zamieniono je na zestaw 3K95 Kinżał z 8 wyrzutniami z 64 pociskami 9M330.
- Działo uniwersalne 2 działa AK-100 kalibru 100 mm w wieżach na rufie tylko na Kirowie, następne okręty AK-130 2x130mm
- 8 zautomatyzowanych działek AK-630 kalibru 30 mm (CIWS), służących do zwalczania celów lotniczych, w tym także pocisków przeciwokrętowych oraz małych celów nawodnych, min pływających i lekko opancerzonych celów nabrzeżnych. Na jednostkach „Admirał Nachimow” i „Piotr Wielki” w ich miejsce zainstalowano 6 rakietowo-artyleryjskich zestawów przeciwlotniczych 3K87 Kortik (CADS-N-1).
- 2 wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych RBU-1000 kalibru 305 mm z zapasem 102 pocisków przeznaczonych do zwalczania celów podwodnych (okrętów podwodnych i torped).
- 2 wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych RBU-12000 (Udaw-1) kalibru 254 mm z zapasem 40 pocisków przeznaczonych do zwalczania celów podwodnych.
- 10 wyrzutni torpedowych 2×5 kalibru 533 mm z zapasem 20 pocisków RPK-6 Wodopad i torped typu 53-65K i SET-65.
Kraj budowy | ZSRR |
Użytkownicy | MW ZSRR, MW Rosji |
Stocznia | Leningrad (St. Petersburg) (Stocznia Bałtijska Nr 189) |
Wejście do służby | 1980 |
Zbudowane okręty | 4 |
Okręty w służbie | 2 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność | 26000 ton |
Długość | 252 m |
Szerokość | 28,5 m |
Zanurzenie | 9 do 10 m |
Napęd | 2 reaktory jądrowe wytwarzające parę dla 2 turbin parowych o mocy 70000 KM każda 2 kotły parowe jako napęd pomocniczy |
Prędkość | 31 węzłów (napęd główny) 14–17 węzłów (napęd pomocniczy) |
Załoga | 727 + 15 lotników |
Uzbrojenie | Patrz opis |
Wyposażenie lotnicze | 3 śmigłowce Ka-27PŁ lub Ka-25RT |