Niszczyciel czołgów Kanonenjagdpanzer

Historia konstrukcji

Poważne wady jakie nosił samobieżny system Raketenjagdpanzer 1, który był uzbrojony w przeciwpancerne pociski kierowane produkcji francuskiej SS.11, bardzo duża „martwa strefa” sięgająca nawet 800 metrów oraz faktycznej liczby trafień, znacząco niższej niż obiecywali projektanci francuskiego systemu, nawet w warunkach poligonowych, bardzo pragmatyczni Niemcy zdecydowali się na stworzenie, posiadając w tej sferze bardzo bogate doświadczenia pochodzące z czasów II Wojny Światowej na stworzenie „klasycznego” niszczyciela czołgów, które było by uzbrojone w działo artyleryjskie. Stał się nim ostatecznie, projektowany od początku 1960 roku, określony jako Kanonenjagdpanzer, który swoją koncepcją nawiązywał do wozów Jagdpanzer IV z czasów II Wojny Światowej. Wytwór firmy Hanomag oraz Henschel był produkowany tylko przez zaledwie dwa lata (1965-1967), ale powstało ich łącznie aż 770 egzemplarzy (po 385 egzemplarzy pod każdej z firm). Pojazd posiadał bardzo istotne zalety, takie jak stosunkowo niska masa sięgająca 27,5 tony, niska sylwetka wozu, akceptowalna mobilność w trudniejszym terenie, a przy tym armata przeciwpancerna firmy Rheinmetall BK 90 L/40,zapewniała skuteczne zwalczanie większości radzieckich pojazdów pancernych na typowym, wynoszącym łącznie prawie 75% starć prognozowanych na dystansie 800-1000 metrów. Mimo, że sam wóz Kanonenjagdpanzer był ukoronowaniem rozwoju Jagdpanzerów, okresu III Rzeszy, nie można jednak odmówić niemieckim konstruktorom sensowności takiej decyzji i podjęcia decyzji do produkcji masowej małego, lekkiego wozu, dobrze uzbrojonego, który był w stanie na małych i średnich odległościach podjąć skuteczną walkę z wozami przeciwnika. Wóz zapewniał odpowiednia osłonę przez ciężką bronią maszynową, czynnikami broni ABC, do tego możliwość zunifikowanego użytkowania amunicji, pochodzącej od czołgów średnich M47 oraz modeli M48, które także znajdowały się na wyposażeniu niemieckich brygad pancernych i były uzbrojone w 90 mm armaty czołgowe. Posiadano duże zapasy amunicji tego kalibru, więc wozy serii Kanonenjagdpanzer stanowiły bardzo liczną i skuteczną w latach 60.-tych XX wieku obronę przeciwpancerną sił NATO w Republice Federalnej Niemiec.

Deutsche Panzermuseum – Munster

Pojazdy były lekko opancerzone, nie miały wieży i rozwijały prędkość do 70 km/h na drodze. Załogę stanowiło czterech żołnierzy: dowódca, kierowca, działonowy i ładowniczy.

Przedsiębiorstwa budowały wozy Hanomag i Henschel dla wojsk lądowych Niemiec Zachodnich oraz MOWAG dla Szwajcarii. W kwietniu 1975 roku rozpoczęto dostawę 80 pojazdów do Belgii.

Wraz z rozpoczęciem produkcji radzieckich czołgów T-64 i T-72 działo kalibru 90 mm straciło zdolność do prowadzenia walki na dystans, a Kanonenjagdpanzer stał się przestarzały. Producenci zapewniali, że pojazd może zostać przezbrojony w działo 105-milimetrowe. Ostatecznie w latach 1983–1985 163 pojazdy przebudowano na rakietowe niszczyciele czołgów Raketenjagdpanzer Jaguar 2, poprzez usunięcie działa i zamontowanie na dachu wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych TOW. Część innych przebudowano na wozy obserwacyjne dla oddziałów artylerii (Beobachtungspanzer). Niektóre pojazdy pozostały na wyposażeniu Heimatschutztruppe (armii terytorialnej) do 1990 roku.

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Państwo – Republika Federalna Niemiec
Typ pojazdu – niszczyciel czołgów
Trakcja – gąsienicowa
Załoga – czterech żołnierzy (dowódca, celowniczy, ładowniczy, mechanik-kierowca)
Silnik – 8-cylindrowy silnik wysokoprężny o mocy 500 KM (386 kW)
Długość – 8,675 metra (wraz z uzbrojeniem), kadłub – 6,24 metra
Szerokość – 2,98 metra
Wysokość (z gotowością do strzału) – 2,09 metra
Masa wozu – 27,5 tony
Prędkość maksymalna – 70 km/h
Zasięg wozu – 385 km
Uzbrojenie:
– jedna armata Rheinmetall BK 90L/40 kalibru 90 mm
– dwa karabiny maszynowe MG3 kalibru 7,62 mm

Bibliografia

Nowa Technika Wojskowa 5/2019, Jarosław Wolski, Łowcy pancerza. Gąsienicowe rakietowe niszczyciele czołgów – [1] Zachód i Polska
Czołgi 100 lat Historii – Sekrety Historii, Richard Ogorkiewicz, Wydawnictwo RM, Warszawa 2016
Pojazdy Pancerne od “Little Willie” do Leoparda 2A6, Wydawnictwo AKA, Głuchołazy 2012
Ilustrowana Encyklopedia Czołgów Całego Świata, George Forty, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2006
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kanonenjagdpanzer