Samobieżny prom gąsienicowy GSP-55

Historia konstrukcji

Pod koniec lat 50. XX wieku w Związku Radzieckim na bazie podzespołów lekkiego czołgu pływającego PT-76 powstał gąsienicowy pojazd amfibijny GSP-55. Pojazd tego typu składał się z podwozia gąsienicowego oraz rozkładanego stalowego pontonu, który sam w sobie był wypełniony lekkim, wypornościowym materiałem podobnym w strukturze do styropianu. Dwa połączone bokiem pojazdy tworzyły tym samym samobieżny prom pływający – ich pontony były rozkładane w przeciwnych kierunkach (pojazd znajdujący się po lewej stornie – w tym kierunku rozkładał swój ponton, zaś prawy pojazd w prawo. Pojazd posiadał przy tym odpowiednio rozkładaną rampę załadowczo-rozładowczą. Tak powstawał samobieżny prom pływający, który mógł zabrać ładunek o masie do 52 ton i przewieźć czołg T-55 lub T-72, samobieżny zestaw przeciwlotniczy ZSU-23-4 “Sziłka” czy gąsienicowy ciągnik artyleryjski ATS-59 czy Mazur D-350. Jeden taki pojazd, po rozłożeniu pontonu lub jego zdjęciu mógł służyć do transportu zaopatrzenia lub lżejszych pojazdów kołowych. Pojazdy tego typu były użytkowane przez jednostki inżynieryjsko-saperskie.

Dwa pojazdy tworzące prom mogły być użyte także do stworzenia w kilkanaście minut improwizowanej przeprawy mostowej, oczywiście przy odpowiedniej szerokości strumienia rzeki.

W latach 60. XX wieku pierwsze egzemplarze wozów GSP-55 pojawiły się na wyposażeniu Wojska Polskiego. Pełniły one przede wszystkim zadania samobieżnych promów pływających do transporty ciężkiego sprzętu wojskowego oraz zaopatrzenia (po zdemontowaniu z wozów promów).

Prezentowany w Lubuskim Muzeum Wojskowym egzemplarz wyprodukowany został w Związku Radzieckim w 1979 r., a do muzeum trafił w 1994 r. z JW 4460 w Nysie

Podstawowe dane techniczne

– masa własna (1 pojazdu) 17 t.

– prędkość maksymalna do 45 km/h (na lądzie), 10,5 km/h (na wodzie bez obciążenia), do 7,5 km/h (w wodzie z obciążeniem)

– ładowność zestawu – 52 ton

– zasięg – do 500 km (na lądzie) lub 10 godzin pracy (podczas pływania w wodzie)

Autor: Dawid Kalka – tekst i zdjęcia

Bibliografia

Janusz Magniski, Wozy Bojowe LWP 1943-1983, Ministerstwo Obrony Narodowej, Wydanie I, 1984 rok
Tomasz Szczerbicki, Pojazdy Ludowego Wojska Polskiego, VESPER, Wydanie I, 2014