Gevær M. 1889 Krag-Jørgensen

8 mm Karabinek powtarzalny Gevær M. 1889 Krag-Jørgensen

Historia konstrukcji

W Danii poza przyjętym na uzbrojenie pełnowymiarowym karabinem piechoty, Duńczycy produkowali też licencyjne krótsze karabinki różnych typów, takie jak karabinek powtarzalny saperów Ingeniøkarabin M/1889, karabinek kawalerii Krag-Jørgensen Rytterkarabin M/1889, pierwszego gdzie metalową osłonę luty zastąpiono drewnianą nakładką. Inną konstrukcją był wojskowy karabin sportowy, bez osłony lufy Krag-Jørgensen Finskydningsgevaer M/28, używany w 1940 roku przez duńskich strzelców wyborowych.

Opis konstrukcji

Karabin powtarzalny zaopatrzony w zamek tłokowy, czterotaktowy, ślizgowo-obrotowy, ryglowany niesymetrycznie za pomocą jednego rygla przy tłoku zaporowym i dodatkowo przy pomocy długiej nasady, biegnącej wzdłuż trzonu zamka. Rączka zamkowa prosta, zakończona kulką. Lufa o 4 lewoskrętnych bruzdach (systemu Rasmussen o przekroju poligonalnym) była osłonięta płaszczem (cienkościenna metalowa rura), bez nakładki.

Kurek z moletowanym występem umożliwiającym napięcie kciukiem – naciągnięcie kurka na pierwszy ząb pełniło funkcję bezpiecznika. Później konstrukcję karabinu uzupełniono o umieszczony po lewej stronie bezpiecznik w obsadzie zamka, przy kurku, co unieruchamiało napięty kurek wraz z rączką zamkową.

Nie sugerować się napisane na kolbie karabinu – jest błędny

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Witoszów Dolny, gmina Świdnica – Muzeum Broni i Militariów

Drewniane łoże oraz kolba bez chwytu półpistoletowego, okutą stalowym trzewikiem. Celownik ramieniowo-krzywiznowy, szczerbinkowy wyskalowany od 400 do 2000 m współpracował z otwartą muszką pryzmatyczną, bez osłony.

Stosowana amunicja

Produkcją amunicji do duńskiej broni strzeleckiej zajmował się arsenał Hærens Ammunitionsarsenal w Kopenhadze (bicia HA) oraz Hærens Laboratorium (bicia HL). Ponadto zaimportowano dużą partię naboi z amerykańskiej firmy Remington (bicia RA). W 1908 roku przyjęto na uzbrojenie pociski ostrołukowe, które zastąpiły wcześniejszy model Skarppatron M. 1889. Na bazie tych pocisków opracowano następnie pociski ślepe i dwa modele amunicji przeciwpancernej.

Po dokładnym przetestowaniu broni 3 lipca 1889 Dania przyjęła na uzbrojenie karabin Krag-Jørgensen. Różnił się on od wcześniejszych wersji, w które wyposażono armie Stanów Zjednoczonych i Norwegii. Pokrywa magazynka otwierała się w kierunku przodu broni, a nie ku dołowi, a karabin miał strzelać amunicją kalibru 8 x 58 mm R z wystającą kryzą[1]. Brak możliwości szybkiego załadowania magazynka przy pomocy łódki lub ładownika powodował, że w armii duńskiej Krag-Jørgensen był używany jako karabin jednostrzałowy (z nabojami w odciętym magazynku jako rezerwą). Karabin Krag-Jørgensen był przepisową bronią żołnierzy duńskich do 9 kwietnia 1940 – do inwazji niemieckiej na Danię.

Długość naboju: 76,59 mm

  • Długość pocisku: 31,75 mm

  • Masa naboju: 29,9 g

  • Masa pocisku: 12,7 g

  • Ładunek miotający: 3,20 g

  • Prędkość wylotowa: 770 m/s

  • Pocisk pełnopłaszczowy z ołowianym rdzeniem. Naboje pakowane po 30 sztuk w kartonowe pudełka.

    • Długość naboju: 76,59 mm

  • Długość pocisku: 37,75 mm

  • Masa naboju: 29,85 g

  • Masa pocisku: 12,7 g

  • Ładunek miotający: 3,15 g

  • Stalowy rdzeń w płaszczu z tombaku. Naboje pakowane po 20 sztuk w kartonowe pudełka.

    • Długość naboju: 76,59 mm

  • Długość pocisku: 37,00 mm

  • Masa naboju: 29,25 g

  • Masa pocisku: 12,1 g

  • Ładunek miotający: 3,15 g

  • Stalowy rdzeń w płaszczu z tombaku. Naboje pakowane po 20 sztuk w kartonowe pudełka.

    • Długość naboju: 76,55 mm

  • Długość pocisku: 37,00 mm

  • Masa naboju: 29,44 g

  • Masa pocisku: 12,3 g

  • Ładunek miotający: 3,14 g

  • Pocisk pełnopłaszczowy z ołowianym rdzeniem i smugaczem w części dennej.

    • Naboje szkoleniowe zaopatrzone w drewniany pocisk z drewna olchowego. Czubek pocisku oraz dno łuski malowane na zielono.

    Podstawowe dane taktyczno-techniczne

    • Kaliber: 8 mm

    • Amunicja: 8 x 58R mm D Krag-Jørgensen

    • Masa: bez bagnetu 4,27 kg,

    • Długość całkowita: bez bagnetu 1328 mm, z bagnetem 1580 mm

    • Długość lufy: 814 mm

    • Zasilanie: magazynek wewnętrzny na 5 naboi

    Bibliografia

    1. Karabiny karabinki i pistolety maszynowe Encyklopedia długiej broni wojskowej XX wieku – Żuk Aleksandr B.
    2. Witold Głębowicz, Roman Matuszewski, Tomasz Nowakowski: Indywidualna broń strzelecka II wojny światowej, Warszawa 2010
    3. http://www.dws-xip.pl/encyklopedia/