Ciężka haubica polowa obr./wz. 1943 D-1
152 mm Ciężka haubica polowa obr./wz. 1943 D-1
152 mm haubica HB-43 D-1 (Haubica obr./wz. 43 kal. 152 mm, ros. 152-мм гаубица образца 1943 года, Д-1) – radziecka haubica opracowana w 1943 przez biuro konstrukcyjne generała porucznika Fiodora F. Pietrowa.
Typ i przeznaczenie
Holowana ciężka haubica polowa. Przeznaczona była do zwalczania odkrytej oraz zakrytej siły żywej przeciwnika oraz niszczenia stanowisk ogniowych piechoty i artylerii, a w szczególności niszczenia schronów bojowych oraz innych fortyfikacji polowych, wykonywania przejść w zaporach inżynieryjnych, jak również zwalczania ogniem bezpośrednim celów opancerzonych przeciwnika.
Historia konstrukcji
152 mm ciężka haubica polowa obr./wz. 43, radziecka konstrukcja artyleryjska, została przyjęta do uzbrojenia w 1943 roku.
Ciężka haubica polowa została opracowana w kwietniu 1943 roku, przez zespół konstruktorów Specjalnego Biura Konstrukcyjnego Nr. 9 Zakładów Nr. 172 im. Mołotowa w Permie pod kierownictwem F. F. Pietrowa. Opracowanie projektu, jak również wykonanie pierwszych prototypów nowej haubicy zajęło radzieckim konstruktorom zaledwie trzy tygodnie (prace trwały od 13 kwietnia do 30 kwietnia 1943 roku). Tak szybkie wykonanie prototypu było możliwe dzięki wykorzystaniu już zdobytego doświadczenia oraz elementów wykonanych dla poprzednich modelu broni artyleryjskiej stworzonej pod kierownictwem F. F. Pietrowa. W nowo zaprojektowanej haubicy wykorzystano bowiem łoże dolne i górne wraz z kołyską, oporopowrotnik i tarczę pancerną, pochodzącą od 122 mm lekkiej haubicy polowej obr./wz. 1938 (M-30), na której posadowiono lufę kalibru 152 mm haubicy obr./wz. 38 (M-10). Kontynuując tym samym sprawdzoną wcześniej praktykę budowy nowych dział artyleryjskich poprzez wykorzystanie i połączenie ze sobą już istniejących konstrukcji artyleryjskich. Żeby mniejsze łoże wytrzymało znacznie większa siłę odrzutu, lufę wyposażono w duży, akcyjny hamulec wylotowy. Po przeprowadzeniu strzelań doświadczalnych w sierpniu 1943 roku postanowiono je rekomendować do produkcji seryjnej. Jeszcze w tym samym miejscu pierwsze egzemplarze nowego działa trafiły do uzbrojenia pod oznaczeniem 152 mm ciężka haubica polowa obr./wz. 1943 (D-1). Dzięki niewielkiej masie własnej haubica była mobilna, zwłaszcza na tle swojej poprzedniczki haubicy M-10, a pod względem donośności i siły ognia dorównywała ciężkim armatom i haubicom podobnego kalibru.
Autor – zdjęcia: Dawid Kalka
Kraków, Muzeum Lotnictwa Polskiego
Sama ciężka haubica okazała isę na tyle dobrą konstrukcją artyleryjską, że łącznie przez prawie 50 lat stanowiła uzbrojenie wielu państw, na niemal całym świecie, w tym Związku Radzieckiego. Znalazły się one na uzbrojeniu państw w Europie, które znalazły się pod wpływem Związku Radzieckiego po 1945 roku, ale też w wielu krajach Bliskiego Wschodu, Dalekiego Wschodu, krajów afrykańskich.
Ciężka haubica polowa D-1 była produkowana przez Uralskie Zakłady Budowy Maszyn Ciężkich Nr. 9 (UZTM, znane tez większości bliżej jako Uralmaszzawod) w Swierdłowsku. Oprócz w Związku Radzieckim, haubica ta była produkowana w Komunistycznych Chinach na licencji, gdzie nosiła ona lokalne oznaczenie Typ 54.
Pociski do haubicy HB-43 D-1 kaliber 152,4 mm.
1. pocisk odłamkowo-burzący OF-530
2. pocisk odłamkowy O-530
3. pocisk przeciwbetonowy G-530.
Ocenia się, że od 1943 roku do końca 1949 roku zostało łącznie wyprodukowanych 2 827 egzemplarzy ciężkich haubic polowych D-1.
Haubica HB-43 D-1 została wprowadzona do uzbrojenia radzieckich jednostek artylerii korpuśnej i armijnej oraz do artylerii odwodu naczelnego dowództwa, gdzie zastąpiła używaną haubicoarmatę MŁ-20 wz. 1937 kal. 152 mm. Została ona użyta w działaniach bojowych już wraz z początkiem 1944 roku, gdzie potwierdziła swoją przydatność na polu walki.
Opis konstrukcji
