Ciągnik półgąsienicowy Citroën-Kégresse C4 P17

Ciągnik półgąsienicowy Citroën-Kégresse C4 P17

Ciągnik Citroën-Kegresse P17 (lub P14), z 1. pamot, holujący armatę 75 mm Mle/wz. 1897 Schneider na “wrotkach”, bez przodka

Historia konstrukcji

Citroën-Kégresse P17 telefoniczny Samochód P17 używany był także w wersji samochodu patrolu telefonicznego (zdjęcie po prawej). Miał on podobne nadwozie do ciągnika, z miejscami dla obsady za kabiną kierowcy, lecz w tylnej części skrzyni ładunkowej znajdował się osprzęt telefoniczny: bębny z kablem, wysięgniki do kładzenia kabla itp. Samochody te służyły do rozwijania i utrzymywania kablowej łączności telefonicznej w artylerii motorowej.

Istniała również wersja ze skrzynią ładunkową za kabiną, używana m.in. do holowania reflektorów plot. (samochody te na skrzyni miały bęben z kablem). Przypuszczalnie część ciągników i samochodów telefonicznych była przebudowana do takiego wariantu. Podobne były również pojazdy używane w patrolach reperacyjnych.

Pojazd Citroën-Kégresse C4 P17 przystosowany do przeciągania linii telefonicznej

Użytkowanie

Samochody Citroën-Kégresse przeznaczone dla artylerii trafiły na wyposażenie nowo zorganizowanego 1. pułku artylerii motorowej (1. pamot) w Stryju. Pułk ten został utworzony w 1931 roku z 1. pułku artylerii górskiej. Używane tam były ciągniki artyleryjskie Citroën-Kégresse P17 do ciągnięcia armat 75mm wz.97 (Schneider), P14 do ciągnięcia cięższych haubic 120mm wz.78/09/31 (Schneider) oraz 155mm wz.17 (Schneider), samochody łączności telefonicznej P17 oraz samochody osobowe P17 i P19. Ciągniki ciągnęły także przyczepy z amunicją. W odróżnieniu od C4P, ciągniki P17 raczej nie były używane do ciągnięcia haubic 100mm wz.14/19P. W 1936 roku w pułku znajdowało się 57 pojazdów C-K: 10 ciągników P14, 18 ciągników P17, 18 pojazdów telefonicznych P17, 4 P17 osobowych i 7 P19.

 

Użytkowanie

Samochody Citroën-Kégresse przeznaczone dla artylerii trafiły na wyposażenie nowo zorganizowanego 1. pułku artylerii motorowej (1. pamot) w Stryju. Pułk ten został utworzony w 1931 roku z 1. pułku artylerii górskiej. Używane tam były ciągniki artyleryjskie Citroën-Kégresse P17 do ciągnięcia armat 75mm wz.97 (Schneider), P14 do ciągnięcia cięższych haubic 120mm wz.78/09/31 (Schneider) oraz 155mm wz.17 (Schneider), samochody łączności telefonicznej P17 oraz samochody osobowe P17 i P19. Ciągniki ciągnęły także przyczepy z amunicją. W odróżnieniu od C4P, ciągniki P17 raczej nie były używane do ciągnięcia haubic 100mm wz.14/19P. W 1936 roku w pułku znajdowało się 57 pojazdów C-K: 10 ciągników P14, 18 ciągników P17, 18 pojazdów telefonicznych P17, 4 P17 osobowych i 7 P19.

Citroën-Kégresse C4 P17

Autor – zdjęcia: Dawid Kalka

Warszawa, Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej

Opis konstrukcji

Pojazd zbudowany w układzie półgąsienicowym. Zastosowano otwarte nadwozie załogi w układzie klasycznym (za silnikiem). Nadwozie jest umieszczone na stalowej ramie nośnej. Moduł gąsienicowy obejmuje 4 małe koła nośne w 2 wózkach (amortyzowane wspólnym półeliptycznym resorem piórowym) zblokowanych ramą, z umieszczonym z tyłu kołem napinającym. Z przodu znajdowało się koło napędowe. Przednie koła amortyzowane za pomocą półeliptycznych resorów piórowych. Instalacja elektryczna o napięciu 6 V.

Citroën-Kégresse C4 P17

Czterosuwowy silnik górnozaworowy (ohv). Średnica cylindra 72 mm, skok tłoka 100 mm. Stosowano gaźnik typu Solex. Umieszczony z przodu silnik poprzez skrzynię przekładniową przekazuje napęd na przednie koła napędowe wózka gąsienicowego. Hydrauliczny układ hamulcowy działa na koła przedniej osi oraz koła napędowe gąsienic, natomiast mechaniczny hamulec pomocniczy (ręczny) działa na koła napędowe gąsienic. Gąsienice gumowo-metalowe długości 4.055 mm, zawierające 50 elementów metalowych przymocowanych do gumowej taśmy, o wytrzymałości ok. 2.800-3.000 km przebiegu. Na przedniej osi stosowano opony rozmiaru 23×4,5. W służbie niemieckiej przejęte egzemplarze pojazdów otrzymały oznaczenie Zugkraftwagen Ci 301 (f).

Wojna Obronna 1939 rok

W służbie francuskiej – holuje zmodernizowaną armatę Schneider Mle 1897 z nowym zawieszeniem, przystosowanym do ciągu motorowego

Drugim użytkownikiem ciągników Citroën-Kégresse był Batalion Elektrotechniczny w Nowym Dworze Mazowieckim. Służyły tam do ciągnięcia reflektorów przeciwlotniczych i agregatów prądotwórczych do nich. W 1939 roku Batalion zmobilizował m.in. trzy kompanie reflektorów plot dla Dowództwa Obrony Warszawy. Ciągniki Citroën-Kégresse P17 używane były w kompaniach 11. i 17. (14. kompania miała ciągniki C4P).

Citroën-Kégresse C4 P17 w służbie Wojska Polskiego

Poza stolicą, samodzielną zmotoryzowaną kompanię reflektorów przeciwlotniczych miała tylko Gdynia. Kompania ta wyposażona była również w ciągniki Citroën-Kégresse P17. Niespodziewanie wzięły one bardziej aktywny udział w walkach, gdyż na przełomie sierpnia i września 1939 zostały one przekazane morskiemu dywizjonowi artylerii lekkiej, podporządkowanemu Dowództwu Lądowej Obrony Wybrzeża, jako ciągniki artyleryjskie. Dywizjon ten tuż przed wybuchem wojny otrzymał (a właściwie musiał sam skompletować własnym przemysłem) pewną ilość dział 75mm z magazynów Flotylii Pińskiej, pozbawionych przodków, jaszczy i środków ciągu. Uczestniczył on w walkach w Obronie Wybrzeża.

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

Bibliografia

  1. http://derela.pl/c-kpl.htm

  2. http://www.dws-xip.pl/encyklopedia/ciagc4p17-fr/

  3. http://www.1939.pl/uzbrojenie/polskie/pojazdy/citroen/index.html

  4. https://www.valka.cz/Citroen-Kégresse-P-17-t139864