Bell CH-136 Kiowa

Śmigłowiec obserwacyjny Bell CH-136 Kiowa

Historia konstrukcji

Wojskowa wersja jednego z najpopularniejszych śmigłowców świata.

W 1960 roku Armia Stanów Zjednoczonych ogłosiła konkurs na opracowanie lekkiego śmigłowca obserwacyjnego LOH (ang. Light Observation Helicopter), napędzanego silnikiem turbinowym i zdolnego zabrać 4 osoby. Firma Bell Helicopter Textron jako jedna z dwunastu przystąpiła do konkursu ze swoją maszyną oznaczoną OH-4/206A, która została wybrana do dalszych testów jako jeden z trzech śmigłowców, ostatecznie przegrywając z projektem firmy Hughes Helicopters, oznaczonym jako Hughes H-6. Mimo przegranego przetargu wytwórnia Bell postanowiła rozpocząć produkcję OH-4 z przeznaczeniem na rynek cywilny pod nazwą Bell 206 JetRanger. Śmigłowiec został oblatany w grudniu 1965 roku i certyfikowany w październiku roku następnego. W międzyczasie ze względu na problemy logistyczne firmy Hughes, które doprowadziły do znacznego podniesienia kosztów produkcji śmigłowca H-6. Ze względu na zaangażowanie Stanów Zjednoczonych w wojnę w Wietnamie, US Army potrzebowała taniego śmigłowca, który mógłby być dostarczony w krótkim czasie, czemu nie mogła sprostać firma Hughes. Postanowiono ponowić przetarg, wybierając drugi z trzech testowanych śmigłowców, maszynę wytwórni Bell, będącą militarną wersją JetRangera i oznaczoną jako OH-58A Kiowa. Od czasu rozstrzygnięcia konkursu, producent trzeciej wytypowanej maszyny Hiller Helicopters, zbankrutował i został wykupiony przez Fairchild Engine and Airplane Corporation. Od jesieni 1969 roku wyprodukowano i dostarczono do jednostek w Wietnamie ponad 2200 śmigłowców Bell OH-58A Kiowa, które pełniły zarówno zadania obserwacyjne jak i transportowe.

Pierwsze śmigłowce w wersji OH-58D dostarczono do jednostek w maju 1991 roku. Zastąpiły one przystosowane do zadań rozpoznawczych śmigłowce AH-1 Cobra i poprzednie wersje śmigłowców Kiowa, OH-58A i OH-58C wykorzystywane w oddziałach kawalerii powietrznej.

W 1970 r. Siły Zbrojne Kanady zamówiły 74 śmigłowce Bell OH-58A w celu zastąpienia nimi śmigłowców Hiller UH-12 Nomad i samolotów Cessna L-19 Bird Dog. Dostarczono je w latach 1971–1982. Były użytkowane do 1995 r. Oprócz Stanów Zjednoczonych i Kanady użytkownikami śmigłowców są Austria, Australia, Dominikana, Tajwan i Arabia Saudyjska. Prezentowany śmigłowiec, numer seryjny 71-20920, numer ewidencyjny 136255 został przekazany przez Siły Zbrojne Kanady w 2010 r.

Kraków – Muzeum Lotnictwa Polskiego

Podstawowe dane taktyczno-techniczne

  • Dawid Kalka

    Bibliografia

    1. Muzeum Lotnictwa Polskiego, Kraków
    2. https://www.samoloty.pl/encyklopedia-lotnicza/inne-statki-powietrzne/bmigsowce-hobby-2535/opisy-pmigsowcobby-2537/zagraniczne/oh-58-kiowa