Albatros B.IIa (L.30)

Samolot szkolny Albatros B.IIa (L.30)

Historia konstrukcji

W 1914 roku jeszcze przed wybuchem wojny wytwórnia Albatros Flugzeug-Werke G.m.b.H zbudowała nowy samolot Albatros B-II stanowiący rozwój samolotu Albatros B-I. Wywodził się w prostej linii ze skonstruowanego w 1913 roku przez inż. Ernsta Heinkla dwupłata, na którym piloci Böhm i Landmann uzyskali rekordy wysokości i długotrwałości lotu jeszcze przed wybuchem I Wojny Światowej. Z tej konstrukcji, już po odejściu z fabryki Albatros jego konstruktora E. Heinkla, powstał samolot oznaczony fabrycznie jako L.6 i wojskowo B-II. Konstruktorem był prawdopodobnie Ernest Heinkel, lecz niektóre źródła wymieniają Grohmanna. Produkowany był również w filii firmy OAW oraz przez inne firmy na licencji.

W pierwszych miesiącach I Wojny Światowej stosowano je jako nieuzbrojone samoloty rozpoznawcze, przy czym obserwator zajmował miejsce w pierwszej kabinie, a pilot w tylnej. Tylko niektóre Albatrosy B-II dostarczone do Austro-Węgier przystosowano do strzelania w locie. W połowie 1915 roku wycofano je z eskadr wywiadowczych.

Samolot rozpoznawczy i szkolny Albatros B-II w polskich barwach

Odznaczające się bardzo dobrymi właściwościami pilotażowymi Albatrosy B-II skierowano do szkół lotniczych. Budowane jako jednostery, zostały poddane przebudowie na dwustery. Niezależnie od tego w 1917 roku zaczęto budować wersję szkolną Albatrosy B-IIa (oznaczenie fabryczne L.30) wyposażoną fabrycznie w dwuster i różniącą się szeregiem szczegółów. W roli samolotów szkolnych szeroko stosowano je do końca wojny i wiele lat po jej zakończeniu. Samolot ten był najlepszym samolotem szkolnym stosowanym w lotnictwie niemieckim. Budowano je oprócz wytwórni macierzystej w siedmiu innych wytwórniach: Aviatik, BFW, LFG Roland, Linke-Hofmann, Kondor i w znajdującej się w Warszawie REFLA Militaerwerkstatten. Łącznie zbudowano w czasie wojny ponad 3000 egzemplarzy. Albatros B-II i B-IIa, z tego ok. 200 egzemplarzy zbudowano w firmie REFLA. Po wojnie ukończono jeszcze 20 sztuk pod oznaczeniem L-30 przeznaczonych dla lotnictwa cywilnego.

W Polsce

W lotnictwie polskim znajdowało się 116 samolotów Albatros B-II. Pochodziły one przeważnie ze zdobyczy wojennych w byłej Kongresówce, Małopolsce, Wielkopolsce oraz prawdopodobnie z przydziału Międzysojuszniczej Komisji Reparacji Wojennych Ententy, czy też zakupów. Podczas wojny przynajmniej 25 Albatrosów B-II zostało przydzielonych w roli samolotów łącznikowych do eskadr: 5 EW, 6 EW, 7 EM, 10 EW, 12 EW, 14 EW, 15 EM, 16 EW, 17 EW, 19 EM, 21 EN, Toruńskiej Esk. Wywiadowczej i Bazy Lotnictwa Morskiego w Pucku. Łącznikowe Albatrosy znalazły się również w: 1, 2 i 3 PL, a później w 5 i 6 PL. W 15 EM samolot Albatros B-IIa został wykorzystany w 1920 roku w roli bombowca przeciw wojskom bolszewickim.

Cywilny Albatros B-IIa o nazwie własnej Piotrków Trybunalski. W 1927 r. samolot przekazany przez Pawła Złotowa Komitetowi LOPP w Piotrkowie Trybunalskim

Albatrosy B-II były powszechnie używane w szkolnictwie lotniczym. Stosowały go szkoły pilotów w: Ławicy, Krakowie, Warszawie, Bydgoszczy i Grudziądzu, a ponadto szkoły obserwatorów: w Warszawie i w Toruniu. Najdłużej były wykorzystywane do szkolenia w CSPPL w Bydgoszczy. W 1927 roku zostały wycofane z eksploatacji, ostatnie 9 zdolnych do lotu przekazano do dyspozycji LOPP. Trzy skierowano do Wilna, dwa do Warszawy i po jednym do Kielc, Krakowa, Lwowa i Poznania. Ostatnie dwa zostały skasowane w połowie lat trzydziestych.

W 1924 roku instruktor pilotażu Paweł Zołotow zakupił ze szkoły pilotów w Bydgoszczy samolot Albatros B-II. Po remoncie otrzymał, jako pierwszy prywatny samolot w Polsce, rejestrację cywilną P-PAWA. Był użytkowany do kwietnia 1929 roku, kiedy spalił się razem z hangarem na lotnisku Mokotowskim. W międzyczasie Paweł Zołotow zakupił drugiego Albatrosa B-II. Remont zakończył w grudniu 1926 roku i w następnym roku przekazał go Komitetowi LOPP w Piotrkowie Trybunalskim. Na początku lat 1930-tych ostatnie z nich latały jeszcze w lotnictwie cywilnym.

Wiosną 1945 roku odnaleziono w magazynach w Czarnkowie w Wielkopolsce samolot Albatros B-IIa wyprodukowany w 1919 roku pod oznaczeniem cywilnym L-30. Początkowo miał rejestrację niemiecką D-690, a później znaki wojskowe NG+UR. Był dopuszczony do lotu do 25.05.1940 roku. Użytkowała go wówczas paramilitarna organizacja NSFK. W czasie wojny stał się eksponatem Berlińskiego Muzeum, ewakuowanym po bombardowaniach stolicy Niemiec do Wielkopolski. Od jesieni 1963 roku znacznie zniszczony znajdował się w magazynie Krakowskiego Muzeum Lotnictwa. W wyniku umowy międzynarodowej został odbudowany w 1986 roku w berlińskim Muzeum Komunikacji i Techniki jako Albatros B-IIa nr 1302/15 ”Ada” i od wiosny 1987 roku jest w ekspozycji Muzeum Lotnictwa w Krakowie.

Muzeum Lotnictwa Polskiego – Kraków

Dawid Kalka

Konstrukcja

Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej. Skrzydła dwudźwigarowe, kryte płótnem. Dolne skrzydła o mniejszej rozpiętości. Lotki tylko na górnym płacie. Płat górny niedzielony, wsparty na piramidce nad kadłubem. Komora płatów dwuprzęsłowa, z dwoma parami stojaków z każdej strony, usztywniona wykrzyżowaniami z linek i taśm metalowych. Kadłub kratownicowy pokryty cienką sklejką, współpracującą z kratownicą. Kabiny odkryte.

Usterzenie o konstrukcji mieszanej. Szkielet stateczników wykonany z rur stalowych, stery z drewna. Pokryte płótnem. Szkielet stateczników był wykonany z rur stalowych, stery z drewna. Pokrycie płótnem. Statecznik poziomy był podparty dwoma zastrzałami w układzie V w wersji B-ll i trzema w B-lla. Przekrój usterzenia był płaski, bez profilu aerodynamicznego. Podwozie klasyczne stałe. Główne dwugoleniowe z osią niedzieloną, amortyzacja sznurem gumowym. Hamulec pazurowy. Płoza ogonowa jesionowa lub z półresora stalowego. W B-lla okucie płozy wzmocnione.

Samolot Albatros B.II zakupiony przez Pawła Zołotowa po remoncie i otrzymaniu rejestracji nr 21- P-PAWA

Uzbrojenie samolot nie był uzbrojony przez wytwórnię. Modernizując płatowce wyposażono je w wyrzutniki bombowe czy prowizorycznie zabudowany karabin maszynowy.

Silnik: samoloty Albatros B-II/IIa były napędzane różnymi silnikami, zależnie od wytwórni i roku produkcji. Stosowano silniki rzędowe, 6-cylindrowe, chłodzone cieczą: Benz Bz-II o mocy 88 kW (120 KM), Benz Bz-III o mocy 110 kW (150 KM), Mercedes D-I o mocy 73,6 kW (100 KM), Mercedes D-II o mocy 88 kW (120 KM) i Mercedes D-III o mocy 118 kW (160 KM), Argus As-II o mocy 88 kW (120 KM).

Śmigła stosowano różnych typów z wielu wytwórni. Chłodnica wody powierzchniowa, we wczesnych seriach była montowana po bokach kadłuba. Później mniejszą chłodnicę ulową montowano na piramidce górnego płata nad kadłubem.

Dane techniczne wersji B-II 

  • Rozpiętość- 12,80 m, długość- 7,63 m, wysokość- 3,15 m, powierzchnia nośna- 40,12 m2.
  • Masa własna- 723 kg, masa użyteczna- 348 kg, masa całkowita- 1071 kg.
  • Albatros B.II nad Krakowem

    Dane techniczne wersji B-IIa

    • Rozpiętość- 12,96 m, długość- 7,65 m, wysokość- 3,15 m, powierzchnia nośna- 40,64 m2.
    • Masa własna- 720 kg, masa użyteczna- 352 kg, masa całkowita- 1072 1050 kg.
    • Autor – Dawid Kalka

      Bibliografia

      1. Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
      2. http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/279/126/Albatros-B-II
      3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Albatros_B.II