81 mm Moździerz 8 cm Granatwerfer 34
Historia konstrukcji
Moździerz piechoty 8 cm Gr.W. 34 został opracowany w 1932 roku w niemieckich zakładach Rheinmetall-Borsig AG w Düsseldorfie. Podstawowy typ moździerza niemieckich jednostek piechoty. Był on bardzo tani w masowej produkcji – cena jednostkowa wynosiła 810 RM, a w całym procesie technologicznym zużywano zaledwie 117 kg niedeficytowych materiałów strategicznych.
Do wybuchu wojny w 1939 roku wyprodukowano 4.624 egzemplarze, natomiast do marca 1945 roku dalsze 71.630 egzemplarzy. Od 1943 roku wyparł on z jednostek pierwszej linii lżejszy model 5 cm le.Gr.W. 36. Na jego bazie opracowano także model skrócony 8 cm kz.Gr.W. 42, przeznaczony pierwotnie dla wojsk powietrzno-desantowych. Wersja montowana w transporterach opancerzonych nosiła oznaczenie 8 cm Granatwerfer 67.
Opis konstrukcji
Klasyczny moździerz piechoty z gładkościenną lufą i pociskiem ładowanym od strony wylotowej. Na dnie lufy znajdowała się iglica sterowana mechanizmem spustowym (można ją było zablokować na stałe w górnym położeniu). Na czas transportu rozkładany na podstawowe elementy:
-
lufa – 18,3kg
-
podstawa – 18,3 kg
-
dwójnóg – 18,9 kg
-
celownik kolimatorowy ze wspornikiem – 0,8 kg
W skład wyposażenia wchodził także zestaw narzędzi do rozkładania i czyszczenia broni. Obsługa moździerza składała się z 5 żołnierzy: dowódca-celowniczy, ładowniczy, podniesieniowy, 2 amunicyjnych.
Witoszów Dolny – gmina Świdnica; Muzeum Broni i Militariów
Zastosowana amunicja
Do transportu amunicji wykorzystywano metalowe skrzynki mieszczące 3 pociski wraz z zapalnikami oraz dodatkowymi ładunkami miotającymi. Masa takiej skrzynki wynosiła ok. 14,4 kg.
1. Odłamkowo-burząca 8 cm Wurfgranate 34:
Długość całkowita: 329 mm
Długość korpusu: 208 mm
Masa pocisku: 3,5 kg
Masa materiału wybuchowego: 553 g TNT
Prędkość wylotowa: od 72 do 174 m/s
Donośność: od 60 m do 2400 m
Pocisk zaopatrzony w 1 zasadniczy i 4 dodatkowe ładunki miotające w postaci krążków z materiału. Czas lotu pocisku na najmniejszą odległość wynosi 15,1 sekundy, natomiast na maksymalną odległość 23,2 sekundy. Stosowano głowicowy zapalnik uderzeniowy Wgr.Z. 34 lub Wgr.Z. 38. Stabilizacja pocisku w locie za pomocą 12 stateczników. Wyprodukowano około 74 milionów pocisków tego typu.
2. Odłamkowo-burząca 8 cm Wurfgranate 38:
Długość całkowita: 325,4 mm
Długość korpusu: 204 mm
Masa pocisku: 3,5 kg
Prędkość wylotowa: od 72 do 174 m/s
Donośność: od 60 m do 2400 m
Pocisk zaopatrzony w 1 zasadniczy i 4 dodatkowe ładunki miotające w postaci krążków z materiału. Stosowano głowicowy zapalnik uderzeniowy Wgr.Z. 38. W części nosowej skorupy znajdował się mały ładunek wybuchowy, który wymuszał podrzucenie skorupy pocisku kilka metrów nad ziemię i dopiero wtedy następowała detonacja pocisku, co znacznie zwiększało promień rażenia nieosłoniętych celów. Stabilizacja pocisku w locie za pomocą 12 stateczników.
3. Wskaźnikowa 8 cm Wurfgranate 38 Deut:
Długość całkowita: 327 mm
Długość korpusu: 207 mm
Masa pocisku: 3,5 kg
Pocisk zaopatrzony w 1 zasadniczy i 4 dodatkowe ładunki miotające w postaci krążków z materiału. Stosowano głowicowy zapalnik uderzeniowy Wgr.Z. 38, Wgr.Z. 38 St, Wgr.Z. 38 C. Pocisk wskaźnikowy z sygnalizacją miejsca upadku za pomocą niebieskiego dymu. Stabilizacja pocisku w locie za pomocą 12 stateczników.
4. Odłamkowo-burząca 8 cm Wurfgranate 39:
Długość całkowita: 329,4 mm
Długość korpusu: 216 mm
Pocisk zaopatrzony w 1 zasadniczy i 4 dodatkowe ładunki miotające w postaci krążków z materiału. Stosowano głowicowy zapalnik uderzeniowy Wgr.Z. 38. W części nosowej skorupy znajdował się mały ładunek wybuchowy, który wymuszał podrzucenie skorupy pocisku kilka metrów nad ziemię i dopiero wtedy następowała detonacja pocisku, co znacznie zwiększało promień rażenia nieosłoniętych celów. Stabilizacja pocisku w locie za pomocą 12 stateczników.
5. Odłamkowo-burząca 8 cm Wurfgranate 40:
Długość całkowita: 564,4 mm
Długość korpusu: 417 mm
Masa: 7,5 kg
Donośność: 950 m
Pocisk zaopatrzony w 1 zasadniczy i 4 dodatkowe ładunki miotające w postaci krążków z materiału. Stosowano głowicowy zapalnik uderzeniowy Wgr.Z. 38. Ciężki pocisk był zaopatrzony w 4 rozkładane sprężynowe stabilizatory.
6. Chemiczna 8 cm Wurfgranate 34 Kh.:
Długość całkowita: 329 mm
Długość korpusu: 208 mm
Masa pocisku: 3,5 kg
Masa substancji chemicznej: 0,5 kg
Pocisk zaopatrzony w 1 zasadniczy i 4 dodatkowe ładunki miotające w postaci krążków z materiału. Stosowano głowicowy zapalnik uderzeniowy Wgr.Z. 34 lub Wgr.Z. 38. Skorupa pocisku była wypełniona aktywną substancją chemiczną np. iperytem lub fosgenem. Stabilizacja pocisku w locie za pomocą 12 stateczników.
7. Szkolna 8 cm Wurfgranate 34 (Üb):
Długość całkowita: 329 mm
Długość korpusu: 208 mm
Masa pocisku: 3,5 kg
Masa substancji dymotwórczej: 0,057 kg
Pocisk zaopatrzony w 1 zasadniczy i 4 dodatkowe ładunki miotające w postaci krążków z materiału. Pocisk szkolny pokazujący obłokiem dymu miejsce upadku. Stosowano głowicowy zapalnik uderzeniowy Wgr.Z. 34. Stabilizacja pocisku w locie za pomocą 12 stateczników.
Do zwalczania celów opancerzonych opracowano także pocisk kumulacyjny 8 cm Wurfgranate 4462, którego rozwój zatrzymał się w fazie prototypowej.
Podstawowe dane taktyczno-techniczne
Kaliber: 81,4 mm
Masa: na stanowisku 56,7 kg, w transporcie 64 kg
Długość lufy: z zamkiem 1143 mm, przewód lufy 1033 mm
Kąt ostrzału w elewacji: od +38,8° do +88,9°
Kąt ostrzału w azymucie: od 10° do 23° w zależności od kąta podniesienia lufy
Szybkostrzelność praktyczna: do 18 strz./min.
Autor – Dawid Kalka
Bibliografia
- http://www.dws-xip.pl/encyklopedia/mort8cm34-de/
- Marcin Bryja: Artyleria niemiecka 1933-1945. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1996